HOBBES VE ROUSSEAU’DA İNSAN, DOĞA DURUMU VE DEVLET İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 629 - 648, 31.07.2021

Mehmet Eren Gedikli Burcu Gedikli

Öz

Siyaset felsefesinin en temel problemlerinden birisi devletin kökeni problemidir. Bu probleme getirilen ve hala güncelliğini koruyan en önemli çözüm önerilerinden birisi devletin bireylerin kendi rızaları ile hak ve sorumluluklarını daha üstün bir güce devretmesiyle oluştuğunu ileri süren toplum sözleşmesi kuramıdır. Ancak toplum sözleşmesini devletin kökeni olarak gören düşünürler arasında başta devletin doğuşu ve anlamı konusunda ciddi görüş ayrılıkları söz konusudur. Bu görüş ayrılıklarının temeli ise toplum sözleşmesi kuramcılarının insana ve insanın doğa durumuna yönelik görüşlerine dayanır. Makalede incelenen Hobbes ve Rousseau için de toplum sözleşmesi devletin kökenini ve anlamını belirleyen ana faktör olmasına rağmen Hobbes’un insan doğasına yönelik “kötümser bakışı” ile Rousseau’nun “iyimser bakışı” arasındaki farklılıklar nedeniyle toplum sözleşmesinin doğuşu ve bunun sonucu ortaya çıkan devletin anlam ve fonksiyonu tümüyle farklı biçimlerde görülmektedir. Makale de bu doğrultuda her iki siyaset kuramcısının insan, insanın doğa durumu ve devlet anlayışları arasındaki farkı ortaya koyma gayreti içinde şekillenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Doğası, Doğa Durumu, Devlet, Toplum Sözleşmesi

Kaynakça

• Acar-Savran, G. (2013). Sivil Toplum ve Ötesi Rousseau, Hegel, Marx. İstanbul: Belge Yayınları.
• Aristoteles. (2006). Politika (Çev: M. Tunçay). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Baudart, A. (2012). Felsefe Tarihi Aklın Zaferi 3. Cilt (Çev: İ. Yerguz). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cevizci, A. (2009). Felsefe Tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
• Doğan, İ. (2009). Sivil Toplum Anlayışı ve Siyasal Sistemler. Ankara: Barış Platin Kitabevi.
• Güriz, A. (2007). Hukuk Felsefesi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Hobbes T. (2012). Leviathan (Çev: S. Lim). Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
• Özcan, M. (2006). İnsan Felsefesi, İnsanın Neliği Üstüne Bir Soruşturma. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Freeman, S. (Edt.) (2007). Lectures on the History of Political Philosophy/John Rawls. Harvard University Press.
• Rousseau, J.-J. (1989). İlimler ve Sanatlar Hakkında Nutuk (Çev: S. Eyüboğlu). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Rousseau, J.-J. (2003). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kökeni (Çev: E. Ergün). Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Rousseau, J.-J. (2006). Toplum Sözleşmesi (Çev: V. Günyol). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rousseau, J.-J. (2009). Emile ya da Eğitim Üzerine (Çev: İ. Yerguz). İstanbul: Say Yayınları.
• Strauss, L., Cropsey, J. (1987). History of Political Philosophy. USA: University Of Chicago Press.
• Tannenbaum, D., Schultz, D. (2006). Siyasi Düşünce Tarihi Filozof ve Fikirler (Çev: F. Demirci). Ankara: Adres Yayınları.
• Timuçin, A. (2009). Rousseau’nun Toplum Anlayışı. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Torun, Y. (2011). Siyaset Felsefesi Tarihinde Devlet. Ankara: Orion Kitabevi.