YOKSULLUĞUN AZALTILMASINDA SOSYAL PAZARLAMANIN ROLÜ

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 2, 172 - 193, 01.06.2019

Ebru Özgen , Meryem Bahadır

Öz

Yüzyıllardır sebep olarak çeşitli nedenler gösterilen, farklı tanımlamalarının yapılmasının yanında farklı türlerinin de olduğu ve yüzyılımızın bir kusuru olarak ele alınan yoksulluk olgusunun azaltılması noktasında kurum ve markaların topluma faydalı olacak davranış değişikliğini yaratma amacı ile yürüttüğü sosyal pazarlama uygulamalarının etkisi ve katkısını ölçmek bu çalışmanın temel amacı olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda yoksulluk ve sosyal pazarlama kavramları irdelenerek “Türkiye Grameen Mikrofinans Programı” araştırma konusu olarak ele alınmıştır. Araştırmaya ışık tutması, bilimselliği güçlendirmesi amacıyla nitel araştırma türleri arasında yer alan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile veriler elde edilmiş olup, elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle irdelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen sınırlı bulgular; sosyal pazarlamanın, yoksulluğun azaltılması noktası nda etkili olabileceğinin yanı sıra, bu etkinin fark yaratacak şekilde olması için kamu-özel kurumlar ile sivil toplum kuruluşlarının koordineli olarak faaliyetlerde bulunmasının nihai amaca ulaşmayı hızlandıracağı gerçeğini de ortaya koymuştur. Aynı zamanda bu konuda yürütülecek olan çalışmaların profesyonel sosyal pazarlamacılar tarafından hayata geçirilmesinin, sosyal pazarlamanın başarı ile sonuçlanmasına katkı sunacağı sonucuna da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Mikrofinans, Pazarlama, Sosyal Pazarlama, Küreselleşme

Kaynakça

• Açıkgöz, R. (2013). Yoksullukla Mücadele ve Üçüncü Sektör. 1. Basım. Ankara: Argonot.
• Altay, A. (2007). Bir Kamu Malı Olarak Sosyal Sermaye ve Yoksulluk İlişkisi. Ege Akademik Bakış. 7.1, 337-362.
• Arpacıoğlu, Ö. ve M. Yıldırım. (2011). Dünya’da ve Türkiye’de Yoksulluğun Analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 4.2, 60-76.
• Atatanır, H. (2016). Türkiye’de Yoksulluk Sosyal Yardım ve Sivil Toplum. 1. Basım. Ankara: Dorlion.
• Ates, G. ve E. Öğütoğulları. (2012). Türkiye’de Yoksullukla Mücadelede Mikrokredi Uygulamaları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14.2, 33-54.
• Ayvaz, I. (2012). Sosyal Pazarlama ve Sosyal Pazarlamanın Ahlaki Boyutlarına Yönelik Tutumların İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çankırı: Karatekin Üniversitesi SBE.
• Bahar, H.S. (2015). Yoksullukla Mücadelede Mikro Kredi Uygulamaları (Konya Ili Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
• Bauman, Z. (2014). Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına Mıdır?. H. Keser (çev.), 1. Basım. Istanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2017). Küreselleşme. A. Yılmaz (çev.), 7. Basım. Istanbul: Ayrıntı.
• Beaudoin, S. M. (2017). Yoksulluğun Tarihi. T. Kaban (çev.), Istanbul: Dedalus.
• Bilgili, B. (2002). Sosyal Pazarlama ve Çevresel Pazarlama Açısından Ambalaj-Çevre İliskileri (Ambalaj Materyallerinin Çevre Kirliliğine Etkisi Üzerine Erzurum’da Bir Alan Araştırması). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi SBE. Birleşmiş Milletler Kalkınma Raporu (UNDP). (2016). 2016 Yılı İnsani Gelişme Raporu. http://www.tr.undp.org (15 Şubat 2019).
• Boztepe, V. (2015). Bir Sosyal Dışlanma Biçimi Olarak Yoksulluğun Türkiye’deki Televizyon Haberlerine Yansımaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Istanbul: Marmara Üniversitesi SBE.
• Ceren, A. ve S. Çelik. (2015). Kentsel Yoksulluğun Çözümünde Kamu-Sivil Toplum Kuruluşları İşbirliği: Adıyaman Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8.20, 572-613.
• Civelek, Y. (2010). Kar Amaçsız Kuruluşlarda Sosyal Pazarlama Yaklaşımında Yeni Eğilimler ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Istanbul: Marmara Üniversitesi SBE.
• Coşkun, G. (2010). Kurumsal Pazarlama ve Sosyal Sorumluluk. 1. Basım. Ankara: Nobel.
• Chossudovsky, M. (1999). Yoksulluğun Küreselleşmesi. N. Domaniç ( çev.), 1. Basım. Istanbul: Çiviyazıları.
• Çağlayan, S. (2008). “Göç ve Yoksulluk: Mutlak ve Doğrusal Olmayan Bir Iİişki”, Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları. N. Oktik (drl.). Izmir: Yakın.
• Doğan, E. (2014). Türkiye’de Yoksulluğun Ölçülmesi. Uzmanlık Tezi. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü.
• Doğru, N. (2014). Sosyal Pazarlama Yaklaşımının Organ Bağısına Etkisi: Abant Izzet Baysal Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Tutum Araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Türk Hava Kurumu Üniversitesi SBE.
• Doyle, P. (2008). Değer Temelli Pazarlama. G. Barış (çev.), 3. Basım. Istanbul: MediaCat.
• Erol, N. (2006). Gelişmekte Olan Ülkelerde Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele Politikaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
• Gedikoğlu, G. (2015). Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele: Biga Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Istanbul: Marmara Üniversitesi SBE.
• Gelibolu, L. (2011). Topluluk Tabanlı Sosyal Pazarlama Yaklaşımıyla Sürdürülebilir Tüketim Davranışının Güdülenmesi: Yükseköğretimde Deneysel Bir Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi SBE.
• Giddens, A. (2000). Elimizden Kaçıp Giden Dünya: Küreselleşme Hayatımızı Nasıl Yeniden Şekillendiriyor?. O. Akınhay (çev.), Istanbul: Alfa.
• Gordon, R. (2012). Re-Thinking and Re-Tooling the Social Marketing Mix. Australasian Marketing Journal. 20, 122-126.
• Gül, H. ve S. Sallan Gül. (2008a). “Yoksulluk ve Yoksulluk Kültürü Tartışmaları”, Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları. N. Oktik (drl.). Izmir: Yakın.
• Gül, H. ve S. Sallan Gül. (2008b). “Türkiye’de Yoksulluk, Yoksulluk Yardımları ve İstihdam”, Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları. N. Oktik (drl.). Izmir: Yakın.
• Gürses, D. (2007). Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele Politikaları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 17.1, 59-74.
• Harari, Y. N. (2017). Homodeus. P. N. Taneli (çev.), 1. Basım. Istanbul: Kolektif.
• Hartmann, K. (2014). Küresel Çarkın Dışında Kalanlar. E. L. Bakaç (çev.), 1. Basım. Istanbul: Ayrıntı.
• Isık, O. ve M. M. Pınarcıoğlu. (2005). Nöbetleşe Yoksulluk. 5. Basım. Istanbul: İletişim.
• İbrisim, N. (2008). Yoksulluk, Yoksulluğun Ölçülmesi ve Türkiye Üzerine Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi SBE.
• İncedal, S. (2013). Türkiye’de Yoksulluğun Boyutları: Mücadele Politikaları ve Müdahale Araçları. Uzmanlık Tezi. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü.
• Kızılçelik, S. (2008). Sefaletin Sosyolojisi. 2. Basım. Ankara: Anı.
• Kotler, P. ve G. Zaltman. (1971). Social Marketing: An Approach to Planned Social Change. Journal of Marketing. 35 (July), 3-12.
• Kotler, P. ve N. Lee. (2010). Yoksulluğa Karşı Sosyal Pazarlama. 1. Basım. Z. K. Chalar (çev.), Istanbul: MediaCat.
• Kotler, P. ve N. Lee. (2013). Kurumsal Sosyal Sorumluluk. 1. Basım. S. Kaçamak (çev.), Istanbul: MediaCat.
• Lee, N. R. ve P. Kotler. (2011). Social Marketing Influencing Behaviors for Good. America: Sage.
• Mucuk, I. (2001). Pazarlama İlkeleri. 13. Basım. Istanbul: Türkmen.
• Nakıboğlu, B. ve T. Özsoy. (2016). Sosyal Pazarlama. 1. Basım. Ankara: Akademisyen.
• Özdal, H. (2009). Gelir Dağılımı ve Yoksulluk İlişkisi ve Türkiye Örneği (1994-2008). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
• Özgen, E. (2017). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri. 2. Basım. Istanbul: Profil.
• Öztürk, Y. (2015). Sivil Tolum Örgütleri ve Yoksulluk. 1. Basım. Istanbul: Akademik.
• Polanyi, K. (2002). Büyük Dönüşüm. A. Buğra (çev.), 2. Basım. Istanbul: İletişim.
• Sabuncuoğlu, Z. (1998). İşletmelerde Halkla İlişkiler. 4. Basım. Bursa: Ezgi.
• Sipahi, E. B. (2005). Yoksulluğun Küreselleşmesi ve Kentsel Yoksulluk: Ekonomik ve Sosyal Boyutlarıyla Konya Örneğinde Yoksulluk. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
• Smith, A. (2007). Ulusların Zenginliği-2. M. Saltoğlu (çev.), Ankara: Palme.
• Stiglitz, J. E. (2002). Küreselleşme Büyük Hayal Kırıklığı. A. Taşçıoğlu ve D. Vural (çev.), 1. Basım. Istanbul: Plan B.
• Şengür, M. (2011). Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele Politikası Aracı Olarak Mikro Kredi (Eskisehir Grameen Bank Analizi). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskisehir: Eskisehir Osmangazi Üniversitesi SBE.
• Şenses, F. (2017). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. 8. Basım. Istanbul: İletişim.
• Şentürk, M. (2009). Türkiye’de Yoksulluk Çalısmaları. Sosyoloji Dergisi. 3.18, 205-233.
• Taner, O. (2004). Dünyada ve Türkiye’de Küreselleşme ve Yoksulluk Süreci. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Muğla Üniversitesi SBE.
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Dokuzuncu Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
• Taşğın, N. Ş. (2017). Yoksulluk İnsan Hakları ve Sosyal Hizmetler. 1. Basım. Ankara: Nika. The World Bank (2016). http://www.worldbank.org/en/publication/poverty-and-sharedprosperity#a Poverty and Shared Prosperity Report 2016 . (3 Aralık 2017).
• Tireli, M. (2009). Küreselleşme ve Yoksulluk: Birleşmiş Milletler (UNDP) ve Dünya Bankası Göstergeleri Işığında Bir Analiz. Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi. Ankara: T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü.
• Toker, B. (2007). İşletmelerde Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Performansa ve Marka Bilinirliğine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
• Tucker, L. ve T. C. Melewar. (2005). Corporate Reputation and Crisis Management: The Threat and Manageability of Anti-Corporatism. Corporate Reputation Review. 7.4, 377-387.
• Tükel, İ. B. (2008). Sosyal Pazarlama ve Reklam “Dergi Reklamlarına Yönelik Bir Analiz”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi SBE.
• Türkiye Grameen Mikrofinans Programı (t.y.) http://www.tgmp.net/tr/ (11 Aralık 2018).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2016). Yoksulluk Çalışması Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr (21 Kasım 2017).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2017). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr (21 Kasım 2017).
• Yalçın, N. (2008). Sivil Toplum Kuruluşları ve Yoksulluk. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi SBE.