HABERMAS'IN BURJUVA KAMUSAL ALANI TANıMı ÇERÇEVESiNDE YAZıLı BASıNıN KONUMU VE DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2003, Cilt: 20 Sayı: 1, 47 - 59, 01.01.2003

Banu Dağtaş Erdal Dağtaş

Öz

Bu makalede Habermas'ın idealize ettiği 18. yüzyılda ortaya çıkan "burjuva kamusal alanının" , 19. yüzyıl ve 20. yüzyılda geçirdiği dönüşüm bağlamında yazılı basının geçirdiği değişim irdelenmiştir. 19. yüzyılda yazılı basın ticarileşmiş ve yeni okur olan daha geniş kitlelere seslenmiştir. 20.yüzyılda ise yazılı basına ek olarak bir kültür endüstrisinden bahsetmeyi haklı çıkaracak ölçüde sinema, radyo ve televizyon alternatifkamusal alanların oluşma zeminini hazırlamıştır. Bu oluşan yeni kamusal alan ortamı olan kitle iletişim araçları, Habermas 'ın ideal bulduğu 18. yüzyıl burjuva kamusal alanından içerik olarak farklılaşmıştır. Hatta Habermas'a göre 19. yüzyılda ve 20. yüzyılda kamusal alan yok olmuştur. Ancak Habermas'ın ideal bulduğu 18. yüzyıl burjuva kamusal alanı da eğitimli ve mülkiyetli bireylere ait olası ve farklı gruplara kapalı olması gibi nedenlerle eleştirilmektedir. Bazı yazarlara göre 19. ve 20. yüzyılda kamusal alan yok olmamış, aksine çoklaşmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamusal alan, yazılı basın, popüler basın, serbest zaman, fikir basını, magazinelleşme

THE POSITION AND TRANSFORMATION OF WRlTTEN PRESS AT THE FRAME OF THE DEFINITION HABERMAS' BOURGEOIS PUBLlC SPHERE

Öz

His article deals with the change that written press experienced witlı regards to change ofbourgeoisie public sphere, which appearedfirst in 181h century and was idealized by Habermas, in 151h and 20lh century. 191h century is characterized by commercialization of written press and therefore widespread reader 20lh century, in addition to written press, on the other hand, initiated conditions to the emergence of alternative mass media such as cinema, radio and television, which would later signify a culture industry. These new mass media which constitute new public sphere are quite distinct in content compared to the public sphere of 181h century, idealized by Habermas. He even claimed that public sphere dissappeared in 191h and 20lh century. 181h century bourgeoisie public sphere, idealized by Habermas, was critised due to the fact that it was available to well-educated and prosperous individuals but not to different groups. According to some authors, public sphere did not disappear in 191h and 20lh century and it even became more avaialble.

Anahtar Kelimeler

Public sphere, written press, popular press, leisure time, opinion press, tabloidization

Kaynakça

• Alankuş-Kural, S. (1995). Temsili Kamuoyu, Kamusal Alan, Kamusal iletişim, Kamular ve Kamusal Mekanlar. Yayımlanmamış Doçentlik çalışması, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi, Ankara.
• Atabek, N. ve Dağtaş, E. (1998). Kamuoyu ve iletişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 139.
• Aydoğan, F. (2000). Medya ve Serbest Zaman. İstanbul: Om Yayınevi Berkman, R. ve Kitch, L. W. (1986). Politics in the Media Age. New York: Mc Grew Hill Book Company.
• Boyce, G. ve d. (Ed.) (1978). Newspaper History from the Seventeenth Century toPpresent Day. Califomia: Sage Publications.
• Curran , J., Gurevitch, M. ve Woollacott, J. (1988). Culture, Society and the Media. (Ed.) Michael Gurevitch, Tonny Bennett, James Curran ve Janet Wo?lacott. Üçüncü Basım. London: Routledge.
• Curran, J. (1994). Kamusal Bir Alan Olarak Medyayı Yeniden Düşünmek. İLEF YILLIK' 93. Çev.: Süleyman İrvan, 215-243.
• Dağtaş, B. (1992). Structure of Foreign News in Turkish Popular and Opinion Papers (Application ofDiscourse Analysis Methodology on the Basis ofNews Portrayal of 'Malta Summit '). Yayımlaı:mamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Dağtaş, E. (1999). On Sekizinci ve On Dokuzuncu Yüzyıllarda Kamusal AlanÖzel Alan İkilemi ve Basının Tarihsel Gelişimi. Kurgu, 16, 157-173.
• Habermas, J. (1997). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. Çev.: Tanıl Bora-Mithat Sancar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Keane, J. (1992). Medya ve Demokrasi. Çev.: Haluk Şahin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• McQuail, D. (1991). Mass Communication Theory. İkinci Basım. London: Sage Publications.
• Mott, F. L. (1962). American Journalism a History: 1690-1960. The Mac Millan Company.
• Oskay, Ü. (1983). Popüler Kültürün ToplumsalOrtamı ve İdeolojik İşlevleri Üzerine. İçinde: Korkmaz Alemdar ve Raşit Kaya (Der!.). Kitle İletişiminde Temel Yaklaşımlar (ss. 163-206). Ankara: Savaş Yayınları.
• Schramm, W. (1988). Mass Media and National Development. Stanford: Stanford University Press.
• Sennett, R. (1996). Kamusal İnsanın Çöküşü. Çev.: Serpil Durak-Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Slater, P. (1989). Frankfurt Okulu. Kökeni ve Önemi: Marksist Bir Yaklaşım. Çev.: Ahmet Özden. İstanbul: BFS Yayınları.
• Smith, A. (1979). The Newspaper an International History. London: Thomas and Hudson.
• Storey, J. (2000). Popüler Kültür Çalışmaları. Çev.: Koray Karaşahin. İstanbul: Babil Yayınları.
• Thompson, J. B. (1997). Kamusal Alanın Dönüşümü. Çev.: Sevda-Alankuş-Kural. İLEF YILLIK' 94,7,241-262.
• Tokgöz, O. (2000). Temel Gazetecilik. (4. Baskı), Ankara: İmge Yayınları.