SOME HADITHS SAID ABOUT HZ. ALİ IN ALİ NİHÂNÎ YOZGADÎ’S YVORK CALLED MENÂKIB-IMURTAZAVİYYE AND DISCUSSION OF THESE HADITHS

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 77 - 90, 08.04.2015

İsmail Yıldırım

Öz

Hadith, which is among fundamental resources of İslam after the Holy Koran, has a superior value as the statement of the Prophet whom the Koran, enlightening the people on the issues which was fallen into disagrement and so is the source of the right way and God’s mercy, was delivered.The Prophet Hz. Muhammad’s duty is composed of invitation for people to believe in only Allah in general sense and within the framework of the rules İslam established. Almost ali of divine orders and prohibitions, vvhich the Prophet Hz. Muhammed verbalized and showed to practice by his actions, is not in Koran. They were clarified with hadiths. Many issues of Islamic law were solved by the information given in the hadiths.Besides The Prophet Hz. Mohammad’s hadiths about divine orders, prohibitions and virtues of his companions, he has hadiths about virtues of his companions both as group, especially about four great calips and as one by one. Ali is both son of The Prophet Hz. Muhammed’s uncle Ebû Tâlib and husband of his daughter Fâtıma who lead his generation to maintain. Thus, The Prophet Hz. Muhammed said many things describing Ali’s superior merits, ethic and courage ete. about him whom he called “the gate of the city of knowledge” and his utterance was put into written form by reporting of explicator and they could reach the present day.In this article, in the work of member of Bektashi tariqa and author Ali Nihânî Yozgadî , vvhich is called Menâkıb-ı Murtazaviyye, some hadiths vvhich The Prophet Hz. Muhammad said about Hz. Ali will discussed and the information about discussing hadiths will be given

Anahtar Kelimeler

Hadith, The Prophet Muhammad, Hz. Ali, Menâkıb-ı Murtazaviyye

ALİ NİHÂNÎ YOZGADÎ’NİN MENÂKIB-I MURTAZAVİYYE ADLI ESERİNDE, HZ. ALİ HAKKINDA RİVAYET EDİLEN BAZI HADİSLER VE BU HADİSLERİN İŞLENİŞİ

Öz

Kur’an-ı Kerîm’den sonra İslâm dininin temel kaynaklan arasında gelen hadis, ihtilâfadüşülen konularda insanları aydınlatan, böylece hidâyet ve rahmet kaynağı olanKur ’ an-ı Kerîm ’ in kendisine indirildiği Peygamber ’ in sözü olarak üstün bir değer taşır.Hazret-i Peygamber’in vazifesi, genel manâda ve İslâm’ın koyduğu prensiplerçerçevesi içinde, insanları tek Allah inancına davetten ibarettir. Hz. Peygamber’ininsanlara sözleriyle açıkladığı, fiilleriyle uygulanışını gösterdiği İlâhi emir vehususların hemen hepsi Kur’an’da yer almayıp hadislerle açıklık kazanmış, İslâmhukûkunun birçok meselesi hadislerde verilen bilgilerle çözüme kavuşturulmuştur.Hz. Peygamber’in, İlâhi emir ve yasakların yanında, sahabelerin faziletleriyle ilgilihadisleri olduğu gibi, başta dört halife olmak üzere gerek gruplar halinde gereksetek tek sahabelerin fazileti hakkında hadisleri de vardır. Bilindiği üzere Hz. Ali,Peygamber’in amcası Ebû Tâlib’in oğlu ve aynı zamanda neslinin devamına davesile olan kızı Fâtıma’nın kocasıdır. Dolayısıyla Hz. Peygamber, kendisini “ilimşehrinin kapısı” diye vasıflandırdığı Hz. Ali hakkında; onun üstün meziyetlerini,ahlâkını, şecâatini vs. tasvir eden sözler söylemiş veya söylediği sözler râvilertarafından nakl edilerek, yazıya geçirilmiş ve günümüze kadar gelebilmiştir.Bu makalede, Bektaşî tarikatına mensup Ali Nihânî Yozgadî (1835 1906)’nin,Menâkıb-ı Murtazaviyye adlı eserinde; Hz. Peygamber’in, Hz. Ali hakkında rivâyetettiği bazı hadisler ele alınacak, hadislerin işlenişi hakkında bilgi verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Hz. Peygamber, Hz. Ali, Menâkıb-ı Murtazaviyye

Kaynakça

• Belhî, Seyyid Ahmed Muhtar (2012), Şâh-ı Velayet Sırr-ı Hidâyet Hazret-i İmâm Ali, Revak Kitabevi, İstanbul.
• Canan, İbrahim, Hadîs Ansiklopedisi, Kütüb-i Sitte, I-XVIII.
• Ceyhan, Âdem (2006), Türk Edebiyatı ’nda Hz. Ali Vecizeleri, Öncü Kitap Yayınlan, Ankara.
• Çetin, Nihad (1955), “Abdülkadir Karahan, Îslâm-Türk Edebiyatında Kırk hadîs Toplama, Tercüme ve Şerhleri”, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, S. IV /1-2, Ankara.
• Çetin, İsmet (1997), Türk Edebiyatında Hz. Ali Cenknâmeleri, Ankara.
• Demir, Necati-Erdem, Mehmet Dursun (2007), Hazret-i Mi Cenkleri, Destan Yayınlan, Ankara. sosydbilimler
• Dinî Kavramlar Sözlüğü (2010), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Ekinci, Ramazan (2013), Vefeyât-ı Ayvansarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin), Buhara Yayınları, İstanbul.
• Erkan, Mustafa (1995), “Ferahnâme”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. XII, İstanbul.
• Fığlalı, Ethem Ruhi (1989), “Ali”, İslâm Ansiklopedisi, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, C. 2, s. 371-374.
• Gölpınarlı, Abdülbaki (2012), Nehc’ül-Belâga, Derin Yayınları, İstanbul.
• İsen, Mustafa-Kumaz, Cemal (1990), Şeyhî Divanı, Akçağ Yayınlan, Ankara.
• Karahan, Abdülkadir (1982), İslâm Türk Edebiyatında Kırk Hadîs, TDEA, İstanbul.
• Koçyiğit, Talât (2010), Hadîs Usûlü, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Anlamı; Meâl (1987), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınlan, Ankara.
• Muallim Nâci, Emsâl-i Alî, Hz. Ali ’nin Hikmetli Sözleri, Hazırlayan: Âdem Ceyhan, Buhara Yayınları, İstanbul.
• Nehcü’l-Ferâdîs, Çeviriyazı: Janos Eckmann, (haz. Semih Tezcan-Hamza Zülfikar), TDK Yayınları, Ankara.
• Sevgi, Ahmet (1988-89), “Mevlânâ Cemâl Efendi’nin Manzum Kırk Hadîs Tercümesi”, İslâmî Kültür, Sanat ve Edebiyat, S.3, İstanbul.
• Sevgi, Ahmet (1992), “Lâtîfî ve SubhatüT-UşşâkT”, Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, Konya.
• Ocak, Ahmet Yaşar (1992), “Bektaşîlik”, İslâm Ansiklopedisi, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, C. 5, s. 373-379.
• Ocak, Ahmet Yaşar (1992), Kültür Tarihi Olarak Menâkıbnâmeler, Ankara.
• Ocak, Ahmet Yaşar (2006), “Evliya Menâkıbnâmeleri”, Türk Edebiyatı Tarihi, TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul, C. I.
• Okiç, M. Tayyib (1959), Bazı Hadîs Meseleleri Üzerine Tetkikler, İstanbul.
• Özcan, Hüseyin (2003), Alevî-Bektaşî Kültürüne Bakışlar-Canların Nefesinden, Horasan Yayınları, İstanbul.
• Öztoprak, Nihat (1993), Klâsik Türk Edebiyatı’nda Manzum Yüz Hadîsler, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Doktora tezi, İstanbul.
• Pala, İskender (2010), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Kapı Yayınlan, Ankara.
• Şemseddin Sâmi (2010), Kâmûs-ı Türkî, Ankara.
• Yıldıran, Selahattin (2000), Osmanlı’da Kırk Hadîs Çalışmaları 1, İstanbul.