REALITY TV PROGRAMLARI BAĞLAMINDA TÜRK TELEVİZYON KÜLTÜRÜNÜN DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 3, 486 - 501, 01.10.2018

Sumru Yıldırım Halim Esen

Öz

Birer kültürel ürün oldukları halde, birbirinden çok farklı coğrafyalarda geniş izleyici kitleleriyle buluşma başarısı gösteren uluslararası televizyon formatları, 1990’lı yıllardan itibaren Türk televizyon yayıncılığının temel programları arasında yer almıştır. Yaklaşık otuz yıllık bir yayın dönemini tamamlayacak olan bu formatlar yıllar içerisinde türsel olarak çeşitlenerek, farklı alt türleriyle televizyon kanallarının günlük program akışında yer almaktadır. Bu formatlar içerisinde yer alan Reality TV programlarının bu başarısının sebebi, orijinal formatların yayınlandığı ülkenin yerel kültürel ve sosyolojik kodlarına uyum sağlayacak şekilde dönüşebilmeleridir. Orijinal formatlar, yerel izleyicinin ilgisini çekmek ve izlenirliğin artması için yerel kültüre ve kimliğe uygun sürümlere tercüme edilmektedir. Bu bağlamda; Türk televizyon kanallarında yayınlanan Reality TV programlarında sunulan yaşam biçimleri, katılımcı söylemleri sosyolojik ve kültürel yapıya göre yeniden şekillenerek yerelleştirilmiş ve 2000’li yıllarda kendi özgün formlarını yaratmıştır. Bu çalışmada; Türk televizyon kanallarında yayınlanan Reality TV programlarının son otuz yıllık dönemi incelenecektir. Belirlenen bu on yıllık periyodlar 1990-2000-2010 Türkiye sosyopolitik ikliminin değişim dönemlerini kapsamaktadır. Bu periyodlardan belirlenen programlar, Türkiye’nin ideolojik, kültürel ve siyasal bağlamları içerisinde değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Televizyon kültürü, melez formatlar, yerelleşme, Reality TV

TRANSFORMATION OF TURKISH TELEVISION CULTURE IN THE CONTEXT OF REALITY TV PROGRAMMES

Öz

International television formats, which have been able to reach a wide audience in very different geographical regions although they are cultural products, have been among the main programs of Turkish television broadcasting since the 1990s. These formats, which will complete a broadcasting period of approximately thirty years, have diversified in terms of their genres over the years and taken place in the daily program flow of television channels with their different sub-genres. The reason for the success of the Reality TV programs in these formats is that the original formats can evolve by adapting to the local cultural and sociological codes of the target country. The original formats are translated into the versions suitable for the local culture and identity to attract local audience and increase their rating. In this context, the lifestyles and the participant discourses presented in the Reality TV programs on Turkish television channels have been localized by being reshaped according to the sociological and cultural structure, and in 2000, they created their own original forms. In this study, the last thirty-year period of the Reality TV programs broadcast on Turkish television channels will be examined. These ten-year periods determined cover the periods of sociopolitical climate changes in Turkey. The program texts selected from these periods will be evaluated in the ideological, cultural and political contexts of Turkey

Anahtar Kelimeler

Television culture, hybrid formats, localization, Reality TV

Kaynakça

• Adanır, O. (2012). Sinema Televizyon Kültür. İstanbul: Hayalperest.
• Adanır, O. (2013). Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler (1 b.). İzmir: Eylül Sanat.
• Adanır, O., & Altıntaş, M. (2011, Bahar). Jean Baudrillard'la Söyleşi. (O. Adanır, Dü.) Özne(14), 131-142.
• Aksop, G. (1998). Türkiye'de Reality Show'lar. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anita, B., & Heather, N. (2005). Realityb Tv Realism and Revelation. Great Britian: Wall Flower Press.
• Bill, N. (1994). Blurred Boundaries: Questions of Meaning in Contemporary Culture. Bloomington&Indianapolis: Indian University Press.
• Binark, M., & Kılıçbay, B. (2004). Türkiye'de Gerçek televizyonu ve Telegörsel Kimlikler: Biri Bizi Gözetliyor Örneği. İletişim Araştırmaları, 2(1), 73-92.
• Bourdieu, P. (1997). Televizyon Üzerine. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Cevizci, A. (2005). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
• Cirhinlioğlu, F. G., Aktaş, V., & Özkan, B. Ö. (2006, Aralık). Sosyal Temsil Kuramına Genel Bir Bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(2), s. 163-174.
• Çelenk, S. (2005). Televizyon Temsil Kültür. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Dauncey, H. (1996, Mart 1). French `Reality Television' More than a Matter of Taste? European Journal of Communication(11-1), 83-106.
• Dündar, C. (2007). Mart 18, 2007 tarihinde Öldüren Eğlence: http://www.candundar.com.tr/index.php?Did=838 adresinden alındı
• Elizabeth, B. (2000). Audience Demand in a Murderous Market: Tabloidization in U.S. Television News. London: Polity Press.
• Ellis, J. (2000). Seeing Things: Television in the Age of Uncertainty. London: Tauris Publishers.
• Esmer, Y. (2012, Ekim 09). Türkiye Değerler Atlası. Ekim 14, 2017 tarihinde bahcesehir.edu.tr: http://content.bahcesehir.edu.tr/public/files/files/ATLAS%20SUNUM%202_10_2012% 20(2).pdf adresinden alındı
• Gitlin, T. (2000). Prime Time Ideology: The Hegemonic Process in Television Entertainment. H. Newcomb (Dü.) içinde, Television: The Critical View (6 b., s. 26-29). Cambridge: Oxford University Press.
• Hill, A. (2005). Reality TV Audiences and Popular Factual Television. New York: Routledge.
• Holmes, S., & Jermyn, D. (2004). Understanding Reality Television. New York: Routledge.
• Horace, N. (1994). Television: The Critical View. Cmabridge: Oxford University Press.
• IPSOS KMG. (2012). Türkiye'yi Anlama Kılavuzu 2012. İstanbul: IPSOS KMG.
• Kilborn, R. (2004). How Real Can You Get: Recent Developments in 'Reality Televsion'. European Journal of Communication, 9, 421-439.
• Koloğlu, S. (1993, Nisan 12). TV’ler Cinayet Peşinde,. Milliyet.
• Kongar, E. (2007). Popüler Kültürün Egemenliği ve Pop Star Yarışması. Mart 13, 2017 tarihinde https://www.kongar.org/medyanotu/300_Pop_Kultur_ve_Pop_Star_Yarismasi.php adresinden alındı
• Livingstone, S. M., & Lunt, P. K. (1993). Talk on Television: Audience Participation and Public Debate (Communication and Society),. Routlege.
• Mutlu, E. (2001). Televizyonu Anlamak. Ankara: Ankara İletişim Fakültesi.
• Newcomb, H. (2018, Mart 03). Encyclopedia of Television. http://www.museum.tv/archives/etv/R/htmlR/realityprogr/realityprogr.htm adresinden alınmıştır
• Paker, K. O. (2006). Sıradan Düşüncenin Müzakere Alanı Olarak Medya: Kadın programları Üzerine Bir İnceleme. Yeni Düşünceler,(2).
• Pilar, G.-C. B., & Nuria, L.-D. (2013). Reality television: a discourse-analytical perspective. London: Palgrave Macmillan.
• Raphael, C. (2004). The Political Economic Origins of Reali-TV. M. Susan, & Q. Laurie içinde, Reality Tv: Remaking Television Culture. New York: New York University Press.
• Rushdie, S. (2001, Haziran 9). Reality TV: a death of talent and the death of morality. The Guardian.
• Sam, B., & Reuben, C. (2003). Shooting People: Adventures in Reality Tv. New York: Verso.
• TÜİK, İ. A. (2017, 05 10). www.tuik.gov.tr. 11 1, 2017 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=24646 adresinden alındı