AFET VE KRİZ HABERLERİNDE KİLİT MESLEKLERİN TEMSİLİ

Yıl 2023, Cilt: 31 Sayı: 1, 31 - 49, 14.10.2023

Ülkü İlgi Eldem Anar

Öz

Gazetecilik mesleği toplumsal olay, vaka ve durumları okura duyurduğu gibi aynı zamanda toplumsal grupların seslerini de yine basın aracılığı ile iletme görevini yürütmektedir. Her kesimden ve gruptan temsil ettiği birey, canlı, meslek ve düşünceyi aktarabileceği bu imkânını, gruplara eşit olarak paylaştırarak kimi zaman sessizlerin kimi zaman ise toplumsal olayların duyuruculuğunu yapmaktadır. Yeni iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmelere karşın günümüz medyasında yer alan haberlerin içeriğine bakıldığında hem kullanılan dil hem de işleniş biçimi ile bu geniş medya ortamının toplumsal anlamda her grubu eşit temsil edemediği gözlemlenmektedir. Pandemi sürecinde kilit mesleklerin medyada sunumu bu zorlu dönemde görevlerini yerine getirirken hem kendi ihtiyaç ve seslerini duyurabilme hem de medyada temsil edilme biçimleri üzerinden nasıl konumlandırıldıklarının belirlenmesi anlamında araştırmanın önemini ortaya koymaktadır. 2020 Mart ayından itibaren ülkemizde yaşanan Pandemi süreci boyunca toplum sağlığı, güvenliği ve konuya dair bilginin artabilmesi adına yoğun çaba gösteren kilit meslekler, büyük özveri ile toplum çıkarlarını gözeterek çalışmaktadırlar. Araştırmada bu sürecin kilit mesleklerinden biri olan Doktor ve Hemşirelerin gerek internet gazetelerinde gerekse sosyal medya platformları üzerinden yapılan ve yayılan haberlerde sunumu Dünya Sağlık Örgütü tarafından Covid-19 sürecinde infodemi ile başa çıkma yollarında kullanılan 4(dört) kriter üzerinden içerik analizi yöntemi ile incelenmiş ve örneklerle betimlenmiştir. Araştırmada 01.01-09.12.2020 tarihi arasında yer alan ulusal ölçekli üç internet gazetesinden 10.556 habere internet sitelerinin kendi arama motorlarından(arşiv) ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda çok sayıda benzer haber yapıldığı ortaya çıkmakla birlikte, haberlerin içeriklerinde genel olarak magazinsel bir dilin kullanıldığı kanısına varılarak pandemi döneminde kilit rolde bulunan sağlık çalışanlarının haberde konumlandırılması habere kaynak olma, güvenilirlik ve infodemi gibi konularda örneklendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Yeni Medya, Haber

Kaynakça

• Akgül, M. (2020). Çevrimiçi Ortamlarda Nefret Söylemi: Ekşi Sözlükte 65 Yaş Üstü Sokağa Çıkma Yasağı Tartışmaları. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (51), 57-78.
• Atkinson, R., & Hilgard, E. (1995). Psikolojiye Giriş I. (Çev. K. Atakay, M. Atakay, & A. Yavuz). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Ayhan, A., & Çakmak, F. (2018). Türkiye’ye Yönelik Algı Operasyonlarının Dijital Medyaya Yansımaları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 11-35. DOI: 10.31123/akil.456509
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. New York: Springer.
• Binark, M. (2015). Yeni Medya Çalışmaları Özel Sayısı Hakkında: Neden? Folklor/Edebiyat, Sayı 83, 9-18.
• Budak, F., & Korkmaz, Ş. (2020). Covid-19 Pandemi Sürecine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79. DOI: 10.35375/sayod.738657
• CNN News. (https://edition.cnn.com/2020/03/08/europe/italy-coronavirus-lockdown-europe-intl/index.html) Erişim Tarihi: 11.11.2020
• Durur, E. K. (2017). Medyada Şiddetin Bir Başka Yüzü: Doktora Saldırı Haberleri. Uluslararası Sağlık İletişimi Sempozyumu (2-3 Kasım 2017) Bildiri e-Kitabı, 75. PDF, 1.
• Dünya Sağlık Örgütü. (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/interactive-timeline#!/) Erişim Tarihi: 03.01.2021
• Dünya Sağlık Örgütü. (https://www.euro.who.int/en/health-topics/Health-systems/digital-health/news/news/2020/6/working-together-to-tackle-the-infodemic/) Erişim Tarihi: 21.12.2020
• Erikhan, D. B. (2020). (https://interaktif.trthaber.com/2020/kovid/) Erişim Tarihi: 01.11.2020
• Forbes. (https://www.forbes.com/sites/nicolemartin1/2018/11/30/how-social-media-has-changed-how-we-consume-news/?sh=7da6d6af3c3c/) Erişim Tarihi: 10.10.2020
• Gölbaşı, S. D., & Metintaş, S. (2020). Covid-19 Pandemisi Ve İnfodemi. Estüdam Halk Sağlığı Dergisi, 126-137.
• Habermas, J. (1996). İletişimsel Eylem Kuramı. (Çev. M. Tüzel). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/dunya/kahreden-haber-25-yil-sonra-tip-fakultesine-dondu-mezun-olup-atandi-6-ay-hekimlik-yapabildi-41680365/) Erişim Tarihi: 05.01.2021
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bashekim-sahildeki-goruntulere-isyan-etti-hakkimizi-hicbirine-helal-etmiyorum-41675689/) Erişim Tarihi: 06.01.2021
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/gundem/cin-asisi-sorusuna-yanit-doktor-asiyi-olun-derse-yaptiracagim-41680366/) Erişim Tarihi: 07.01.2021
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/gundem/koronavirus-tedavisi-goren-doktor-hastane-odasindan-cektigi-videoyla-uyardi-41666367/) Erişim Tarihi: 04.01.2021
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/gundem/koronavirusu-yenen-doktor-ilk-kez-yasadim-diyerek-anlatti-41661598/) Erişim Tarihi: 05.01.2021
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-haberi-prof-dr-cemil-tascioglu-corona-virusten-hayatini-kaybetti-41484111/) Erişim Tarihi: 05.01.2021
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/gundem/uzmanlar-uyardi-pozitifler-ilaclarini-kullansin-41674820/) Erişim Tarihi: 04.01.2021
• Hürriyet. (https://www.hurriyet.com.tr/video/ankarada-belediye-otobusunde-koronavirus-panigi-kamerada-41656696/) Erişim Tarihi: 04.01.2021
• İktisat Sözlüğü. (https://www.iktisatsozlugu.com/tr/nedir/kilit-isci/2909/) Erişim Tarihi: 10.11.2020
• Karasu, F. (2020). Koronavirus (Covid-19) Vakaları Artarken Salgının Ön Safındaki Bir Yoğun Bakım Hemşiresi: Cephede Duran Kahramanlar. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 24(1), 11-14. Retrieved From: Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Ybhd/İssue/54235/717890
• Languages. (https://languages.oup.com/word-of-the-year/) Erişim Tarihi: 17.11.2020
• McLuhan, M., & Fiore, Q. (2012). Medya Mesajı, Medya Mesajıdır. İstanbul: Mediacat.
• Milliyet. (https://www.milliyet.com.tr/gundem/son-dakika-siyah-maskelerle-ilgili-cok-kritik-uyari-6189926/) Erişim Tarihi: 03.01.2021
• Milliyet. (https://www.milliyet.com.tr/gundem/goz-hastaliklari-uzmani-doc-dr-ozge-uyardi-telli-maske-goz-kurulugunu-engeller-6248669/) Erişim Tarihi: 04.01.2021
• Milliyet. (https://www.milliyet.com.tr/gundem/iki-doktor-ve-bir-eczaci-daha-oldu-6374991/) Erişim Tarihi: 03.01.2021
• Özdağ, Ü. (2014). Algı Yönetimi, Propaganda, Psikolojik Savaş, Örtülü Operasyon ve Enformasyon Savaşı. Kripto, Ankara.
• Potter, W. J. (2005). “Media Literacy”. Sage Publication, London.
• Sağlık Bakanlığı. (https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasicihastaliklarhaberler/ pandemi%C3%A7al%C4%B1%C5%9Ftay%C4%B1.html/) Erişim Tarihi: 20.10.2020
• Social Media Today. (https://www.socialmediatoday.com/) Erişim Tarihi: 04.01.2021
• Statista. (https://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-number-of-users/) Erişim Tarihi: 21.12.2020
• TRT Haber. (https://interaktif.TRThaber.com/2020/kovid/) Erişim Tarihi: 15.12.2020
• TRT Haber. (https://www.trthaber.com/haber/saglik/prof-dr-unal-asi-6-ay-bile-koruyuculuk-saglasa-salgini-durdurabiliriz-516816.html/) Erişim Tarihi: 03.01.2021