Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Gelenekselin Yeniden Üretimi: Postmodern Zamanın Bütünsel Sağlık Yaklaşımı

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 3, 1 - 16, 30.09.2019

Öz

Metafizikçi-tinci geleneğin ağır bastığı modern öncesi geleneksel toplumlarda sağlık süreçlerinde, teşhis-tedavi ikiliğinde belirli ruhsal güçlere sahip olduğuna inanılan kişiler önemli bir rol oynamaktaydı. Modernitenin ortaya çıktığı aydınlanma çağında ise, bilimsel bilginin “kesinliği” ve toplumsal ilişkiler üzerinde yarattığı dönüşüm sonucunda, metafizik güce sahip kişiler sürecin temel aktörleri olmaktan çıkmış ve tıp eğitimi almış, uzman bir grup yeni aktörler olarak bu süreci yönetmeye başlamıştır. Modernlikle birlikte sağlık, kendi başına bir kurum olarak toplumsal yapı içerisinde yerini almış ve liberal - kapitalist ekonomik sistem içinde sağlık giderek bir meta haline gelmiştir. Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra yaşamın pek çok alanında etkili olmaya başlayan postmodern yaklaşımlar sağlık, hastalık kavramlarına ve tedavi yöntemlerine ilişkin algılamalarda da önemli değişikliklere neden olmuştur. Modernitenin unsurlarının kökünden sorguladığı bu süreçte, postmodern dönemin “bütünsel sağl ık anlayışı”nı sağlık, hastalık ve şifa kavramları çerçevesinde medya metinleri üzerinden analiz etmek bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmada, Formsanté dergisinin özel eki olarak yayımlanan ve “bütünsel sağlık yaklaşımı”nı savunan örneklerden birisi olan Pozitif Dergisi incelemeye tabi tutulmuştur. Çalışmada derginin, 2016- 2018 Ağustos tarihleri arasındaki sayıları analiz edilmiştir. Dergi politikasını yansıttığı düşünülen dergi yazarları ve konuk yazarlara ait yazılar ile sağlık başlığı altında yer alan yazılar çalışma kapsamına alınmıştır. Bu yazılar, “sağlık ve sağlıklı olmanın yolları”, “hastalık ve nedenleri”, “şifa ve şifalanma yolları” ana kategorileri çerçevesinde nitel içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma, ruh-beden-zihin sağlığı hattı üzerinden bütüncül bir yaklaşımla konuyu ele alan söylemsel sürecin, meselenin ticarileşmesi, yeni bir uzman grubu doğurması gibi nedenlerle modern tıp söyleminin daha önce yol açtığı handikapları yeniden üretmeye aday olduğunu göstermektedir.

Kaynakça

  • Bauman, Z. (1996). Yasa Koyucular ile Yorumcular. Çev. Kemal Atakay. İstanbul: Metis
  • Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat Postmodern Ahlak Denemeleri Çev. İsmail Türkmen.1. Baskı. İstanbul: Ayrıntı
  • Bauman, Z. (2006). Sosyolojik Düşünmek. İstanbul: Ayrıntı
  • Bury, M. (1998). “Postmodernity and Health”. Modernity, Medicine and Health: Medical Sociology Towards 2000. Ed. Graham Scambler, Paul Higgs, NY: Routledge. pp:1 29.
  • Cirhinlioğlu Z. ve Mutlu S. (2002). “Postmodern Söylemlerde Sağlık” Toplum ve Hekim,17(5),Eylül-Ekim, s:350-357
  • Duyar, İ. (2006). “Eleştirel Medikal Antropoloji”. Toplum ve Hekim. 21(1) s:17-20.
  • Erbaydar, T. (2002). “Sağlık; Kimin İçin?”. Ankara: Toplum ve Hekim. Cilt:17, s:4, s:304-313.
  • Erdemir, A. D., (1996). Tıbbi Deantoloji ve Genel Tıp Tarihi. Bursa: Güneş ve Nobel
  • Ersoy R. (2014). “Modernizm –Postmodernizm Bağlamında Geleneksel Tıp Uygulamalarının Güncelliği Üzerine Bir Değerlendirme”. Milli Folklor, sayı:101,s:182-192
  • Feyerabend P. (1999). Özgür Bir Toplumda Bilim. Çev. Ahmet Kardam, 2. Basım, İstanbul: Ayrıntı
  • Geray, H. (2017). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Ankara: Ütopya
  • Gökçe O.(2019). Klasik ve Nitel İçerik Analizi. Konya: Çizgi.
  • Giddens, A. (1998). Modernliğin Sonuçları. 2. Baskı. İstanbul: Ayrıntı
  • Illich, I.(1995). Sağlığın Gaspı. Çev. Süha Sertabiboğlu. İstanbul: Ayrıntı
  • Kaplan, M. (2010).Geleneksel Tıbbın Yeniden Üretim Sürecinde Kadın. Ankara: Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları : 257
  • Kasapoğlu A. (2001). “Güncel Sosyal Sorunlar ve Sağlık”. Toplumbilim Sağlık Sosyolojisi Özel Sayısı, sayı:13,s:23-35
  • Küçük, M.(2000). Modernite Versus Postmodernite. 3. Baskı. Ankara: Vadi
  • Köker L. (1998). İki Farklı Siyaset. Ankara: Vadi
  • Man F. ve Balcı A.(2006). Postmodern Bir Dönemde Modern Bir Pratik Olarak Sağlık. https://www.researchgate.net/publication/267409148_POSTMODERN_DONEMDE_MODE R N_BIR_PRATIK_OLARAK_SAGLIK
  • Özsan G. (2001). “Geleneksel ve Modern Tıp Üzerine”. Toplumbilim Sağlık Sosyolojisi Özel Sayısı, sayı:13,s:77-79
  • Ritzer G. ve Stepnisky J. (2018).Modern Sosyoloji Kuramları. Çev. Himmet Hülür, 2. Baskı. Ankara: De Ki
  • Russell, B.,(1990). Din ile Bilim. Çev. Akşit Göktürk . İstanbul: Say
  • Şaylan G. (2002). Postmodernizm. 2. Baskı, Ankara: İmge
  • Yıldırım A. Ve Şimşek H.(2013).Sosyal Bilimlerde Nitel araştırma Yöntemleri.9. Baskı, Ankara: Seçkin.
  • İnternet Kaynakları (https://www.who.int/medicines/areas/traditional/congress/beijing_declaration/en/)
Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 3, 1 - 16, 30.09.2019

Öz

Kaynakça

  • Bauman, Z. (1996). Yasa Koyucular ile Yorumcular. Çev. Kemal Atakay. İstanbul: Metis
  • Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat Postmodern Ahlak Denemeleri Çev. İsmail Türkmen.1. Baskı. İstanbul: Ayrıntı
  • Bauman, Z. (2006). Sosyolojik Düşünmek. İstanbul: Ayrıntı
  • Bury, M. (1998). “Postmodernity and Health”. Modernity, Medicine and Health: Medical Sociology Towards 2000. Ed. Graham Scambler, Paul Higgs, NY: Routledge. pp:1 29.
  • Cirhinlioğlu Z. ve Mutlu S. (2002). “Postmodern Söylemlerde Sağlık” Toplum ve Hekim,17(5),Eylül-Ekim, s:350-357
  • Duyar, İ. (2006). “Eleştirel Medikal Antropoloji”. Toplum ve Hekim. 21(1) s:17-20.
  • Erbaydar, T. (2002). “Sağlık; Kimin İçin?”. Ankara: Toplum ve Hekim. Cilt:17, s:4, s:304-313.
  • Erdemir, A. D., (1996). Tıbbi Deantoloji ve Genel Tıp Tarihi. Bursa: Güneş ve Nobel
  • Ersoy R. (2014). “Modernizm –Postmodernizm Bağlamında Geleneksel Tıp Uygulamalarının Güncelliği Üzerine Bir Değerlendirme”. Milli Folklor, sayı:101,s:182-192
  • Feyerabend P. (1999). Özgür Bir Toplumda Bilim. Çev. Ahmet Kardam, 2. Basım, İstanbul: Ayrıntı
  • Geray, H. (2017). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Ankara: Ütopya
  • Gökçe O.(2019). Klasik ve Nitel İçerik Analizi. Konya: Çizgi.
  • Giddens, A. (1998). Modernliğin Sonuçları. 2. Baskı. İstanbul: Ayrıntı
  • Illich, I.(1995). Sağlığın Gaspı. Çev. Süha Sertabiboğlu. İstanbul: Ayrıntı
  • Kaplan, M. (2010).Geleneksel Tıbbın Yeniden Üretim Sürecinde Kadın. Ankara: Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları : 257
  • Kasapoğlu A. (2001). “Güncel Sosyal Sorunlar ve Sağlık”. Toplumbilim Sağlık Sosyolojisi Özel Sayısı, sayı:13,s:23-35
  • Küçük, M.(2000). Modernite Versus Postmodernite. 3. Baskı. Ankara: Vadi
  • Köker L. (1998). İki Farklı Siyaset. Ankara: Vadi
  • Man F. ve Balcı A.(2006). Postmodern Bir Dönemde Modern Bir Pratik Olarak Sağlık. https://www.researchgate.net/publication/267409148_POSTMODERN_DONEMDE_MODE R N_BIR_PRATIK_OLARAK_SAGLIK
  • Özsan G. (2001). “Geleneksel ve Modern Tıp Üzerine”. Toplumbilim Sağlık Sosyolojisi Özel Sayısı, sayı:13,s:77-79
  • Ritzer G. ve Stepnisky J. (2018).Modern Sosyoloji Kuramları. Çev. Himmet Hülür, 2. Baskı. Ankara: De Ki
  • Russell, B.,(1990). Din ile Bilim. Çev. Akşit Göktürk . İstanbul: Say
  • Şaylan G. (2002). Postmodernizm. 2. Baskı, Ankara: İmge
  • Yıldırım A. Ve Şimşek H.(2013).Sosyal Bilimlerde Nitel araştırma Yöntemleri.9. Baskı, Ankara: Seçkin.
  • İnternet Kaynakları (https://www.who.int/medicines/areas/traditional/congress/beijing_declaration/en/)
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Arzu Karasaç Bu kişi benim

Sema Becerikli

Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 27 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Karasaç, A., & Becerikli, S. (2019). Gelenekselin Yeniden Üretimi: Postmodern Zamanın Bütünsel Sağlık Yaklaşımı. Kurgu, 27(3), 1-16.

19150