DEMOKRATİK TOPLUM VE ARAŞTIRMACI GAZETECİLİK: AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NDEN ÖRNEKLER

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 3, 179 - 203, 01.10.2018

Fatma Gürses

Öz

Araştırmacı gazetecilik, genellikle kamuoyundan gizlenen bir olayı açığa çıkarmak amacıyla kapsamlı bir araştırmayı gerektiren gazetecilik türüdür. Gazeteci, elde ettiği bilgileri organize ederek analiz etmeli ve anlamlandırmalıdır. Günümüzde gelişen teknolojik olanaklar, bilginin alınıp satılan bir meta haline gelmesi, tekelleşme gibi sebeplerle sansasyona dayalı gazetecilik pratikleri tercih edilmekte ve bunun karşısında yer alan araştırmaya dayalı uzun çalışma gerektiren gazetecilik pratiklerinden uzaklaşılmaktadır. Oysa kamunun gözcüsü olması gereken gazetecilik, demokrasi ve yurttaş katılımını sağlaması bakımından öneme sahiptir ve bu nedenle sürdürülen gazetecilik pratikleri sorgulanmalıdır. Küreselleşen dünyada, araştırmacı gazetecilik örneklerini hatırlamak, ülkeler ötesine geçen olaylar dizgesi arasındaki bağlantıları kurmayı, günümüzde yürütülen savaşların arkasındaki gerçeklikleri ortaya çıkarmayı ve anlamayı sağlayacaktır. Araştırmacı gazeteciliğin ilk örnekleri ülkenin kuruluşu, sosyolojik, siyasal ve ekonomik yapısı ve basının yeni yaratılmaya çalışılan bir devletin vazgeçilmez unsuru olması nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Bu nedenle çalışmamızda, Amerika’daki araştırmacı gazetecilik örneklerine yer verilmiştir. Bu çalışma, araştırmaya konu olan olayların, ulusal ve uluslararası güç ilişkilerinin dönüşümünde araştırmacı gazeteciliğin etkisini incelemeyi ve gelecek gazetecilik pratikleri için öneriler sunmayı hedeflemiştir. Bu amaçla, çalışmada öncelikle araştırmacı gazeteciliğin tanımı, özellikleri, seçilen örneklere konu olan olayların tarihsel arka planı açıklanmış; sonrasında geçmişten günümüze araştırmacı gazetecilik pratikleri demokratik toplum ve katılımcı yurttaşlık bağlamında değerlendirilmiştir. Anahtar kelimeler: Araştırmacı Gazetecilik, ABD Basını, Vietnam Savaşı, Demokrasi.

Anahtar Kelimeler

Araştırmacı Gazetecilik, ABD Basını, Vietnam Savaşı, Demokrasi

DEMOCRATIC SOCIETY AND INVESTIGATE JOURNALISM: SAMPLES FROM THE US PRESS

Öz

Investigative Journalism is a form of journalism that requires comprehensive investigation to reveal a case that is usually undisclosed to the public. The journalist should organize, analyze and interpret the information she/he has gathered. Due to the facts such as advancing technological opportunities, transformation of information into a tradeable commodity, and monopolization, tabloid journalism is preferred, and on the other hand, journalism practices involving long works based on investigation are abandoned. However, journalism, which is supposed to be the look-out for the public, is of great importance in the sense that it ensures democracy and citizens’ participation, and this is why the journalism practices must be questioned. Recalling samples of investigative journalism in the globalizing world will enable to recognize the connections within the sequence of events beyond borders, to reveal and understand the truths behind the ongoing conflicts. The first samples of the investigative journalism emerged in the United States of America, because of the sociological, political and economic structure of the country and because it was an essential element in the foundation of a new country. For this reason, samples of investigative journalism were included in our study. This study aims to assess the effect of investigative journalism on the transformation of national and international balances of power, and to present practical suggestions for future practices. For this purpose, first the description and features of investigative journalism are provided together with the backgrounds of historical events; and then the investigative journalism practices were evaluated within the context of democratic society and participatory citizenship

Anahtar Kelimeler

Investigative Journalism, US Press, Vietnam War, Democracy

Kaynakça

• Akçalı, S. (1998). Türkiye'de Araştırmacı Gazetecilik ve Sorunları. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı. 03 22, 2018 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı
• An Atrocity Is Uncovered: November 1969 The My Lai Massacre, Seymour M. Hersh/St. Louis Post Dispatch. (1969, December 13). Candide’s Notebooks. 03 13, 2018 tarihinde http://pierretristam.com/Bobst/library/wf-200.htm adresinden alındı
• Atabek, N. (1995). Savaş ve Medya: ABD’nin Vietnam ve Körfez Savaşlarındaki Medya Politikaları. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/1169 adresinden alındı Kurgu Dergisi(13), 185-201.
• Ataöv, T. (1967a). 1898 İspanyol-Amerikan Savaşı ve Sonuçları. Ankara Üniversitesi DBF Dergisi, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ausbf/article/view/5000054602 adresinden alındı s. 237-284. 03 27, 2018 tarihinde
• Ataöv, T. (1967b). Savaş Suçları Uluslararası Mahkeme. Anakara Üniversitesi SBF Dergisi, 22(1), s. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ausbf/article/view/5000054617/5000051928 adresinden 03 alındı 319-333. 12, 2018 tarihinde
• Berton, J. (2004). Josepf Pulitzer Modern Gazeteciliği Yaratan Adam. (K. Topuz, Çev.) İstanbul: Remzi .
• Black, P. C. (2001, February). Ida B. Wells: A Courageous Voice for Civil Rights. Mississippi History http://www.mshistorynow.mdah.ms.gov/articles/49/ida-b-wells-a-courageous-voice- for-civil-rights adresinden alındı 03 18, 2018 tarihinde
• Brenner, S. (Fall 2010). “I Am a Bit Sickened”: Examining Archetypes of Congressional War CrimesOversight after My Lai and Abu Ghraib. Military Law Review(205), 1-94. 03 08, 2018 files/205-fall-2010.pdf adresinden alındı
• https://www.loc.gov/rr/frd/Military_Law/Military_Law_Review/pdf
• Cohen, P. C. (Summer 1990). The Helen Jewett Murder: Violence, Gender, and Sexual Licentiousness in Antebellum America. NWSA Journal, 374-389. 03 07, 2018 tarihinde http://docshare01.docshare.tips/files/2833/28332463.pdf adresinden alındı
• Corrigan, J. E. (2017, September 21). Plain Dealer exclusive in 1969: My Lai massacre photos Plain by http://www.cleveland.com/plain-dealer- library/index.ssf/2009/11/plain_dealer_exclusive_my_lai_massacre_photos_by_ronal d_haeberle.html adresinden alındı Dealer. 03 13, 2018 tarihinde
• Cosgrove, B. (2013, March 13). American Atrocity: Remembering My Lai. Time/Life. 03 13, 2018 adresinden alındı
• http://time.com/3739572/american-atrocity-remembering-my-lai/ Daniel Ellsberg. (t.y). 03 12, 2018 tarihinde
• http://www.ellsberg.net
• http://www.ellsberg.net/bio/ adresinden alındı
• Değirmencioğlu, G. (2014). Araştırmacı Gazetecilik. Kocaeli: Volga .
• Değirmencioğlu, S. (2010). Napalm düştüğü yeri yakar: Psikoloji kimin yanında? Eleştirel Psikoloji https://www.researchgate.net/profile/Serdar_Degirmencioglu/publication/232221211_ Napalm_Dustugu_Yeri_Yakar_Psikoloji_Kimin_Yaninda/links/0fcfd5079af7e2e47700 0000/Napalm-Duestuegue-Yeri-Yakar-Psikoloji-Kimin-Yaninda.pdf adresinden alındı
• Eddie Adams' iconic Vietnam War photo: What happened next. (2018, January 29). BBC News. 03 12, 2018 tarihinde http://www.bbc.com/news/world-us-canada-42864421 adresinden alındı
• Feldstein, M. (2006, Spring). A Muckraking Model Investigative Reporting Cycles in American History. The Harvard International Journal of Press and Politics(2), s. 105-120. doi:https://doi.org/10.1177/1081180X06286780
• Granger Historical Picture Archive Teapot Dome. (t.y.). 04 02, 2018 tarihinde Granger Historical https://www.granger.com/results.asp?search=1&screenwidth=1424&tnresize=200&pi xperpage=40&searchtxtkeys=teapot%20dome&lastsearchtxtkeys=Teapot%20Dome& lstorients=132 adresinden alındı Picture Archive
• Gürbüz, M. (2009). Soğuk Savaşın Kaynama Noktası Vietnam Savaşı ve Amerika Birleşik Devletleri. Ankara: Lotus .
• Harris, C. (2016, 25 March). Teapot Dome, the U.S. Marines and a President’s Reputation. 04 02, 2018 tarihinde WyoHistory.org: https://www.wyohistory.org/encyclopedia/teapot- dome-us-marines-and-presidents-reputation adresinden alındı
• Harris, R. J. (2007). Pulitzer's Gold: Behind the Prize for Public Service Journalism. Missouri: University https://books.google.com.tr/books?id=E4fIt1bs698C&dq=%E2%80%9CAt+The+Roun dhouse:+How+Detectives+Compel+Murder+%E2%80%98Confessions%E2%80%99 %E2%80%9D+nedir&hl=tr&source=gbs_navlinks_s adresinden alındı tarihinde
• İşte Gizemli Muhbirin Öyküsü. (2005, 06 02). Dünya. 03 22, 2018 tarihinde http://www.gazetevatan.com/iste-gizemli-muhbirin-oykusu-54564-dunya/ adresinden alındı
• James Gordon Bennett . (t.y.). Encyclopaedia Britannica. ABD. 03 07, 2018 tarihinde https://www.britannica.com/biography/James-Gordon-Bennett-American-editor-1795- 1872 adresinden alındı Joseph Pulitzer. (t.y.). Encyclopaedia Britannica. 03 07, 2018 tarihinde https://www.britannica.com/biography/Joseph-Pulitzer adresinden alındı
• Khetani, S. (2012, Mayıs 11). The Late Horst Faas Risked Everything To Get These Gritty Wartime Shots. Business Insider. 03 12, 2018 tarihinde alındı
• Lescaze, L. (1977, November 15). U.S. Prosecuting Philadelphia Policemen for Brutality. The washington Post. https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1977/11/15/us-prosecuting- 03 philadelphia-policemen-for-brutality/3b2cd006-7cb3-42fa-a77b- tarihinde 9aaac7d7addd/?utm_term=.61afbb3b4c97 adresinden alındı
• Lewis, J. J. (2017, 02 Temmuz). Nellie Bly Investigative Journalist and Around-the-World Traveler. ThoughtCo. Humanities, History and Culture. 03 08, 2017 tarihinde https://www.thoughtco.com/nellie-bly-biography-3528562 adresinden alındı
• Llewellyn, J., Southey , J., & Thompson, S. (2016). The My Lai Massacre. Alpha History. 03 09, 2018 tarihinde http://alphahistory.com/vietnamwar/my-lai-massacre/ adresinden alındı
• Muckraker Journalism. (t.y.). Encyclopaedia Britannica. 03 07, 2018 tarihinde https://www.britannica.com/topic/muckraker adresinden alındı
• Mutlu , E. (1995). İletişim Sözlüğü. Ankara: Ark .
• Neale, J. (2003). Amerikan Savaşı Vietnam 1960-1975. (D. Tarkan, Çev.) İstanbul: Metis . Nick Ut. (t.y.). World Press https://www.worldpressphoto.org/people/nick-ut adresinden alındı Photo. 03 13, 2018 tarihinde
• Öymen, O. (t.y.). Gizli Belgelerin Sızdırılması ve Basın Özgürlüğü. 04 01, 2018 tarihinde Prof. Dr. Ahmet SALTIK: http://ahmetsaltik.net/tag/pentagon-belgeleri/ adresinden alındı
• Photo Print Drawing His Little Tea Party. (t.y.). 04 02, 2018 tarihinde Library of Congress: https://www.loc.gov/item/2016682733/ adresinden alındı
• Photo, Print, Drawing Juggernaut . (t.y.). 04 02, 2018 tarihinde Library of Congress: https://www.loc.gov/item/acd1996000820/PP/ adresinden alındı
• Photojournalism Eddie Adams Gallery. (t.y.). Dolph Briscoe Center for American History. 03 12, http://www.cah.utexas.edu/db/dmr/gallery_lg.php?gallery=eddie_adams&t=28&s=4 adresinden alındı Briscoe Center For American History
• Preston, J. (2007, December 30). Nick Ut: Double Negative. The Telegraph. 03 12, 2018 tarihinde https://www.telegraph.co.uk/culture/3670224/Nick-Ut-Double-Negative.html adresinden alındı
• Quenaud , L. (2010). American Music and American Protest Literature, Master Tezi. San Diego: USA: San Dieo State University. 03 04, 2018 tarihinde http://sdsu- dspace.calstate.edu/bitstream/handle/10211.10/565/Quenaud_Laurent.pdf?sequence adresinden alındı
• Ray, M. (t.y.). My Lai Massacre United States-Vietnamese history. Encyclopedia Britannica. 03 08, 2018 tarihinde https://www.britannica.com/event/My-Lai-Massacre adresinden alındı
• Saigon Execution. (t.y.). The Most Influential Images of All Time. Time. 03 12, 2018 tarihinde http://100photos.time.com/photos/eddie-adams-saigon-execution adresinden alındı
• Savaş fotoğrafçısı Eddie Adams öldü. (2004, 09 20). Cnn Türk. 03 24, 2018 tarihinde https://www.cnnturk.com/2004/kultur.sanat/diger/09/20/savas.fotografcisi.eddie.adam s.oldu/37100.0/index.html adresinden alındı
• Spector, R. (2018, 11 01). Vietnam War 1954–1975. Encyclopedia Britannica. 03 09, 2018 tarihinde https://www.britannica.com/event/Vietnam-War/De-escalation-negotiation- and-Vietnamization#ref809166 adresinden alındı
• St. Louis Post-Dispatch History. (t.y.). 04 03, 2018 tarihinde St. Louis Media History Foundation: http://www.stlmediahistory.com/index.php/Print/PrintPublicationHistory/st.-louis-post- dispatch adresinden alındı
• Storm, C. (2014, 08 20). 16 Pulitzer Prize-Winning Photos That Shocked The World. Business Insider. 03 09, 2018 tarihinde http://www.businessinsider.com/pulitzer-prize-winning- photography-2014-8?op=1#this-photo-taken-by-horst-faas-shows-a-father-as-he- holds-the-body-of-his-child-as-south-vietnamese-army-rangers-look-down-from-their- armored-vehicle-march-19-1964-the-child-was adresinden alındı
• Şahin, H. (2012). Kim Korkar Soruşturmacı Gazeteciden? Araştırmacı ve Soruşturmacı Gazetecilik:Dün, Bugün, Yarın. İstanbul: Say .
• Teapot Dome Scandal. (t.y.). 04 02, 2018 tarihinde Encyclopedia Britannica: https://www.britannica.com/event/Teapot-Dome-Scandal adresinden alındı
• The New York World. (t.y.). 04 03, 2018 tarihinde Spartacus Educational: http://spartacus- educational.com/USAnyworld.htm adresinden alındı
• The Vietnam War in pictures: the 35th anniversary of the fall of Saigon. (t.y.). The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/picturegalleries/worldnews/7652593/The-Vietnam- War-in-pictures-the-35th-anniversary-of-the-fall-of-Saigon.html?image=5 adresinden alındı
• Turhan, S. (2007). Araştırmacı Gazetecilik (2. b.). Ankara: Um:ag .
• Vietnam War 1962 Operation Ranch Hand initiated. (t.y.). 03 24, 2018 tarihinde History: https://www.history.com/this-day-in-history/operation-ranch-hand-initiated adresinden alındı
• Wallenfeldt, J. (t.y.). Seymour Hersh American Journalist. Encyclopedia Britannica. 03 08, 2018 tarihinde https://www.britannica.com/biography/Seymour-Hersh adresinden alındı
• Watergate Skandalının 40. Yıldönümü. (2014, Ağustos 11). Amerika'nın Sesi. 03 27, 2018 tarihinde yildonumu/2409689.html adresinden alındı
• https://www.amerikaninsesi.com/a/watergate-skandalinin-40
• Wiener, J. (2018, 03 16). A forgotten hero stopped the My Lai massacre 50 years ago today. Los Angeles Times. 03 17, 2018 tarihinde http://www.latimes.com/opinion/op-ed/la-oe- wiener-my-lai-hugh-thompson-20180316-story.html adresinden alındı