BESİM FATİH DELLALOĞLU’NUN TÜRK MODERNLEŞMESİNE BAKIŞI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 741 - 756, 31.07.2021

Semra Porsuk , Kenan Tazefidan

Öz

Kenan TAZEFİDAN
Özet
Türkiye Tanzimat’tan beri modernleşme çabasında olan bir ülke olmuştur. Modernleşme hem modern olamama hem de bu durumun farkına varıp modern olmak için çaba harcamak olarak nitelendirilebilir. Bunu yaparken modernliğin oluşumunun bir süreç içerisinde olmasından çok zamansal açıdan değerlendirilip modernliği yakalamak için acele etme, telaş içinde olmaktadır. Bu nedenle Türk modernleşmesi hem yüzeysel hem de değerden ve içerikten kısmen de olsa yoksundur.

Yıllarca Türkiye’nin gelişimi önünde duran en büyük engellerden biri bir cemaatleşme durumunun olması, bir grubun beğendiğini ya da okuduğu birini diğer grubun sevmemesi ya da okumamasıdır. Modern olmanın en önemli özelliklerinden biri dünyalı olmak iken Türkiye’de bu uzun yıllar yapılamamıştır. Gerçek anlamda modern ve entelektüel olmak her fikre, konuya ya da düşünceye açık olmayı gerektirir. Türkiye’de modernleşme sürecinde modern olmayı başarabilmiş kişi Besim Fatih Dellaloğlu’na göre Tanpınar’dır. Ona göre, Tanpınar yakın zamana kadar hem muhafazakârlar hem de modernleşmeciler tarafından yanlış anlaşılmıştır. Tanpınar’ın günlükleri ortaya çıkana kadar muhafazakâr olarak nitelendirilmiş ve uzun süre sükût suikastına maruz kalmasına neden olmuştur.
Türkiye modernleşmecileri geleneği, geçmişi muhafazakârlıkla paralel görmüşlerdir. Oysaki modern Batının kendisi dahi modernlik yolunda Rönesans ve Reformda kadim Yunan’ı yeniden gündeme getirmişlerdir. Batı’da geçmişle hesaplaşılırken, geleceğe bakarken bile ardına bakmayı ihmal etmemek olarak değerlendirmiştir. Kısaca modern olmak hem sağcılığı, hem solculuğu, hem liberalizmi, hem sosyalizmi hem muhafazakârlığı, hem de ilericiliği içermektedir. Modernlik dışlayıcı değil kucaklayıcıdır. Bu çalışmada, Türkiye modernleşmesini Ahmet Hamdi Tanpınar üzerinden anlatan, yanlış anlaşılan muhafazakârlık ve modernleşme sürecinin nasıl algılanması gerektiği üzerinde duran Besim Fatih Dellaloğlu’nun düşünceleri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Modernleşme, Ahmet Hamdi Tanpınar, Muhafazakârlık, Batı

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi

Kaynakça

• KAYNAKÇA DELLALOĞLU, Besim Fatih (2013), Kriter, Kritik Kriz: Dünyalı bir Kültür-Sanatın İmkânları, Gelenekten Geleceğe Fikir-Kültür-Sanat Dergisi, ISSN 2147-5539. http://www.gelenektengelecege.com/dunyali-bir-kultur-sanatin-imkanlari-besim-f-dellaloglu/, Erişim Tarihi: 16.10.2019
• DELLALOĞLU, Besim Fatih (2014), Muhafazakârlıkla Modernleşmeciliğin Kavşağında Türkiye: Tanpınar ve Narmanlı Han, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Y: 10, S: 39, s:113- 127.
• DELLALOĞLU, Besim Fatih (2015), Tanpınar Gibi ‘Huzur’suz Olanlara Entelektüel Diyoruz, http://www.duzceyerelhaber.com/her-taraf-haberleri/34969-Prof-Dr-Besim-FDellaloglu-Tanpinar-gibi-huzursuz-olanlara-entelektuel-diyoruz#.Xb18t7kzbIU, Erişim Tarihi: 16.0.2019.
• DELLALOĞLU, Besim Fatih (2016), Modernleşmenin Zihniyet Dünyası Bir Tanpınar Fetişizmi, Kadim Yayınları, 4. Basım, Ankara. Ekinci, Y. (2016), Yeni Muhafazakarlığa Karşı Devrimci Muhafazakarlık, Ed: Deniz Çağlar, 1. Basım, Phoenix Yayınevi, Ankara.
• SAYGIN, Arda Umut (2016), Anthony Giddens’ ın Sosyolojisinde Modernliğin Boyutları, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi (AKAR), C:1, S:2, s:69-80.
• DELLALOĞLU, Besim Fatih (2017), Zamanın İçinden Zamanın Dışından: Gelenek ve Modernlik arasında, Heretik Yayınları, Ankara. DELLALOĞLU, Besim Fatih (2017), Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Yorumlanma Biçimleri, https://oggito.com/icerikler/ahmet-hamdi-tanpinar-in-yorumlanma-bicimleri/28026, Erişim Tarihi: 01.11.2019
• https://www.gazeteduvar.com.tr/yazar/besim-f-dellaloglu, Erişim Tarihi: 11.11.2019.