YENİ MEDYA MECRALARI’NIN MARSHALL MCLUHAN’NIN TETRAD YAKLAŞIMI ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 1, 1 - 19, 22.11.2024

Seyhan Topçu

Öz

İletişim Bilimleri’nin kuramsal izahatı içinde yerini almış olan teknolojik determinizm, temel paradigmaları ile toplumsal incelemelere ve açıklamalara ön ayak olmuştur. Her yeni teknolojik gelişme ile iletişim, kitlesel hale gelerek etkisini arttırmış, özellikle internet ile hayatımıza giren yeni medya mecraları ile bu gelişmeler çok daha takip edilir ve bilinir hale gelmiştir. İnternet teknolojisi temel alınarak dizayn edilen ve başlıca etkileşimlilik niteliğine sahip bu mecraların toplumsal alanda ciddi seviyede kabul görmüş olduğu ve her geçen gün pek çok farklı alanda kullanıldığı gözlenmektedir. Öyleki yeterli teknolojik okuryazarlığı bulunmayan ya da bu mecraları kullanmayı tercih etmeyen kişileri sistem, kendi içinde atıllaştırmakta ve görünmez kılmaktadır. Bu durum internet teknolojisi temelli bu mecralar üzerinde kullanım pratikleri ve etkileri üzerinde bir fayda-zarar analizi yapılmasına kapı aralamıştır. Tam da bu noktada teknoloji determinizminin dünyada en önemli temsilcilerinden biri olan Marshall McLuhan’ın geliştirdiği yaklaşımlar akla gelmektedir. İnternet teknolojisinin zemin oluşturduğu yeni medya mecraları McLuhan’ın geliştirdiği “tetrad” yaklaşımı üzerinden değerlendirilerek nitelikleri ve etkilerinin tespit edilmesi sağlanabilecektir.
Bu çalışmada McLuhan’ın geliştirmiş olduğu “Tetrad“ yaklaşımı bünyesindeki sorulardan hareketle internet teknolojisinin aracılığındaki Yeni Medya mecralarına “neyi genişlettiği, neyi yerinden ettiği, neyi telafi ettiği ve neyi geri getirdiği” sorularının sorulması suretiyle toplumsal değişim ve yaşam pratiklerine nasıl bir etkisi olduğu açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yeni Medya, Teknolojik Determinizm, Tetrad, İnternet Teknolojisi

Kaynakça

• Altun, F. (2006). M. McLuhan ve J. Baudrillard’ın Medya Kuramlarının Karşılaştırmalı Çözümlemesi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi
• Baştaş Bakış, N. 2019 ”Teknolojik Determinizm Çerçevesinde Türkiyede Web Dizilerinin toplumsal Dönüşüme etkileri : Fi Dizisi Örneği” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi
• Binark, M. (2007). Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu içindeYeni Medya Çalışmaları. Mutlu Binark (der.), Ankara: Dipnot Yayınları.
• Dede, M.B (2004). İnternet. 1.Baskı, İstanbul: İnsan Yayınları
• Dilmen, N. E. (2007). Yeni Medya Kavramı Çerçevesinde İnternet Günlükleri-Bloglar ve Gazeteciliğe Yansımaları. Marmara İletişim Dergisi. (12) 115-241.
• Ertem, İ.S. (2014). Okuma Yazma Eğitimi ve Teknoloji. İstanbul : Nobel Yayıncılık
• Rogers, Everette (1986). CommunicationTechnology: The New Media in Society. New York: Free Publishing
• Geray, H. (2003). İletişim ve Teknoloji, Uluslar arası Birikim Düzeninde Medya Poltikaları, Ankara: Ütopya Yayınları
• Harman, G. (2012). SomeParadoxes of McLuhan’sTetrad. Umbr (A) 1, 77-95.
• Innis, A., H. (1950). Empireand Communications, London: Oxford ClarendonPress,
• Kırık, A.M. (2010). Etkileşimli Televizyon. (ed. Levent Eldeniz) , 1.Baskı, Ankara: Anahtar Kitaplar Yayın Evi
• Kızıloğlu Ş.K 2019: İletilim Kuramları (6. ünt.) Teknolojik Determiniz ve Küreselleşme Atatürk Üniversitesi AÖF yayını
• Lall, S. (1987). Learning ToIndustrialize .London: TheMacmillanPress
• Marangraphics, (1999). Teach Yourself the Internet and World Wide Web. Foster City: IDG Books World Wide
• McLuhan, M. (1964).Understanding Media: The Extensions of Man. New York: McGrawHill
• McLuhan, M. (1966). Understanding Media: The Extensions of Man. New York: SignetBook
• McLuhan, M. andEric M. (1988). Laws of Media: The New Science. University of Toronto Press.
• McLuhan Marshall ve Powers Bruce. R (2001). Global Köy 21. Yüzyılda Yeryüzü Yaşamında ve Medyada Meydana Gelecek Dönüşümler. Çev., Bahar Öcal Düzgören. İstanbul: Scala Yayıncılık.
• McLuhan, M. (2019). “Yaradanımız Medya”, (Çev. Ünsal Oskay), Nora Yayıncılık
• McLuhan, M. (2014) Gutenberg Galaksisi-Tipografik İn sanın Oluşumu ( çev.Gül Çağalı Güven)Yapı Kredi Yayınları 3. Baskı
• Yüksel E. İletişim Kuramları, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı Eskişehir, Ocak 2013