Women's Perspective On The Axis Of Nationalism, Ethnity And Gender Roles

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 559 - 577, 31.07.2022

Anıl Müge Seyrekbasan

Öz

MİLLİYETÇİLİK, ETNİSİTE VE TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ EKSENİNDE KADIN BAKIŞ AÇISI

Öz

Milliyetçilik, kimi düşünürler tarafından soyut bir kavram olarak tanımlanıp hayal edilmiş bir topluluk olarak görülmesine rağmen, kimi düşünürlerce de daha dinamik ve canlı bir kavram olarak ifade edilir. Bu sebepledir ki, millet kavramı ve onun ışığında milliyetçilik ve etnisite gibi kavramların da dinamizmi aslında sorgulamaların ve farklı yorumlamaların temelidir. Etnik topluluklar, paylaşılan tarihi anılar, kollektif özel bir ad, nüfusun önemli kesimleri arasındaki dayanışma duygusu, ortak kültür ve bir soy miti ile özel bir yurtla bağlı olma hali olarak tanımlanırken her millet içinde de yer almaktadır.
Kadın kavramı ise, millet, milliyetçilik ve etnisite konusundaki hegemonik kuramların çoğunda ihmal edilmiştir. Kadına sadece biyolojik üstünlükleri üstünden bakıp, sembolik roller biçmek yanlış olacaktır. Kadınlar, milletlerin oluşumunda pek çok role sahiptir. Günümüzde milletleri yeniden üretenlerin kadınlar olduğu teorisinin doğru olduğundan hareket edersek, milliyetçi projelerde kadınlar kendilerine biçilen roller ile farklı yollarla bu projelere dâhil olmaktadır. Ayrıca Kadınların yaşadıkları topluma yabancılaşması, kendilerini erkeklerden ayrı görmesi, dışlanması, milliyetçiliğin içinde bir rol sahibi olamaması uzun vade de bakıldığında toplumlar için sıkıntılı bir durumdur. Bu çalışmanın amacı, milleti düşüncelerinin merkezine koymuş olan milliyetçilik ideolojisinin kadın gözüyle incelenmesidir.
Bu kapsamda öncelikle, millet, milliyetçilik kavramları irdelenmekte ve etnik kimlik, etnik simgecilik kavramları çözümlenmektedir. Milliyetçiliğe dair çalışmalarda uzun bir süre görmezden gelinen milletin bir parçası olarak kadınların, milliyetçiliğin inşa süreçlerindeki rolleri ortaya konmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Millet, Kadın, Milliyetçilik, Etnik Kimlik, Etnik Simgecilik

Kaynakça

• Aksakal, E. (2015). Modernist Milliyetçi Kuramlar Işığında Türk Milliyetçiliğine Bakış. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Altınay, A. (2009). Vatan Millet Kadınlar, İstanbul:İletişim Yayıncılık.
• Anderson, B. (2009). Hayali Cemaatler – Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, İstanbul:Metis Yayınları.
• Arslan, E. (2012). Etnik Farklılık, Kendini Anlamlandırma ve Göç: Denizli’ye Doğudan Göç Eden Kadın İle Batıdan Göç Eden Kadının Kimlik ve Cinsiyet Deneyimleri. (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Denizli.
• Altınay, A. (2009). Vatan Millet Kadınlar, İstanbul:İletişim Yayıncılık.
• Balibar (2007). Irkçılık ve Milliyetçilik. Balibar, E. & Wallerstein, I. (ed). Irk Ulus Sınıf; Belirsiz Kimlikler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Balibar (2007). Ulus Biçim: Tarih ve İdeoloji. Balibar, E & Wallerstein I. (ed). Irk Ulus Sınıf; Belirsiz. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bauman, G. (1999). Çok kültürlülük Bilmecesi: Ulusal, Etnik ve Dinsel Kimlikleri Yeniden Düşünmek. Ankara: Dost Yayınevi.
• Bilgin, N. (1994). Kimlik Sorunu. İzmir: Ege Yayınları.
• Bilgin, N. (1995). Kollektif Kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Calhoun, C. (2009). Milliyetçilik. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Connolly, W. E. (1991). Kimlik ve Farklılık. İstanbul:Ayrıntı Yayınları.
• Durakbaşa, A. (2000). Halide Edip: Türk Modernleşmesi ve Feminizm. İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Ekşi, Z. (2012). Etnik Kimlik İnşası ve Dönüşümü Sancaktepe’de Yapılan Niteliksel Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi), 2010-1. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Enloe, C. (1995). “Feminizm, Milliyetçilik ve Militarizm”. (der.) A.G. Altınay. Vatan, Millet, Kadınlar İçinde, İletişim Yayınları. (189- 213). İstanbul.
• Eriksen, T.H. (2004). Etnisite ve Milliyetçilik. İstanbul:Avesta Yayıncılık.
• Göka, E. (2006). İnsan Kısım Kısım: Toplumlar, Zihniyetler Kimlikler. Ankara:Aşina Kitapları.
• Griffiths, M. ve O’Callaghan, T. (2002). International Relations: The Key Concepts. London and New York: Routledge.
• Hall, S. (1998). Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler (çev. G. Seçkin ve Ü. Hüsrev) (der. A.D. King). Kültür, Küreselleşme ve Dünya-Sistemi, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Hobsbawm E. (2010). Milletler ve Milliyetçilik: Program, Mit, Gerçeklik, Çev. Osman Akınhay, İstanbul:Ayrıntı Yayınları.
• Kasımoğlu, A. (2015). Milliyetçiliğe Dair Çözümlemelerde Toplumsal Cinsiyet Olgusu. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:5 Sayı:10, Yalova.
• Keser, İ. (2008). Kent Cemaat Etnisite, Ankara: Ütopya Yayınları.
• Keser, İ. (2011). Göç ve Zor-Diyarbakır Örneğinde Göç ve Zorunlu Göç. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Ankara:Bilim ve Sanat Yayınları.
• Metin, T. (2013). Etnik ve Dini Kimliklerin Kadınların Siyasete Katılma Biçimi Üzerindeki Etkisi: Hakkârili Kadınlar Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Bolu.
• Mohanty, C. T. (1991), Introduction: Cartographies of Struggle: Third World Women and the Politics of Feminism. Mohanty, Chandra T. vd. (eds), Third World Women and the Politics of Feminism (Bloomington: Indiana University Press),(1-48).
• Nagel, J. (2009) Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik, (A. G. Altınay, Der.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Oran, B. (1993). Milliyetçilik Nedir, Ne Değildir, Nasıl İncelenir?. İstanbul:Birikim.
• Ortaylı, İ. (2007). Batılılaşma Yolunda. İstanbul: Merkez.
• Os, N. ve Van A.N.M. (2001). Osmanlı Müslümanlarında Feminizm. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi. (Ed.) Tanıl Bora, Mehmet Gültekingil. İstanbul:İletişim, (335-347).
• Sağır, M. & Akıllı, S. (2004). Etnisite Kuramları ve Eleştirisi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2004 Cilt: 28 No:1.
• Smith, A. D. (1999), Milliyetçilik ve Kültürel Kimlik, Türkiye Günlüğü, Sayı 50, Mart Nisan 1999.
• Smith, A. D. (2002). “Küreselleşme Çağında Milliyetçilik”, İstanbul: Everest Yayınları.
• Smith, A. D. (2013). “Milliyetçilik Kuram İdeoloji Tarih”, Ankara Atıf Yayınları.
• Smith, A. (2009). “Milli Kimlik”. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özkırımlı, U. (2009). “Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış”. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Yuval-Davis, N. (2003).“Cinsiyet ve Millet”. İletişim Yayınları. İstanbul.