TÜRKİYE’DE DİL BİLGİSİ ÖĞRETİMİ ÜZERİNE HAZIRLANAN LİSANSÜSTÜ TEZLER HAKKINDA BİR META-ANALİZ ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 107 - 122, 31.01.2018

Ali Göçer Sevtap Arslan

Öz

Türkçe dersinde temel dil becerilerinin
kazandırılmasında ve geliştirilmesinde dil bilgisi öğrenme alanı araç vazifesi
görmektedir. Temel dil becerilerinin kazandırılmasında ve dilin işlevsel bir
şekilde kullanılmasında dil bilgisi kuralları oldukça önemlidir. Bu araştırmada Türkiye’de dil bilgisi öğretimi üzerine
1996-2017 yılları arasında hazırlanan lisansüstü tezlerin; türüne, yapıldığı
yıllara, yürütüldüğü enstitülere, konusuna ve düzeyine, araştırma modellerine,
hedef kitlesine göre sınıflandırılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.  Araştırma için yapılan kaynak taramasında
büyük oranda YÖK’ün Ulusal Tez Merkezi veri tabanı kullanılmıştır. Ancak bu
veri tabanının dışında İnternet arama motorları ve önceki yıllarda hazırlanmış
yazılı kaynaklardan da faydalanılmıştır. Araştırma sürecinde tez taramaları
özellikle “dil bilgisi öğretimi” kavramı etrafında yoğunlaştırılmıştır.
Tezlerle ilgili kodlamalar araştırmacılar tarafından bilgisayar ortamında
gerçekleştirilmiştir. Kodlama güvenirliğini sağlamak için yapılan kodlamalar
bir alan uzmanı tarafından yeniden incelenmiştir. Dil bilgisi öğretimi konulu
lisansüstü tezlerin kodlanması sürecinde her tez sadece bir defa kodlanmıştır. Yapılan
araştırmalar sonucunda dil bilgisi öğretimi ile ilgili hazırlanan tez sayısında
son yıllarda bir artış görülse de ülkemiz için bu alanda yapılmış çalışmaların
yeterli olduğunu söylemek mümkün değildir.
Dil bilgisi öğretimi alanında hâlâ birçok problemle karşılaşılması bu
alanda nitelikli araştırmaların yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Temel dil becerilerinin
kazandırılmasında işlevsel öneme sahip olan dil bilgisi öğretiminin etkisi ve
öneminden sürekli bahsedilse de bu alandaki çalışmaların yeterli düzeyde
olmadığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

: Dil bilgisi öğretimi, lisansüstü tezler, meta-analiz

A Meta-Analysis Study on Graduate Thesis Prepared on Teaching Linguistics in Turkey

Öz

In Turkish
language, during the course of learning and improving basic language skills,
the field of learning serves as a tool.  The rules of linguistic knowledge are very important in
the acquisition of basic language skills and in the functional use of language.


In this research, it was aimed to classify the postgraduate dissertations
written  on teaching language in Turkey
between 1996 and 2017 according to their 
their types, the research institute, topic, level, target group and the
year it was prepared. In the course of source scan made for the database of
National Thesis Center of YÖK was mainly used. However, apart
from this database, internet search engines and written sources prepared in
previous years have also benefited. In the research process,
the thesis scans are concentrated around the concept of "teaching
linguistics". The theses were
coded by the researchers in computer environment. Coding made to
ensure coding reliability has been reexamined by a specialist on his area. Each
dissertation is coded only once during the coding of postgraduate theses on
teaching linguistics. As a result of the investigations, it is not possible to
say that the work done in this area for our country is sufficient, though the
number of thesis about the teaching linguistics has increased in recent years.
The fact that many problems are still encountered in the field of teaching
linguistic makes it necessary to carry out qualified researches. Even though
the effect and importance of the teaching linguistics, which has a functional
prescription in the acquisition of basic language skills, is constantly
mentioned, it seems that the work in this area is not at a sufficient level.

Anahtar Kelimeler

Teaching linguistics, postgraduate dissertations, meta-analysis

Kaynakça

• Aydın, Ö. (1999). Orta Okullarda Dil Bilgisi Öğretimi Üzerine Öğretmen Görüşleri. Dil Dergisi, 81, 23-29.
• Bakioğlu, A. ve Özcan, Ş. (2016). Meta-Analiz. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Demir, T. (2013). Türkçe Derslerinde Dil Bilgisi Konuları Öğrenilirken Kullanılan Öğrenme Stratejileri Üzerine Bir Değerlendirme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 167-206.
• Demirel, Ö. (2002), Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri için Türkçe Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Dolunay, S. K. (2010). Dil Bilgisi Öğretiminin Amacı ve Önemi. TÜBAR-XXVII, 275-284.
• Erdem, İ. (2008). Öğretmen Görüşlerine Göre Dil Bilgisi Konularının Öğretilme Güçlükleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi (Gazi Üniversitesi). 6(1), 85-105.
• Erdem, İ. ve Çelik, M. (2011). Dil Bilgisi Öğretim Yöntemi Üzerine Değerlendirmeler. Turkish Studies, 6(1), 1030-1041.
• Göçer, A. (2015). Temel Dil Becerilerinin Geliştirilmesinde Dil Bilgisi Öğrenme Alanının Yeri, İşlevi ve Öğretimi: Bütünlük İlkesi ve Tümevarım Yöntemi Ekseninde Tematik Bir Yaklaşım. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 233-242.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaacılık.
• Güneş, F. (2013). Yapılandırıcı Yaklaşımla Dil Bilgisi Öğretimi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 171-187.
• İşcan, A. (2007). İşlevsel Dil Bilgisinin Türkçe Öğretimindeki Yeri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 253-258.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1998). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Kaygusuz, T. (2006). İlköğretim İkinci Kademede Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
• MEB (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
• Okursoy Günhan, F. (2009). Kavram Haritaları Öğretim Stratejisinin Öğrenci Başarısına Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, J. ve Ömeroğlu, A. F. (2015). Dil Bilgisi Öğretiminde Kavram Haritalarının Kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12(31), 69-86.
• Sağır, M. (2002). Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.