SEÇİM SİSTEMLERİNİN HÜKÜMETLERE ETKİSİ

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 461 - 474, 15.07.2017

Selahaddin Eyyüp Ekmen Muhammed Sabır Fırat

Öz

Seçimler demokrasinin olmazsa olmazlarından biridir, vatandaşların en basit ve masrafsız aynı anda etkin biçimde yönetime katılması bakımından da önem taşımaktadır. Seçim kavramı hakkında birbirinden farklı tanımlamalar yapılmıştır. Bunlardan birisi “bir kamu görevini yürütecek kişi veya kurulun, ilgili seçmenlerce, çok sayıda aday arasında yapılacak tercihlerle belirlenmesi” iken diğer biri ise “seçmenlerin tercihlerinin sandalyeye dönüştürülmesidir”. Seçim, gelişen haberleşme ağının da etkisiyle vatandaşların kendi kendilerini birinci elden yönetme eylemi hali olarak da tanımlanabilir. Böylesine etkin bir misyonun doğal sonucu olarak verilen oyların sandalyeye dönüştürülmesinde “seçim sistemi” olarak ifade edilen birçok farklı sistem geliştirilmiş ve geliştirilmeye de devam edilmektedir. Tüm demokratik ülkelerde uygulanan seçim sistemleri, 3 ana başlıkta sınıflandırılmaktadır. Bunlar çoğunluk esasına dayalı seçim sistemi, nispi temsil esasına dayalı seçim sistemi ve karma seçim sistemidir. 3 ana başlık üzerinden uygulanagelen seçim sistemleri hükümetler üzerinde “istikrar” ve “temsilde adalet” bakımından farklı sonuçlar doğurmaktadır. Bu çalışmada seçim sistemleri ve yöntemleri tanıtılmaya çalışılmış, ardından hükümetlere etkisi irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Seçim, Seçim Sistemleri, İstikrar, Temsilde Adalet

Kaynakça

• Çam, Esat, (1990). Siyaset Bilimine Giriş, İstanbul.
• Çopuroğlu Kuzu, Özge, (Bahar 2015). Seçim Kuralları, Seçim Mühendisliği ve Türkiye’de Siyasal Katılım Üzerine. Bilge Strateji, 7 (12), 101–116.
• Erdoğan, Emre, “Seçim Sistemleri ve Siyasal Sonuçları: İstikrar Temsiliyet”, 1999, http://www.urbanhobbit.net/PDF/secim_sistemleri.pdf (erişim tarihi: 08.02.2017).
• Gözler, Kemal, (2004). Anayasa Hukukuna Giriş, Bursa.
• Gözler, Kemal, (2011). Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Bursa.
• Günal, Erdoğan, (2005). Türkiye’de Seçim Sistemlerinin Siyasal Kurumlar Üzerindeki Etkileri, Ankara.
• Güvenir, Murat, (1982). Seçim Sistemleri ve Ülkemizdeki Uygulama. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 37 (1), 215–250.
• Gürsel Seyfettin, (1999). Toplumsal Tercih Kuramı Çerçevesinde Anayasa’nın 67. Maddesinde Yer Alan Temsilde Adalet ve Yönetimde İstikrar İlkelerinin Değerlendirilmesi. Anayasa Yargısı, Ankara, Anayasa Mahkemesi Yayınları, 16, 46–68.
• Lijphart, Arendt, (1994). Electoral Systems and Party Systems, Oxford University Press.
• Özbudun, Ergun, “Seçim Sistemleri ve Türkiye”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1995, 44 (1–4), http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/298/2768.pdf (erişim tarihi: 08.04.2017).
• Özbudun, Ergun, (2009). Türk Anayasa Hukuku.
• Özgül, Bülent, (2002). Seçim ve Seçim Sistemleri, Türkiye’deki Seçim Sistemi Uygulamaları ve Bir Model Önerisi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Özkan, Abdullah (2007). Siyasal İletişim Stratejileri, İstanbul.
• Sabuncu, M. Yavuz, “Seçim Barajları ve Siyasal Sonuçları”, Anayasa Yargısı, Ankara, Anayasa Mahkemesi Yayınları, 2006, 23, 191–197, http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/anyarg23/sabuncu.pdf (erişim tarihi: 09.02.2017).
• Tunç, Hasan, (1999). Anayasa Hukukuna Giriş, Ankara.
• Türk, Hikmet Sami (2006). Seçim, Seçim Sistemleri ve Anayasal Tercih. Anayasa Yargısı, Ankara, Anayasa Mahkemesi Yayınları, 23, 75–113.
• Yüce, Müge, “Seçim Sistemleri, Türkiye'deki Uygulamaları ve Ortaya Çıkan İktidar Yapıları”, http://www.siyasaliletisim.org/pdf/SECIMSISTEMLERIVEORTAYACIKANIKTIDARYAPILARIMUGEYUCE.pdf (erişim tarihi: 07.03.2017).
• Yüzbaşıoğlu, Necmi, (1996). Türkiye'de Uygulanan Seçim Sistemleri ve Bunlara İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Nasıl Bir Seçim Sistemi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 55 (1–2), 103–150.