TÜRKİYE’DE ÇEVRESEL ETMENLER, YOKSULLUK VE ÇOCUK SUÇLULUĞU HARİTALAMA

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 53 - 78, 31.01.2020

Hakan Arıkan

Öz

Çocukların neden suç işlediği sorusunun cevabını
verebilmek zordur. Çocuğun bulunduğu çevrenin özellikle yoksulluğun onu suça
iten önemli faktörlerden biri olduğu düşünülebilir. Ama benzer yoksul veya
zengin çevrelerden gelen iki çocuk bile birbirinden oldukça farklı kişiliklere
sahip olabilmektedir. Toplumsal sınıflar arasındaki sosyo-ekonomik farklar da
çocukları suç işlemeye yöneltebilir. Aile geçmişi ya da ailenin toplumsal
konumu da bir etken sayılır. Çocukların suç işlemesi konusunda yapılan
araştırmalar, suç işleyen çocukların çoğunun özellikle ekonomik sorunlu
ailelerden geldiğini göstermektedir. Suç haritalama bir teknik olarak suçun
haritalanarak olduğu yerlerin sadece işaretlenerek emniyet ve idari
yöneticilere suç önleme ve çözüm çalışmalarında yardımcı olmaktadır. Ayrıca
akademisyenler ve araştırmacılar suç haritalarını kullanarak bilimsel
çalışmalar için kaynak olarak da kullanabilmektedir. Yoksulluk haritaları
devlet ve özel istatistikleri yardımıyla bir ülkenin sosyo-ekonomik profilini
çizmektedir. Yeni gelişen bir kavram olarak suç haritalama da özellikle Batı
ülkelerinde ve son yıllarda Türkiye’de emniyet ve Adalet bakanlığı tarafından
kullanılmaktadır. Bu çalışmada amaç yoksulluk ve suç haritalarının beraber
kullanılması ile çok tartışmalı bir konu olan yoksulluğun suça ve özellikle
çocuk suçluluğuna etkilerini ortaya koymada bu iki tür haritalamanın bir araya
getirilerek teorik sosyolojik bir analizini yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

yoksulluk, suç

Kaynakça

• KAYNAKÇAAkalın, N. (1999), Çocuğun suça itilmesinde toplumsallaşma öğelerinin etkisi, I. İstanbul Çocuk Kurultayı Bildiriler Kitabı, İstanbul: İstanbul Çocuk Vakfı Yayınları.
• Akgül, A. (2004). Kentlerde güvenliğinin sağlanması ve suçun önlenmesinde bilgi teknolojisinin kullanımı. Polis Dergisi 4 (33).
• Akıncı, Y. Ve Atakan T. (1968),Suça giden ve suç işleyen çocuklar, İstanbul: Delta Aksak, P. ve Çalışkan, V. (2010). Çanakkale kentinde mala karşı işlenen suçların coğrafi dağılış özelliklerinin incelenmesi (2007). Marmara Coğrafya Dergisi 22: 245-275.
• Aktan, H.Y.(1988) Suç ve suçluluk nedenlerine kriminolojik bir yaklaşım”, Adalet Dergisi, Sayı No: 2, Mart-Nisan.
• Alpdemir, E. A. (2006). 1999-2004 yılları arasında Eskişehir’de işlenen asayiş suçlarına ilişkin suç haritalarının coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla oluşturulması. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Alpdemir, A. E. ve Çabuk, A. (2005). Eskişehir kenti suç kaynaklarının bilgi sistemleri destekli tespiti ve planlamaya esas teşkil eden verilerle ilişkilendirilmesi. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Mühendislik Ölçmeleri STB Komisyonu 2. Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu.
• Anderson,G.S. (2007) Biological influences on criminal behavior. Boca Raton: S.Fraser University Publications.
• Benforado, G. (2010). The geography of criminal law. Cardozo Law Review31 (3): 823-904.
• Bennell, P. Taylor, P. J. ve Snook, B. (2007). Clinical versus actuarial geographic profiling strategies: A Review of the Research. Police Practice and Research,8 (4): 335-345.
• Bıyıklı, H. (1972), Çocuk suçluluğunun nedenleri, Ülkemizde çocuk mahkemeleri,Ankara: Adalet Dergisi.
• Block, R. (2000). Gang activity and overall levels of crime: A new mapping tool for defining areas of gang activity using police records. Journal of Quantitative Criminology 16 (3): 369-383.
• Bohman, M. (1978) Some genetic aspects of alcoholism and criminality. Arch Gen Psychiatry 35: 269-276.
• Bowers, K. J. ve Johnson, S. D. (2003). Measuring the geographical displacement and diffusion of benefit effects of crime prevention activity. Journal of Quantitative Criminology 19(3): 275-301.
• Breetzke, G. D. (2010). A socio-structural analysis of crime in the city of Tshwane, South Africa. South Africa Journal of Science, 106 (11-12): 41-47.
• Brower, A. M. ve Carroll, L. (2007). Spatial and temporal aspects of alcohol-related crime in a college town. Journal of American College Health 55 (5): 267-275.
• Cohen,S. (2017) Against Criminology, New York: Routledge Press
• Cullen, Francis T. ve Agnew, Robert (2001). Criminological theory: past to present essential readings, (Second Edition). Los Angeles: Roxbury Publishing Company
• Çalı, H. H. (2003). Toplumsal eylemleri önlemede kent bilgi sistemlerinin kullanılması. Polis Dergisi 9 (34): 100-105.
• Çataloluk, S. (1983) Çocuk suçluluğu, Ankara: Adalet Dergisi.
• Dolu, Osman (2011). Suç teorileri. Ankara: Seçkin yayıncılık Demirbaş, T. (2001) Kriminoloji, Ankara:Seçkin Yayınları.
• Doran, B. J. ve Less, B. G. (2005). Investigating the spatiotemporal links between disorder, crime, and the fear of crime. The Professional Geographer 57 (1): 1-12.
• Dursun, H. (1997) Damgalama teorisi ve suç. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 3-4, ss. 309-322.
• Dündar, H. (1985) Çocukların ve gençlerin suça itiliş sebepleri üzerine bir inceleme”, Adalet Dergisi Gençlik Yılı Özel Sayısı, Ankara.
• Dönmezer, S. (1974)“Hızla şehirleşen ve sanayileşen bir küçük şehir toplumunda suçluluk”, şehirleşmenin doğurduğu ceza adaleti sorunları sempozyumu-1973, İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Dönmezer, S.( 1994) Kriminoloji, 8. Baskı. İstanbul.
• Eck, J. E. ve arkadaşları (2005). Mapping crime: understanding hot spots. National Institute of Justice Special Report.
• Ekizer, D. E. ve arkadaşları (2011). Asayiş ve trafik olaylarına ait bilgilerin mekânsal analizler ile değerlendirmesi – Konya Örneği. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi.
• Charles A. Ellwood, (1912) Lombroso's theory of crime, 2 J. Am. Inst. Crim. L. & Criminology 716-723. Engs, Ruth C. (2005). The eugenics movement: an encyclopedia. London: Greenwood Press.
• Ergun, N. ve Yirmibeşoğlu, F. (2007). Distribution of crime rates in different districts in İstanbul. Turkish Studies 8 (3): 435-455.
• Faggiani, D. ve McLaughlin, C. (1999). Using national ıncident-based reporting systemdata for strategic crime analysis. Journal of Quantitative Criminology 15 (2): 181-191.
• Farrington, D. P., Ohlin, L. E. and Wilson, J. Q. (1986) Understanding and controlling crime: toward a new research strategy. New York: Springer-Verlag.
• Fırat, S. A. (2008). Yoksulluk, kentlerde suç artışı ve kent merkezlerinde özel güvenlik hizmetleri verilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10 (3): 201-228.
• Glueck, S. ve Glueck, E.,(1974) Delinquency and crime, Springfield:Charles C. Thomas Pub., Glueck, S. ve Glueck, E.,(1998) Family environment and delinquency, London: Routledge and Kegan Paul Ltd. Gölcüklü,F. 1962, Türkiyede çocuk suçluluğu hakkında bir araştırma, Ankara:Remzi
• Groff, E. R. (2007). Simulation for theory testing and experimentation: an example using routine activity theory and street robbery. J Quant Criminol 23.75–103.
• Güdek,K.(2016). Suçluluk ve suç davranışı adli sosyal çalışma, İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
• Günce, G. (1983) Çocuk suçluluğu ve aile. Çocuk Suçluluğu ve Çocuk Mahkemeleri Sempozyumu,Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, ss 1-6
• Günal, V. ve Şahinalp, M. S. (2009). Şanlıurfa şehrindeki hırsızlık suçlarının mekansal analizi. Polis Bilimleri Dergisi 11 (1): 99- 148.
• Güney,K. (2008) Aileleri İstanbul Ümraniye ilçesine göç etmiş ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin incelenmesi, Yayınlanmamış Y. Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Sınıf Öğretmenliği ABD.
• Gürbüz, M. ve Karabulut, M. (2008). Fatih polis merkezi amirliğinin (adana) sorumluluk sahasında çocuk suçlarının CBS ile haritalandırılması ve analizi. Polis Bilimleri Dergisi 10 (2): 51-78.
• Güvenal, B. Çabuk, A. ve Yavuz, M. (2005). Trafik kazaları verilerine bağlı olarak CBS destekli ulaşım planlaması: Eskişehir kenti örneği. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Mühendislik Ölçmeleri STB Komisyonu 2. Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu.
• Hancı, İ.H. ve arkadaşları. (1996). Çocuk suçluluğuna ekolojik bir yaklaşım: çocukların oturdukları şehir bölgeleri. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eğitim Dergisi 1: 185-190.
• Hancı, İ. H. (1999) İç göçler ve çarpık kentleşme”, İzmir Tabip OdasıBülteni, Sayı:6, Mayıs-Haziran.
• Işıktaç, Y. (1999) Sosyolojik açıdan çocuk suçluluğu ve blr hukuk devleti olan Türkiye’de devletin cezalandırma yetkisini kullanma biçimi. Mevzuat Dergisi Yıl.2 Sayı:2
• İçli T.G., (1993), Türkiye’de suçlular (Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Özellikleri), Atatürk Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür merkezi Yayını.
• İçli, T.G. (2007), Kriminoloji, Ankara: Seçkin Kitapevi.
• Karakaş, E. (2005). Uygulamalı coğrafya’da suç haritaları: suç harita tipleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,15 (2):31-50.
• Karakaş, E. (2006). Elazığ şehrinde suçların dağılışı ve özellikleri. Doğu Coğrafya Dergisi 11 (15): 83-112.Kayır, G. Ö. (2007). Coğrafi bilgi sistemi’nden yararlanarak Antalya kenti için sürdürülebilirlik projesi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi.
• Keçeli, A. Dilekli, N. ve Anaz, N. (2012). Visualization of a social problem: spatio-temporal analysis of sexual assaults in Turkey. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 11 (40):01-10.
• Keskin, O. K. (1993) Suça itilen gençler. Ankara: Yargıtay Dergisi, C. XIV, No: 1-2.
• Morris, C. (2002) Psikolojiyi anlamak. (Çev. B.Ayvaşık) Ankara: Türk Psikologları Derneği Yayınları,23.
• Özerkmen, N. ve Kahya, Y. (2008). Organize suç örgütlerinin oluşumunda hemşerilik ilişkilerinin rolü. Polis Bilimleri Dergisi 10 (4): 15-42.
• Siegel, L. J.; Welsh, B. C.; Senna, J. J (2003). Juvenile delinquency (5. Edition). Thomsen/Wadsworth Pub.
• Songar A (1977) Psikiyatri, Modern psikobiyoloji ve ruh hastalıkları, Geçit Kitabevi: İstanbul.
• Sokullu-Akıncı F (1999) Kriminoloji, Beta Yayınları, İstanbul.
• Taner, M. (1985) Çocuk niçin suç işliyor?”, Suçlu çocuklar, suça itilme nedenleri ve eğitim yoluyla korunmaları, Ankara: Adalet Bakanlığı yayınları.
• Tuğ, Ayşim & DOĞAN, Yeşim & HANCI, Hamit ( 2002). 1996-1999 Çocuk suçluluğu profili. Ankara: Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2.
• Türk, T. (2011). Türkiye’de Meydana Gelen Suçların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile İncelenmesi. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi 1 (104): 14- 20.
• Yavuzer, H. (1993) Çocuk ve suç, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yılmaz, A. ve Günayergün, S. (2006). Türkiye’de şehir asayiş suçları: dağılış ve başlıca özellikleri. Milli Eğitim, Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi 35(170), 230-249.
• Yön, H. (2001). Suçun bilgisayar ortamında haritalandırılması ve suç analizinde kullanılması. Polis Dergisi 29: 78-84.
• Yörükoğlu,A. (2000) Değişen toplumda aile ve çocuk, İstanbul: Özgür Yayınları, 6. Baskı.İnternet Kaynakları:www. http://ailepsikologu.blogspot.com/2012/11/, Tarih:10.5.2019