The Effort For Modernization of The Army and Turkısh-German Alliance from The Beginning of 1914 to First World War

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 123 - 136, 11.08.2015

İsmail Efe

Öz

Rejuvenation and organizing activities of Enver Pasha who took on tasks as Minister of War and Chief of Staff early in January of 1914 were interrupted because the relations among Europe’s states (which were split as Allied and Central Powers) got tensed up. This stressful situation caused Ottoman governors to seek alliance and prepare the army for the war even though they intended to be neutral. During the Turkish-German alliance interviews that were maintained secretly, that Austria attacked Serbia in 28th July and allied powers explained that they would back up showed that the situation would result in a world War. On the days when the First World War began Turkish-German alliance agreement was signed on 2 August in 1914. Full mobilization was declared on 3 August. Because of the reaction of cabinet members and their views that they should stay out of war, Ottoman Empire succeed in staying out of war until 29 October 1914 when the Ottoman Navy led by Admiral Şuson bombarded Russian harbors

Anahtar Kelimeler

Reformation in the Army, 1st World War, Turkish-German Alliance Agreement, General

1914 YILI BAŞINDAN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NA ORDUYU MODERNLEŞTİRME ÇABALARI VE TÜRK-ALMAN İTTİFAKI

Öz

1914 Ocak ayı başında Harbiye Nazırı ve Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti (Genelkurmay Başkanlığı) görevlerini uhdesine alan Enver Paşa’nın, orduda giriştiği gençleştirme ve yeniden teşkilatlandırma faaliyetleri İtilaf ve İttifak olarak ikiye ayrılmış olan Avrupa’nın büyük devletleri arasındaki ilişkilerin gerginleşmesi nedeniyle yarıda kesilmiştir. Gerginleşen ortam Osmanlı idarecilerini -her ne kadar tarafsız kalma niyetinde olsalar da- her türlü ihtimale karşı ittifak arayışlarına ve orduyu savaşa hazır hale getirmeye sevk etmiştir. Gizli bir şekilde yürütülen Türk-Alman İttifak görüşmelerinin devam ettiği sırada, 28 Temmuz’da Avusturya’nın Sırbistan’a saldırması, akabinde müttefiklerinin de arkalarında yer alacaklarını açıklamaları, işin bir dünya savaşına doğru gittiğini göstermiştir. 1. Dünya Savaşı’nın başladığı günlerde, 2 Ağustos 1914’de Türk-Alman ittifak anlaşması imzalanmıştır. 3 Ağustos tarihinde Osmanlı ordusunda genel seferberlik ilan edilmiştir. Anlaşamadan haberdar olan kabine üyelerinin tepkileri ve kesinlikle savaşın dışında kalınması yönündeki görüşler nedeniyle Osmanlı Devleti, Almanya’nın bütün baskılarına rağmen, 29 Ekim 1914 tarihine Amiral Şuson idaresindeki Osmanlı donanmasının Rus limanlarını bombardımanına kadar savaşın dışında kalmayı başarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ordunun Islahı, 1. Dünya Savaşı, Türk-Alman İttifak Anlaşması, Genel Seferber

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri, Kanunnameler ve Süreli Yayınlar
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İrade Harbiye, D:148, V:32, 24 Kânunuevvel 1329.
• Düstur, (1334). Tertib-i Sani, C. VI, 1 Teşrinisani 1329-31 Teşrinievvel 1330, No:297, Dersaadet: Matbaa-i Amire.
• Peyam, (1 Kânunuevvel 1329 /14 Kânunuevvel 1913). No:31.
• Salname-i Askeri (1330). Dersaadet: Matbaa-i Askerî.
• Takvim-i Vekayi (22 Temmuz 1330). No: 1897.
• Takvim-i Vekayi (1 Mayıs 1330). No:1816.
• Tanin (28 Kânunuevvel 1329). No:1812
• Tanin (19 Kânunusani 1329). No:1833
• Tanin (21 Temmuz 1330). No:547.
• Tanin (23 Haziran 330). No: 1689.
• Tanin (26 Temmuz 1330). No:2021.
• Tanin (28 Temmuz 1330). No:2023.
• Tanin (30 Temmuz 1330). No: 2024.
• Tasvir-i Efkâr (16 Kânunuevvel 1913). No:942-143. Kitap ve Makaleler
• Akşin, S. (1998). Ana Çizgileriyle Türkiye’nin Yakın Tarihi, İmaj Yayınevi, Ankara.
• Aktaş, H. (2000). “I. Dünya Savaşı’nda Türkiye’de Görev Yapan Alman Subaylarının Faaliyetleri- nin Bir Değerlendirmesi ve Türk Askerinin Konumu”,Yedinci Askerî Tarih Semineri Bildirileri II,Ankara:Genelkurmay Basımevi, ss. 413-428.
• Armaoğlu, F. (1992). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1990), C. I: 1914-1980, Türkiye İş Bankası Yayın- ları, Ankara.
• Aybars, E. (2000). Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, Ercan Kitabevi, İzmir.
• Ayışığı, M. (1997).Mareşal Ahmet İzzet Paşa (Askeri ve Siyasi Hayatı), TTK Yayınları, Ankara.
• Babacan, H. (2012).Mehmet Talat Paşa (1874-1921), Altınpost Yayınları, Ankara.
• Baykara, T. (1985).Milli Mücadele, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Bayur, Y. H. “b” (1991). Türk İnkılâbı Tarihi, C.II, K. 4, TTK Yayınları, Ankara.
• Bayur, Y. H. “c” (1991). Türk İnkılâbı Tarihi, C.III, K. 1, TTK Yayınları, Ankara.
• Bayur, Y.H. “a” (1991).Türk İnkılâbı Tarihi, C.II, K. 3, TTK Yayınları, Ankara.
• Cemal Paşa (2001).Hatıralar, (Haz. Alpay Kabacalı), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Çolak, M. (2006).Harbiye Nazırı Enver Paşa ve Türkçü Politikaları, Fakülte Kitapevi, Isparta.
• Emir, H. H. (1924). Erkân-ı Harbiye Meslek, Vazife ve Teşkilatı, Erkân-ı Harbiye Mektebi Matbaası, İstanbul.
• Erickson, E. J. (2003). Size Ölmeyi Emrediyorum (Birinci Dünya Savaşı Sırasında Osmanlı Ordusu), Kitap Yayınevi, İstanbul.
• Eroğlu, C. Yarar, H. ve İ. Göktuğ, D. (1999). Osmanlı Ordu Teşkilatı, Milli Savunma Bakanlığı Ya- yınları, TTK Basımevi, Ankara.
• Ersoy, E. ve Aksoy, M. T. (1994).Türkiye Federal Almanya İlişkilerinin Dünü, Bugünü, Yarını, Harp Akademileri Komutanlığı Yayınları, İstanbul.
• Esatlı, M. R. (1975).İttihat ve Terakki, Hürriyet Yayınları, İstanbul.
• Görgülü, İ. (1993). On Yıllık Harbin Kadrosu (1912-1922), TTK Basımevi, Ankara.
• Hayta, N. ve Uğur, Ü. (2003). Osmanlı Devletinde Yenileşme Hareketleri,(XVII Yüzyıl Başlarından Yıkılışa), Gazi Kitapevi, Ankara.
• İnönü, İ. (1985).Hatıralar, C.I,(Yay. Haz: Sabahattin Selek), Bilgi Yayınları, Ankara.
• Karabekir, K. (1994). Birinci Cihan Harbine Nasıl Girdik, C. II, Emre Yayınları, İstanbul.
• Karal, E. Z. (1994). Büyük Osmanlı Tarihi, C.V, TTK Yayınları, Ankara.
• Kuran, A. B. (1959). Osmanlı İmparatorluğunda İnkılâp Hareketleri ve Milli Mücadele, Çeltüt Mat- baası, İstanbul.
• Mühlman, C. (2006).Çanakkale Savaşı,(Çev. Sedat Umran), Timaş Yayınları, İstanbul.
• Ortaylı, İlber (2008).Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, Timaş Yayınları, İstanbul.
• Pomiankowiski, J. (1990). Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküşü (1914-1918 I. Dünya Savaşı), (Çev. Kemal Turan), Kayıhan Yayınları, İstanbul.
• RezanHürmen, F. (1993). Mehmet Tevfik Bey’in (Biren), II. Abdülhamid, Meşrutiyet ve Mütareke Devri Hatıraları C.II, Arma Yayınları, İstanbul.
• Sabis, A. İ. (1991). Harp Hatıralarım,1. Dünya Harbi,C.I, Nehir Yayınları, İstanbul.
• Sander, O. (2007). Siyasi Tarih (İlk Çağlardan 1918’e), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Shaw, S. ve Shaw, E. K. (1983). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, C.II, (Çev. Mehmet Harmancı), E Yayınları, İstanbul.
• Tunçay, M. (1997). Türkiye Tarihi (Çağdaş Türkiye 1908-1980), C. IV, Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, Cem Yayınları, İstanbul.
• Turfan, M. N. (2005). Jön Türklerin Yükselişi, Alkım Yayınları, İstanbul.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (1996). C. III, 6. Kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Türkgeldi, A. F. (1987). Görüp İşittiklerim, TTK Yayınları, Ankara.
• Uçarol, R. (1995). Siyasi Tarih (1789-1994), Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Ünal, T. (1998). Türk Siyasi Tarihi (1700-1958), Kamer Yayınları, İstanbul.
• Zürcher, E. J. (2010). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, Çev. Yasemin Saner, İletişim Yayınları, İs- tanbul.