MEHMET FUAT KÖPRÜLÜ’NÜN DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 75 - 97, 08.04.2015

Orhan Avcı

Öz

Mehmet Fuat Köprülü was the Democratic Party’s foreign minister between 1950-1956. Turkey joined NATO in 1952, during his ministry. In subsequent years, applications of Turkish foreign policy, on the principles developed during Köprülü’s ministry. Mehmet Fuat Köprülü’s foreign ministry has also attracted some criticizm. There are different aspects of the critique of his ministry. In 1956, after leaving the Ministry, criticism from his own party, focused on her personality. Criticizm of the opposotion stemmed from concern the abondenment of traditional Turkish foreign policy. The subject of this article is to examine this aspect of Mehmet Fuat Köprülü’s foreign ministry.Fuat Köprülü’nün 1935’de Cumhuriyet Halk Partisi’nde başlayan siyasî hayatı1

Anahtar Kelimeler

Mehmet, Fuat, Köprülü

MEHMET FUAT KÖPRÜLÜ’NÜN DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI

Öz

Mehmet Fuat Köprülü Demokrat Parti’nin 1950-1956 arasındaki dışişleri bakanıydı. Türkiyeonun bakanlığı sırasında 1952’de NATO’ya katılmıştır. Sonraki yıllarda, Türk dışpolitikasının uygulamaları, Köprülü’nün bakanlığı sırasındaki esaslar üzerinde gelişti.Mehmet Fuat Köprülü’nün Dışişleri Bakanlığı kimi eleştirilere de hedef olmuştur. OnunBakanlığı’na dair eleştirilerin farklı yönleri vardır. 1956’da, Bakanlıktan ayrılmasındansonra, kendi partisinden gelen eleştiriler, onun kişiliği üzerinde yoğunlaşmıştır. Muhalefetineleştirisi geleneksel Türk dış politikasının terkedilmesi endişesinden kaynaklanmaktaydı.Bu makalenin konusu Mehmet Fuat Köprülü’nün dışişleri bakanlığının bu yönlerininincelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet, Fuat, Köprülü

Kaynakça

• Ağaoğlu, Samet. (2004). Aşina Yüzler, Alkım, İstanbul.
• Ağaoğlu, Samet. (2004). İpin Gölgesindeki Günler, Arkadaşım Menderes, Marmara’da Bir Ada. Alkım, İstanbul.
• Ahmad, Feroz, Bedia Turgay Ahmad. (1976). Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Albayrak, Mustafa. (2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti, Phoenix Yayınla- rı, Ankara.
• Aral, Hamid. (Haz.) (1968). Dışişleri Bakanlığı 1967 Yıllığı, 31 Aralık 1967, Ankara Basım ve Ciltevi, Ankara.
• Avcı , Orhan. (2003). Mehmet Altay Köymen’in Derslerinde Türk Tarihi ve Tarihçi- liği, Bilge, Ankara.
• Aydemir, Şevket Süreyya. (1983). İkinci Adam, Üçüncü ve Son Cilt (1950-1964), Remzi Kitabevi, İstanbul,.
• Baban, Cihat. (1970). Politika Galerisi (Büstler ve Portreler), Remzi Kitabevi, İs- tanbul.
• Bağcı, Hüseyin. (2001). “Demokrat Parti’nin Ortadoğu Politikası”, Türk Dış Poli- tikasının Analizi, Derleyen: Faruk Sönmezoğlu, Der Yayınları, İstanbul, s. 101- 134.
• Bağcı, Hüseyin. (1990). Demokrat Parti Dönemi Dış Politikası, İmge, Ankara.
• Barutçu, Faik Ahmet. (1977). Siyasi Anılar, Milliyet, İstanbul.
• Birand, Mehmet Ali, Can Dündar, Bülent Çaplı (2007). Demirkırat, Bir Demokrasi- nin Doğuşu, Doğan Kitap, İstanbul.
• Bölükbaşı, Deniz. (2005). Türk Siyasetinde Anadolu Fırtınası Osman Bölükbaşı, Do- ğan Kitap, İstanbul.
• Burçak, Rıfkı Salim (1998).On Yılın Anıları (1950-1960), Nurol Matbaacılık, Anka- ra.
• Cumhuriyet Ansiklopedisi, (2003). Cilt 2, 1941-1960. Yapı Kredi Yayınları, İstan- bul.
• Demirer, Mehmet Arif. (2009). Fatin Rüştü Zorlu Gerçeği, Profil Yayıncılık, İstan- bul.
• Erim, Nihat. (2005). Günlükler 1925-1979, I. Cilt, (Hazırlayan: Ahmet Demirel), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Eroğul, Cem. (2003). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, İmge, Ankara.
• Fersoy, Orhan Cemal. (1971). Bir Devre Adını Veren Başbakan Adnan Menderes, İpek, İstanbul.
• Gönlübol, Mehmet, Haluk Ülman (1996). “İkinci Dünya Savaşı’ndan Sonra Türk Dış Politikası (1945-1965)”, Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1995), III. Bö- lüm, Siyasal Yayınevi, Ankara.
• Gürsoy Naskali, Emine. (2007). Yassıada Zabıtları II, 6-7 Eylül Olayları Davası, Kitabevi, İstanbul.
• Güryay, Tarık. (1971). Bir İktidar Yargılanıyor, Cem, İstanbul.
• İnönü, İsmet. (2001). Defterler (1919-1973), 2. Cilt. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Köprülü, Orhan F. (1987). Fuad Köprülü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını, An- kara.
• Köymen, Mehmet Altay. (1981). “Prof. Mehmet Fuat Köprülü’nün Siyasi Hayatı”, Yeni Forum, Cilt: II, Sayı: 48, , s.13.
• Nadi, Nadir. (1964). Perde Aralığından, İstanbul, Cumhuriyet Yayını, İstanbul.
• Oran, Baskın. (Ed.) (2009). Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgu- lar, Belgeler, Yorumlar (Cilt I, 1919-1980, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Öztuna, Yılmaz. (2005). Devletler ve Hanedanlar, Türkiye (1074-1990), Cilt: 2, Kül- tür ve Turizm Bakanlığı Yayını, Ankara.
• Sanal, Türker. (2000). Demirel Hükümetleri, Koalisyon Protokolleri ve Programları, Sim Matbaacılık, Ankara.
• Sanal, Türker. (2003). Menderes Hükümetleri, 22 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960, Sim Matbaacılık, Ankara.
• Sander, Oral. (1979). Türk - Amerikan İlişkileri, 1947-1964, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Ankara.
• Yalman, Ahmet Emin. (1970). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim, (1945- 1970), Cilt: 2, Rey Yayınları, y.y.
• http://www.mfa.gov.tr/_disisleri-bakanlari-listesi.tr.mfa)
• http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HB19.htm;
• http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HB20.htm;
• http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HB21.htm;
• http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HB22.htm).