YAŞLILIK VE YAŞLI KADINLARDA HUZUREVİ ALGISI: NİTEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 31 - 50, 15.07.2017

Dolunay Şenol Sezgin Erdem

Öz

Türk toplumunun dünyada yaşanan hızlı değişimden payına düşeni aldığı bugün tartışma götürmez
bir gerçek olarak kabul edilmektedir. Aile hiç şüphesiz kültür aktarımında en temel
kurumların başında gelmektedir. Kültürü aktarırken aile bireyleri arasında üç kuşağın bir arada
olması ve etkileşimi son derece önem arz etmektedir. Modern dünyada aileler küçülmektedir.
Bu küçülme, ailenin fonksiyon ve yetki devrini de beraberinde getirmektedir. Geniş aile içinde
çocuklar kreşe yollanmaz iken yaşlılar da huzurevlerine gönderilmemektedirler. Dolayısı ile
yaşlı ve çocukların bakımı, birlikteliği ve etkileşimi aile içinde devam etmektedir Ancak modern
aile daha çok çekirdek aile özelliği göstermektedir. Aile bireyleri ev ortamından uzakta çalışmaktadır.
Dolayısı ile aile bireyleri sabah gidip akşam geldikleri evlerinde ne çocuklarını ne de
yaşlılarını bırakabilmektedirler. Aileler çocuklarını kreşe, okula gönderirken yaşlılarını da evde
tek başına bırakmanın; yaşlılar da evde tek başına kalmanın kaygılarını yaşamaya başlamaktadırlar.
Modern devletlerin bu konuda sunmuş oldukları pek çok alternatiften birisi huzurevleridir.
Modern dünya, hızla yaşlanmaktadır. Çalışmamızda, o güne kadar ailesine, toplumuna
önemli katkıları olan, ancak eski üretkenliğini ve çevikliğini kaybeden yaşlıların, modern dünyanın
kendilerine sunmuş olduğu huzurevleri ile ilgili algılarını ortaya koymak istedik. Çalışmamız
iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Türk toplumunda aile ve yaşlılık ile
ilgili teorik bilgilere yer verilecektir. İkinci bölümde ise 65 yaş ve üzerindeki yaşlılarla yapılmış
yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiş bilgiler paylaşılmıştır. Çalışmanın sonunda,
araştırma grubumuzdaki yaşlıların huzurevi algıları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Böylece
yaşlılarla ilgili politika uygulayıcılara ve yerel yöneticilere ışık tutmuş olmak hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aile, Yaşlılık, Huzurevi, Yaşlılarda Huzurevi Algısı

Kaynakça

• Aközer, M., Nuhrat, C., Say Ş. (2011). Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler Araştırması. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 7 (27), 103-128.
• Aksayan, S. ve Cimete, G. (1998). Kronik Hastalıklı Bireylerin Evde Bakım Gereksinimleri Olanakları ve Tercihleri. I. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı, İstanbul.
• Bahar, A., Tutkun H. ve Sertbaş G. (2005). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Anksiyete Ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6 (4), 227-239.
• Baran, A. G. (2001). Türkiye’de Yaşlılık Politikalarının Sosyolojik Analizi. 1. Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı, Ankara.
• Beğer T. ve Yavuzer H. (2012). Yaşlılık ve Yaşlılık Epidemiyolojisi. Klinik Gelişim Dergisi, (25), 1-3.
• Bilgili, N. (2000). Yaşlı Bireye Bakım Veren Ailelerin Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Danış, M. Z. (2006). Toplum Temelli Bakım Anlayışı. Özveri Dergisi, 3, 44-47.
• Dönümcü, Ş. (2006). Yaşlı ve Sosyal Hizmetler. Türk Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Dergisi, 52, 42-46.
• Fadıloğlu, Ç. (1992). Yaşlılığa Genel Bakış. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8 (2), 55-61.
• Gönen, E. ve Hablemitoğlu, Ş. (1994). Yaşlıların Yaşam Kalitesinin İyileştirilmesi: Sosyal Devlet Anlayışında Evrensel Bir Yaklaşım. İçinde 2000’li Yıllara Doğru Sosyal Devletin Gerçekleştirilmesinde Sosyal Hizmetlerin Yeri ve Önemi-Bildiriler Kitabı. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi Yayını.
• Işık, C. (2002). Huzurevi Ve Yaşlılık: İzmir Büyükşehir Belediyesi Zübeyde Hanım Huzurevi Örneğinde. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• İçli, G. (2008). Yaşlılar ve Yetişkin Çocuklar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, (1), 28-32.
• Konak, A. ve Çiğdem, Y. (2005). Yaşlılık Olgusu: Sivas Huzurevi Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1), 23-63.
• Onat, Ü. (2001). Toplumsal Gelişme ve Değişme Sürecinde Yaşlı Hizmetlerinin Düzenlenmesi. Sosyal Hizmet Sempozyumu (16-18 Ekim 1996), Bildiriler Kitabı İçinde. Ankara: T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Yayınları.
• Onat, Ü. (2004). Yaşlanma ve Sosyal Hizmet Yaşlılık Gerçeği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi.
• Öz, F. (1992). Yaşlılıkta Ruh Sağlığı. Türk Hemşireler Dergisi, 42 (2), 5-8.
• Öztop, H., Şener A. ve Güven, S. (2008). Evde Bakımın Yaşlı ve Aile Açısından Olumlu ve Olumsuz Yönleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, (1), 39-49.
• Pakdil, O. (1992). Yaşlılık Sorunları ve Yaşlılara Sağlanan Servisler (İngiltere Örneği). İstanbul: Yıldız Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Baskı İşliği.
• Parsons, T. (1955). Family, Socialization and İnteraction Process. New York: The Free Press.
• Sertbaş, G. ve Bahar, A. (2003). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşlılığa İlişkin Görüşleri Ve Sosyal Uyumlarının Değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi, 6 (5), 33-39.
• Sezgin, G. (1999). Yaşlılık, Yaşlanmaya Hazırlık. Sosyal Hizmetler Dergisi, 1 (10), 21-26.
• Subaşı, N. ve Öztek, Z. (2004). Çankaya İlçesinde Yaşayan Yaşlıların Yaşlı Bakımı Konusundaki Bazı Düşünceleri. http://www.dicle.edu.tr/~halks/ yedi%205.htm. Erişim Tarihi: 07.02.2016
• Subaşı, N. ve Öztek, Z. (2006). Türkiye’de Karşılanamayan Bir Gereksinim: Evde Bakım Hizmeti. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5 (1), 19-31.
• Tel, H., Tel, H. ve Sabancıoğulları, S. (2006). Evde ve Kurumda Yaşayan 60 Yaş Ve Üzeri Bireylerin Günlük Yaşam Aktivitelerini Sürdürme ve Yalnızlık Yaşama Durumu, Geriatri Dergisi, 9, 34-40.
• www.ekutup.dpt.gov.tr. Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı 2007. Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
• www.shçek.gov.tr. Yaşlılara Yönelik Hizmetler. Ankara: T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu.