Ücretsiz Gazeteler: Türkiye ve Dünya'daki Gelişimleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Yıl 2009, Cilt: 22 Sayı: 1, 1 - 42, 01.10.2009

Mehmet Özçağlayan

Öz

Bu çalışmada son yıllarda dünyanın neredeyse bütün büyük şehirlerinde görülen ücretsiz gazeteler, Dünya ve Türkiye’deki gelişimleriyle birlikte değerlendirilmiştir. Tanım ve tarihçeden sonra, bu yeni medyanın geleneksel ücretli gazeteleri ikame eden bir araç olarak gelişip gelişmediği; reklamverenin ücretli gazetelerin son on yıldır kaybettiği kitlesel okuyucuya erişmesi için alternatif bir yol ve yine, ana akım medyanın alternatifi olup olmadığı gibi şu anda seslendirilen konular izleyen bölümlerde genişçe tartışılmıştır. Ücretsiz gazetelerle çok kısa süren Türk medya deneyiminin öyküsü de, İstanbul’un şimdi kapanmış olan ücretsiz günlük gazeteleri, Gaste ve 20dk.’nın içerik analizleriyle beraber değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Gazeteler, ücretsiz gazeteler, alternatif medya, anaakım medya, Gaste, 20dk., medya tarihi, medya ekonomisi

Free Newspapers: A General Evaluation on Their Development in Turkey and the World

Öz

In this study, free newspapers which have been seen almost all the metropolitan cities of the world in recent years are analyzed with their development in the world and in Turkey. After a brief definition and historic development of the free papers, the issues currently voiced on whether these new media are developing as a substitute for the traditional paid papers; an alternative way for the advertisers to reach the mass audience that paid ones have been losing for the last ten years; and again, whether they are alternatives to the main stream media are widely discussed in the following chapters of the study. A very short story of Turkish media experience on free papers is also evaluated along with the content analysis of Istanbul’s now closed down free dailies, Gaste and 20dk

Anahtar Kelimeler

Newspapers, free newspapers, alternative media, mainstream media, Gaste, 20dk., media history, media economics

Kaynakça

• Kitaplar Bailey, O.G., Cammaerts, B. ve Carpentier, N. (2007). Understanding Alternative Media.
• Berkshire, (İngiltere): McGraw-Hill Open University Press. Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram (İkinci Basım). Ankara: Erk Yayınevi.
• Foust, J. C. (2005). Online Journalism. Scottsdale, Arizona: Holcomb Hathaway.
• Mutlu, E. (1995). İletişim Sözlüğü (İkinci Basım). Ankara: Ark Yayınevi.
• Picard, R. G. (2002). The Economics and Financing of Media Companies. New York
• Fordham University Press. Süreli Yayında Makale Bakker, P. (2002b). Free Daily Newspapers – Business Models and Strategies. The International Journal on Media Management. Cilt: 4, (Sayı: 3), 180-187.
• Bakker, P. (2008b). The Simultaneous Rise and Fall of Free and Paid Newspapers in Europe.
• Journalism Practice, Cilt: 2, (Sayı: 3), 427-443. Özçağlayan, M. (2008). Gazetelerin Gelişimi ve Gazeteciliğin Geleceği (Yeni Teknolojiler ve Medya Ekonomisi Açısından Genel Bir Değerlendirme). Marmara İletişim Dergisi, Sayı: 13 (Temmuz 2008), 131-159.
• Picard, R. G. (2001). Strategic Responses to Free Distribution Daily Newspapers. The International Journal on Media Management. Cilt: 2, (Sayı: 3), 167-172. Çevrimiçi Kaynaklar
• Bakker, P. (2008a). Viability of the Free Newspaper Business Model. InCirculation Magazine Jul/Aug 2008. http://www.inpublishing.co.uk/kb/articles/viability_of_the_free_newspaper_business_model.a spx (Son erişim tarihi, 12/08/2009)
• Chomsky, N. (1997). What Makes Mainstream Media Mainstream. Z Magazine. http://www.chomsky.info/articles/199710--.htm (Son erişim tarihi,19/09/2009).
• Bakker, P. (2002a). Reinventing Newspapers; Free Dailies – Readers and Markets. http://www.newspaperinnovation.com/wp-content/uploads/bakker2002.pdf (Son erişim tarihi, /11/2008)
• Newspaper Innovation, 2009a. Halfway 2009: Closures & Circulation Decline. 6 Temmuz. http://www.newspaperinnovation.com/index.php/2009/07/06/halfway-2009-closures- circulation-decline/ (Son erişim tarihi: 20/08/2009)
• Newspaper Innovation, 2009b. Metro 2009 Q2 Result. 21 Temmuz. http://www.newspaperinnovation.com/index.php/2009/07/21/metro-2009-q2-result/ (Son erişim tarihi: 20/08/2009)
• Pfanner, E. (2009). Free Papers Faltering in Downturn. The NewYork Times. 8 Haziran. http://www.nytimes.com/2009/06/08/business/media/08iht-free.html (Son erişim tarihi: /08/2009)
• The Business Times. (2009). Financial Crisis Threatening World’s Free Newspapers. 3 Ekim. http://www.asiaone.com/print/Business/News/Story/A1Story20081003-91399.html (Son erişim tarihi, 12/08/2009)
• Basın Kanunu. http://www.tgc.org.tr/mevzuat_basinyasasi.html (Son erişim tarihi: /09/2009).
• Basın İlan Kurumu Mevzuatı. http://www.bik.gov.tr/mevzuat.html (Son erişim tarihi: /09/2009) Konferans Bildirisi
• Bakker, P. (2007). Free Newspaper Readership. Uluslararası ‘The Worldwide Readership
• Research Symposium’da sunulan bildiri, 21-24 Ekim 2007, Viyana, Avusturya.
• Balding, Timoty (2007). World Trends in the Newspaper Industry. Uluslararası WAN (World Association of Newspapers) Konferansı’nda sunulan bildiri. 3-6 Haziran 2007, Cape Town, Güney Afrika.
• Gürcan, H. İ. ve Batu, Ç. (2002). Haber Sitelerinde İçerik Kalitesine Yönelik Bir Analiz. VIII.
• Ulusal Türkiye’de İnternet Konferansı’nda sunulan bildiri, 19-21 Aralık 2002, İstanbul
• Türkiye. http://inet-tr.org.tr/inetconf8/bildiri/97.doc (Son erişim tarihi, 12/08/2008)
• So, C. ve Lee, A. (2007). Distribution-Driven Journalism: The Business Model of Free
• Newspapers. Uluslararası 57th Annual Conference of the International Communication Association Konferansı’nda sunulan bildiri, 24-28 Mayıs 2007, San Francisco, Kaliforniya, A.B.D. http://www.allacademic.com/meta/p_mla_apa_research_citation/1/7/1/7/4/p171743_index.ht ml (Son erişim tarihi, 12/09/2009)
• Trads, David (2007). Can Free Papers Produce Quality Journalism? Uluslararası WAN
• (World Association of Newspapers) Konferansı’nda sunulan bildiri. 3-6 Haziran 2007, Cape Town, Güney Afrika.
• Tezler/Yayımlanmamış Eser Özkır, Y. ve Yılmaz, Y (2008). Türkiye’de Ücretsiz Gazeteler ve İçeriklerine Yönelik Bir
• Analiz. (Doktora Dönem Ödevi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Genel Gazetecilik Bilim Dalı. Raporlar Anderson, M. ve Grant, L. (2000). Metro as an Advertising Phenomenon. WAN (World Association of Newspapers)Toplantısı’na sunulan rapor. Mart 2000, Londra, İngiltere. http://www.wan-press.org/IMG/pdf/doc-391.pdf (Son erişim tarihi, 13/08/2009)
• Metro International (2007). Annual Report 2007
• Metro International (2008). Annual Report 2008
• World Association of Newspapers (2007). World Press Trends 2007. Paris: World
• Association of Newspapers.