SOME VIEWS ON YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU AND ON A FORGOTTEN ARTICLE OF HIM: KASTAMONU

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 31 - 60, 08.04.2015

Eyüp Akman

Öz

Yakup Kadri Karaosmanoğlu was a writer who left his mark in the Turkish Literatüre of the Republican Period, and a prolihc artist who produced works virtually in every field of literatüre. He gave his support to the War of Independence through his writings, and worked as a member of parliament and a diplomat for a long time. Bom into an aristocratic family, Yakup Kadri spent his childhood in a palace in Egypt. His being a nobleman, his educational background, and his having good knowledge, particularly, of the westem culture make itself apparent in his works. As is known, Yakup Kadri in his novel Yaban (The Stranger) has a pessimistic view of the village life and the peasants. This study examines how Yakup Kadri views the village, the peasants and the general public in his other works. The study also deals with the* Doç.Dr. Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Kastamonu,e-mail.: eakman @ kastamonu. edu. trT ürkiy e

Anahtar Kelimeler

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban (The Stranger), Kastamonu, Anatolia, village

YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELER VE UNUTULAN BİR MAKALESİ: KASTAMONU

Öz

Yakup Kadri Karaosmanoğlu Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’na damgasını vurmuş bir yazar, edebiyatın hemen her alanında eser vermiş usta bir sanatkârdır. Millî Mücadele’ye, yazdıklarıyla destek olmuş, uzun yıllar milletvekilliği ve diplomatlık görevlerinde bulunmuştur. Yakup Kadri, aristokrat bir aileye mensuptur. Çocukluğu Mısır’da sarayda geçmiştir. Onun asilzade oluşu, aldığı eğitim ve terbiye, özellikle batı kültürünü iyi bilmesi eserlerinde kendini hissettirir. Bilindiği gibi, Yakup Kadri Yaban romanında, köye ve köylüye kötümser bir gözle bakmıştır. Bu makalemizde Yakup Kadri’nin diğer eserlerinde köye, köylüye ve halka nasıl baktığı araştırılmış ve onun bu bakış açısına sebep teşkil eden unsurlar üzerinde durulmuştur. Bundan dolayı hemen hemen bütün eserleri bu gözle araştırılmış ve yorumlanmıştır. Ayrıca onun daha evvel yayımlanmamış olan “Kastamonu” adlı yazısı bu makalede incelenmiş ve yazının tamamı makalenin sonunda verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban, Kastamonu, Anadolu, köy

Kaynakça

• Akı, N. (1960). Yakup Kadri Karaosmanoğlu İnsan-Eser-Fikir-Üslûp, İstanbul.
• Aktaş, Ş. (1987). Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Ankara: Kültür ve Bakanlığı Yayınları.
• Akyüz, K. (?). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri 1860-1923 (Beşinci baskı). Ankara: İnkılap Kitabevi Yayıncılık.
• And, M. (1974). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Sağanak’ı, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Kasım, C.XXX, S: 278.
• Ayda, A. (1984). Böyle İdiler Yaşarken (Edebî Hatıralar). Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Bingöl, N. (1944). Yakup Kadri’nin Beş Romanında Fransız Realist ve Natüralistlerinin Tesirleri, DTCFDIII/1.
• Büyükarman, D. A. (2002). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun İkdam Gazetesinde 1919-1922 Yılları Arasında Yazmış Olduğu Makalelerin Çevirimi-İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Çalık, E. (1993). Edebî Mülakatlar. Ankara: Ötüken Yayınları. Demirci, F. (2006). Kadro Hareketi ve Kadrocular, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, Ağustos.
• Enginün, İ. (1983). Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Enginün, İ. (1989). Yakup Kadri ve Halide Edip, Doğumunun Yüzüncü Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Enginün, İ. (2004/1). Millî Mücâdele Edebiyatında Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Enginün, İ. (2004/2). Ömer Seyfettin, Yahya Kemal ve Yakup Kadri’nin Dil ve Edebiyat Görüşleri 1909-1918, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Enginün, İ. (2004/3). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Dil Hakkındaki Görüşleri, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Eronat, C. Y. (1996). Yakup Kadri’den Haşan Âli Yücel’e Mektuplar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Eski, M. (1998). İsmail Habib Sevük’ün Açıksöz’deki Yazıları 1921-1922. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Göze, E. (1981). Peyami Safa Nazım Hikmet Kavgası. İstanbul: Selçuk Yayınları. Gürel, H. (1969). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Edebî Makaleleri (İkdam 1913- 1923), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bitirme Tezi, No. THT 358, İstanbul.
• Huyugüzel, Ö. F. (1989). Yakup Kadri’nin Hikâyelerinde Anadolu, Doğumunun Yüzüncü Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Kantarcıoğlu, S. (2008). Yakınçağ Tarihimizde Roman 1908-1960. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Kaplan, M. (1993). Tevfik Fikret Devir-Şahsiyet-Eser, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kaplan, R. (1997). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Köy, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K., Atay, F. R. ve Us, M. A. (1980). İzmir’den Bursa’ya. İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1933). Bir Kıssa ve Bir Hisse, Kadro, 14, Şubat.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1934/1). İnkılap Edebiyatı, Kadro, 25, Ocak.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1934/2). Eser ve Halk, Kadro, 26, Nisan.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1934/3). Moskova Edebiyat Kongresinde, Kadro, 33, Eylül.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1943). Bir Serencam. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1964). Ergenekon Millî Mücâdele Yazdan. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1965). Anamın Kitabı. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1980). Vatan Yolunda (Haz. Atilla Özkırımlı). İstanbul: Birikim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1987). Panorama. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1991). Tiyatro Eserleri (Haz. Niyazi Akı). İstanbul: İletişim Yayınlan.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1996). Yaban (Haz. Atilla Özkınmlı). İstanbul: İletişim Yayınlan.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1999). Millî Savaş Hikayeleri (Haz. Atilla Özkırımlı). İstanbul: İletişim Yayınlan.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2000). Gençlik ve Edebiyat Hatıralan. İstanbul: İletişim Yayınlan.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2002). Hep O Şarkı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2003). Ankara. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2004). Hüküm Gecesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2004b). Bir Sürgün. İstanbul: İletişim Yayınlan.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2007). Atatürk. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2008). Zoraki Diplomat. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kefeli, E. (1989). Yaban’da Tesirler, Doğumunun Yüzüncü Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Korkmaz, Y. (1980). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Makaleleri (1920 İkdam gazetesi), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bitirme Tezi, No. THT 1673, İstanbul.
• Moran, B. (1991). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış. İstanbul İletişim Yayınları.
• Narh, M. (2013). Romanlar ve Taşralar: Türk Romanında Taşra Algıları Üzerine Bir Değerlendirme, Bilig, Kış 2013, 64.
• Oğuzkan, F. (1979). Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Okay, O. (2011). Türk Romanında Köy Gerçeği ve Yaban, Edebiyat ve Edebî Eser, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Polat, H. N. (1987). Şahabettin Süleyman. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Polat, H. N. (2001). Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.24.
• Serdar, A. (2002). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Romanlarında Cinsellik. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Ensitüsü, Ankara.
• Sevim, A. (1989). Esere Dönük Tahlil Metodunun Yakup Kadri’nin “Yaban” Adlı Romanına Uygulanması. Doğumunun Yüzüncü Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Sütçü, T. (2004). Tanzimat Sonrası Türk Edebiyatında Vatan Temi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tanpınar, A. H. (1992). Edebiyat Üzerine Makaleler (Haz. Zeynep Kerman). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2008). Günlüklerin Işığında Tanpınarla Başbaşa, (Haz. İ.Enginün-Z. Kerman). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (1987). Beş Şehir. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Tarım, R. (1989). Bir Münakaşa Etrafında: Yakup Kadri ve M.Rauf. Doğumunun Yüzüncü Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınlan.
• Uç, H. (2005). Hikâyeci ve Romancı Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Yayınları.
• Uğurcan, S. (1989). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Hatıraları ile Romanları Arasındaki Münasebet. Doğumunun Yüzüncü Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Uğurcan, S. (2012). Yakup Kadri’nin Roman Kahramanlarında Değişme, Edebiyatımızdan I, Edebiyat Tarih İlişkisi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Yorulmaz, B. (1989). Diplomat Olarak Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Doğumunun Yüzüncü Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınlan.
• Yücel, H. Â. (1989). Edebiyat Tarihimizden. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yücel, M. (2003). Yakup Kadri Karaosmanoğlu Seçmeler I, Ankara. www.hastalik.terimleri.com