SİNEMA NEDEN SANATTIR? SİNEMAYI SANAT OLARAK ELE ALAN BİR ARAŞTIRMA NE TÜR BİR YAKLAŞIM BENİMSEMELİDİR?

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 2, 113 - 125, 01.06.2016

Fatma Serdaroğlu

Öz

Sanatın ne olduğuna dair farklı dönemlerde farklı görüşler ortaya atılmıştır. Bu yüzden sanatın tek bir tanımını yapmak güçtür. İçerik ve biçimsel niteliklere önem veren farklı görüşler olmakla birlikte sanatın, insanın kendisiyle ilgili anlam arayışının bir sonucu olduğu söylenebilir. Sanatın biçimsel özelliklerine ağırlık vermek onun insanla olan bağını koparır. Sadece içerik öğelerini ön plana koymaksa sanatın özüne aykırıdır. Sinemanın sanat olarak değerlendirilmesi için öncelikle teknik olarak gelişmesi gerekmiştir. Sinema ilk etapta teknik bir icat olarak ortaya çıkmıştır. Sinemanın sanatsal anlatım olanakları daha sonra keşfedilmiştir. Işık, renk, kompozisyon, kurgu, ses, görüntü, makyaj, kamera, dekor, oyunculuk gibi özelliklerin yaratıcı bir şekilde kullanılması ile birlikte sinema sanatsal anlamda da keşfedilmiştir. Diğer sanatlara göre gerçeğe yaklaşmadaki becerisi sinemanın ayrıksı bir özelliğidir. Sinemanın sanat olarak değeri, insanı ve yaşanan gerçekliği dolaysız bir şekilde aktarabilme ve bu gerçekliği değiştirebilme gücünde saklıdır. Bu araştırmanın amacı, sinemayı sanat olarak ele alan bir araştırmanın nasıl bir yaklaşım benimsemesi gerektiğini ortaya koymaktır. Bunun için öncelikle sanatın ne olduğuna dair açıklamalar yapılmıştır. Daha sonra sinemanın hangi sanatsal özelliklere sahip olduğu gösterilmiştir. Araştırma, literatür taraması ve içerik analizi yöntemiyle elde edilen olgusal ve yargısal verilerle desteklenerek ortaya konmuştur. Edinilen verilere dayanarak, sinemanın bir sanat olarak ne gibi unsurları dikkate alarak değerlendirilmesi gerektiğine dair öneriler getirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Sanat, sinema, estetik, yeni eleştiri, felsefe

WHY IS CINEMA ART? WHAT KIND OF AN APPROACH SHOULD A METHOD TREATING CINEMA AS ART ADOPT?

Öz

There are different explanations of art in different period so it is difficult to make only one definition. Besides many views in terms of form and content, it can be said that art is the result of searching for meaning. To put the emphasis on the form cuts the bond of artwork with the man. Furthermore, paying too much attention to content is against the core of art. Cinema had to be developed technically to be considered as art. Cinema is, firstly, a technological invention. The possible narrative strategies of cinema were discovered later. Cinema was discovered once again as an art form with the help of using elements such as light, color, composition, editing, sound, image, make-up, camera, set and acting creatively. The unique feature of cinema lies in the ability to reflect reality so closely. The value of cinema as art is hidden behind the power of depicting the reality and man directly and also changing it. The aim of this study is to manifest what kind of an approach a research that treats cinema as an art form should adopt. To do this, it is firstly put forward what art is and then what artistic qualities cinema has is shown. This study is conducted by factual and judgmental data gathered by literature review and content analysis method. With the data gathered, suggestions related to how cinema should be considered as art are argued

Anahtar Kelimeler

Art, cinema, aesthetics, new criticism, philosophy

Kaynakça

• Arnheim, R. (2010). Sanat olarak sinema (Çev: R.Ü. Tamdoğan). İstanbul: Hil .
• Arat, N. (1996). Etik ve estetik değerler. İstanbul: Telos.
• Atalayer, F. (1994). Görsel sanatlarda estetik iletişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Baudelaire, C. (2013). Modern hayatın ressamı (Çev: A. Berktay). İstanbul: İletişim.
• Benjamin, W. (2013). Pasajlar (Çev: A. Cemal). İstanbul: YKY.
• Brecht, B. (1997). Sanat üzerine yazılar (Çev: K. Şipal). İstanbul: Cem.
• Camus, A. (2000). Başkaldıran insan (Çev: T. Yücel). İstnabul: Can.
• ________. (1965). İsveç söylevi (Çev: T. Saraç). Tercüme, 84, 18–53.
• Carloni, J. C. ve Filloux, J. C. (1984). Eleştiri kuramları. (Çev: T. Yücel). Ankara: Kuzey.
• Edman, I. (1991). Sanat ve İnsan (Çev: T. Oğuzkan). İstanbul: MEB.
• Ellis, J. C. (1990). A History of Film. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice Hall.
• Erinç, S. M. (1998). Sanatın boyutları. İstanbul: Çınar.
• Fischer, E. (2005). Sanatın gerekliliği (Çev: C. Çapan ve T. Yücel).İstanbul: Payel .
• Hauser, A. (1994). Yaşamın ve Sanatın Bütünlüğü (Çev: A. Cemal). Anadolu Sanat, 4, 50-56.
• İpşiroğlu, Z. (1998). Eleştirinin eleştirisi. İstanbul: Mitos Boyut.
• Kılıç, L. (2008). Fotoğraf ve Sinemanın Toplumsal Tarihi. Ankara: Dost.
• Kuçuradi, İ. (1999). Sanata felsefeyle bakmak. Ankara: Ayraç.
• _________. (2013). İnsan ve Değerleri. Ankara: TFK.
• Lenoir, B. (2005). Sanat yapıtı (Çev: A. Derman). İstanbul: YKY.
• Moran, B. (2013). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim.
• Murdoch, I. (1992). Ateş ve Güneş (Çev: S. R. Kırkoğlu). İstanbul: Ayrıntı
• İstanbul. http://www.scribd.com/doc/101034322/İris-Murdoch-Ateş-ve
• Guneş, erişim tarihi: 25.02.2015.
• Rotha, P. (2000). Sinemanın öyküsü (Çev: İ. Şener). İstanbul: İzdüşüm.
• Sontag, S. (1998). Sanatçı örnek bir çilekeş (Çev: Y, Salman, M. Gürsoy Sökmen). İstanbul: Metis.
• Shiner, L. (2004). Sanatın icad. (Çev: İ. Türkmen). İstanbul: Ayrıntı.
• Sartre, J. P. (2012). Edebiyat nedir? (Çev: B. Onaran). İstanbul: Can.
• _________ (1963). Çağımızın gerçekleri (Çev: S. Eyüboğlu ve V. Günyol). İstanbul: Çan.
• Savaş, H. (2003). Sinema ve Varoluşçuluk. İstanbul: Altı Kırkbeş.
• _______ (2012). Kiraz Mevsimi ve Sinema Bileti. Ankara: Nirengi.
• Tarkovski, A. (2008). Mühürlenmiş zaman (Çev: F. Ant). İstanbul: Agora.
• Timuçin, A. (2003). Estetik. İstanbul: Bulut.
• _________ (2011) Estetikte Anlam ve Yorum. İstanbul: Bulut.
• Tolstoy, L. (2010). Sanat nedir? (Çev: M. Beyhan). İstanbul: İş Bankası.
• Tunalı, İ. (2013). Estetik. İstanbul: Remzi.
• Yetişken, H. (1998). Estetiğin abc'si. İstanbul: Kabalcı.