The Current Account Deficit Problem of the Turkish Economy: Importance of Saving and Private Pension System

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 227 - 240, 11.08.2015

Zafer Sezgin Cüneyt Sevim Figen Kalyoncu

Öz

After chronic problems of Turkish economy start to gradually disappear, the current account deficit problem attracts more and more attention. The current account deficit becomes the most important risk for the economy because it gets unsustainable last five year. It seems like the main reason of current account deficit problem of the Turkish economy is the lack of investment-saving balance. Savings-investment imbalance does not result from high-level of investment but from extraordinary low savings. For removing current account deficit, increasing national savings is crucial. For increasing the volume of savings, there are some critical elements such as raising income level, ensuring fairness in income distribution and reducing import dependency in the industry. The depth and effectiveness of financial market, per-capita income, taxation, real interest rates and demographical factors such as dependency rate, level of education and urbanization are discussed to affect the volume of saving rate. A solution based on new private pension system can cure the increasing saving rate problems in the Turkish economy

Anahtar Kelimeler

Turkish Economy, Current Account Deficit, Saving Deficiency, İndividual Retirement System

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE CARİ AÇIK SORUNU: TASARRUFLARIN ÖNEMİ VE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Dr.

Öz

Türkiye ekonomisinin kronikleşen sorunları ortadan kalkmaya başladıktan sonra cari açık daha fazla dikkat çekmeye başlamıştır. Son beş yılda rutinin de üzerine çıkarak sürdürülebilir olmaktan uzaklaşan cari açık ekonomi için en önemli risk haline gelmiştir. Türkiye ekonomisinde cari açığın temel nedeninin tasarruf-yatırım dengesinin sağlanamaması olduğu görülmektedir. Tasarruf-yatırım dengesizliği yatırımların yüksekliğinden değil tasarrufların olağanüstü düşüklüğünden ileri gelmektedir. Cari açığın ortadan kaldırılmasında ulusal tasarruf hadlerinin artırılması belirleyici bir unsurdur. Tasarruf hacminin artırılmasında gelir düzeyinin yükseltilmesi, gelir dağılımında adaletin sağlanması, sanayide ithalat bağımlılığının azaltılması en önemli unsurlardır. Finansal piyasaların derinliği ve etkinliği, kişi başı gelir, vergileme, reel faizler ile bağımlılık oranı, eğitim seviyesi, kentleşme gibi demografik etkenler tasarruf hacminin üzerinde etkilidir. Türkiye ekonomisinde tasarruf hacminin artırılması için yürürlüğe konulan önlemlerden biri olan yeni bireysel emeklilik sistemi çözüm için belirleyici olabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Ekonomisi, Cari Açık, Tasarruf Yetersizliği, Bireysel Emeklilik Sistemi

Kaynakça

• Akgül, I., Koç S. ve Koç S.Ö., (2007).“Cari İşlemler Dengesi Rejim Değişim Modelleri ile Modellenebilir Mi?”, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi 24-25 Mayıs 2007 http://web.inonu.edu.tr/ ~eisemp8/bildiri-pdf/akgul-koc-koc.pdf (12.09.2012).
• Ata, A.Y., Yücel F., (2003). “Eş-Bütünleşme ve Nedensellik Testleri Altında İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Uygulaması”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, Cilt 12, Sayı 12.
• Babaoğlu, B., (2005). Türkiye’de Cari İşlemler Dengesi Sürdürülebilirliği, TCMB Uzmanlık Yeter- lilik Tezi, Ankara.
• Bilgin, M.H., (2004). “Döviz Kuru İşsizlik İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 2, Sayı 8.
• Binatlı, A.O.,Sohrabji, N., (2008). “Analyzing The Present Sustainability of Turkey’s Current Account Position”. The Journal of International Trade and Diplomacy, Vol.2, Nu. 2, (171-209).
• Çolak, Ö.F.,Öztürkler, H., (2012). “Tasarrufun Belirleyicileri: Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hanehalkı Tasarruf Eğiliminin Analizi”, tbb.org.tr (05.06.2015).
• DPT, Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 1950-2010
• Dünya Bankası, (2012). Yüksek Büyümenin Sürdürülebilirliği: Yurtiçi Tasarrufların Rolü, Türkiye Ülke Raporu, Rapor No 66301-TR.
• Emeklilik Gözetim Merkezi, (2011). BES Gelişim Raporu, egm.org.tr (12.09.2012)
• Emeklilik Gözetim Merkezi, (2012). BES Hakkında, egm.org.tr (12.09.2012)
• Hakkıo, C.S. (1995). “The U.S. Current Account: The Other Deficit”, Federal Reserve Bank Of Kansas City Economic Review, Third Quarter, (11-24).
• Ghosh, A., Ramakrishnan U., (2006). “Do Current Account Deficits Matter?” http://www.imf.org/ex- ternal/pubs /ft/fandd/2006/12/basics.htm (05.02.2012).
• IMF, (2010). “IMF Executive Board Concludes Article IV Consultation with India”, http://www.imf.org/ external/np/sec/pn /2011/pn1102.htm 02.02.2012.
• IMF, (2011). World Economy Outlook Database September 2011, http://www.imf.org/external/pubs/ ft/weo/2011/02/ weodata/index.aspx (02.02.2012).
• Kalkınma Bakanlığı, (2014). “Yurtiçi Tasarruflar”, Özel İhtisas Komisyonu Raporu.
• Marangoz, M., UluyolO., (2010). “Küresel Ekonomik Krizin Tüketicilerin Harcama ve Tasarruf Eğilim- leri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 45, Ocak, (82-96).
• Matur, E.P., Sabuncu A., Bahçeci S., (2012). “Determinants of Private Savings and Interaction Between Public and Private Savings in Turkey”. Topics in Middle Eastern and African Economies, Vol.14, September, (102-125).
• Obstfeld,M. (1981).“Macroeconomic Policy, Exchange Rate Dynamics, and Optimal Asset Accumulati- on”, NBER WorkingPaper, No 599.
• OECD, (2011). Pension Markets in Focus, July, Issue 8.
• Özcan, K.M., Günay, A., (2012). “Türkiye’de Özel Tasarrufları Belirleyen Unsurlar”, Türkiye Ekonomi Kurumu, Tartışma Metni, 2012/109.
• Özlale, Ü.,Karakurt A., (2012). “Türkiye’de Tasarruf Açığının Nedenleri ve Kapatılması İçin Politika Önerileri”, Bankacılar Dergisi, Yıl 23, Sayı 83, Aralık, (1-33).
• Saraçoğlu, F.,(2006). “Katma Değer Vergisinde Oransal Yapı ve Vergi Oranlarında Yapılan Değişikliklerin Tüketim ve Tasarruflar Üzerindeki Etkileri”,Sayıştay Dergisi, Sayı 62.
• Szakolczaı, G., (2006). “The Triple Deficit Of Hungary”,Hungarian Statistical Review, Special Number 10, (40-62).
• Sever, E., Demir M., (2007). “Türkiye’de Bütçe Açığı ile Cari Açık Arasındaki İlişkilerin VAR Analizi ile İncelenmesi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, Nisan.
• TCMB. “Ödemeler Dengesi İstatistikleri Ocak 2014”, http://www.tcmb.gov.tr/odemedenge/ odma- inyeni.html (21.03.2014)
• Utkulu, U., (2003). “Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Dış Ticaret Açıkları Gerçekten İkiz Mi? Koentegrasyon ve Nedensellik Bulguları”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 1.
• Utkulu, U., (2001). “Türkiye’de Dış Açıkların Belirleyicileri: Ekonometrik Bir İnceleme”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 2.
• Yapraklı, S., (2007). “Ticari ve Finansal Dışa Açıklık İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı 5.
• Yükseler, Z., (1998). “Makro Ekonomik Hesaplar ve Ödemeler Dengesi”, http://www.dpt.gov.tr/Do- cObjects/Download/ 3221/odemeler.pdf (13.06.2009)