GELECEĞİN OKULLARI: BİR METAFOR ANALİZİ ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 513 - 542, 31.07.2022

Merve Yalçınkaya , Neslin İhtiyaroğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı geleceğin okullarına yönelik okul yöneticileri ve öğretmenlerin metaforik algılarını belirlemektir. Araştırmada nitel çalışma modeli kullanılmıştır. Bu kapsamda olgubilim deseni kullanımı tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Kırıkkale il merkezindeki ilköğretim kurumlarında görev yapan 75 okul yöneticisi ve 100 öğretmen oluşturmaktadır. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin geleceğin okullarına yönelik metaforik algılarını belirlemek amacıyla, “Geleceğin okul yöneticileri………gibidir, çünkü ………”, “Geleceğin öğretmenleri………gibidir, çünkü ………”, “Geleceğin okulları………gibidir, çünkü ………” ifadelerinin yer aldığı yarı yapılandırılmış metafor belirleme formu kullanılmıştır. Bu çalışmada veri değerlendirme yöntemi olarak içerik analizi kullanılmıştır. Kodlayıcılar arasındaki ortalama güvenlik değeri %96 olarak bulunmuştur. Araştırmada okul yöneticileri, geleceğin okul yöneticilerine yönelik 30, geleceğin öğretmenlerine yönelik 30, geleceğin okullarına yönelik 34 çeşit metafor belirtmişlerdir. Öğretmenler, geleceğin okul yöneticilerine yönelik 68, geleceğin öğretmenlerine yönelik 63, geleceğin okullarına yönelik 55 çeşit metafor belirtmişlerdir. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin geleceğin okul yöneticileri, öğretmenleri ve okullarına ilişkin görüşlerinin genellikle olumlu yönde olduğu, olumsuz görüşlerin az olduğu tespit edilmiştir. Okul yöneticileri ve öğretmenler, geleceğin okul yöneticileriyle ilgili en fazla ‘‘yol gösteren/aydınlatan’’ kategorisinde metaforlar üretmişlerdir. Okul yöneticilerinin büyük çoğunluğu geleceğin okul yöneticilerini ‘‘teknoloji uzmanı olan’’ olarak görmekteyken; öğretmenlerin daha az bir kısmı bu şekilde görüş belirtmiştir. Okul yöneticileri geleceğin öğretmenleri ile ilgili en fazla ‘’teknoloji uzmanı olan’’ kategorisinde görüş belirtirken; öğretmenler en fazla ‘‘yol gösteren/aydınlatan’’ kategorisinde metaforlar üretmişlerdir. Geleceğin okullarıyla ilgili ise okul yöneticileri ve öğretmenler en fazla ‘‘üretim ve beceri merkezi’’ ve ‘‘teknolojik platform’’ kategorilerinde görüş belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geleceğin Okulları, Geleceğin Okul Yöneticileri, Geleceğin Öğretmenleri

Kaynakça

• Abazaoğlu, İ., Yıldırım, O. ve Yıldızhan, Y. (2014). Türkiye’nin öğretmen profili. Turkish StudiesInternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1-20.
• Akcakoca, A. ve Bilgin, K. U. (2016). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ve öğretmen performansı. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-23.
• Altunay, E. ve Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1 (1), 5-28.
• Arslan, S., Karahalilöz, O., Karagözoğlu, B., Yıldırım, E., Yaldız, T., Hanife, K. ve Serkan, A. (2019). Geleceğin okulları. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 2(2), 201-216.
• Aslanargun, E. (2012). Okul müdürlerinin atanmaları sürecinde idari yargı kararları ve öne çıkan değerler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 347-348.
• Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik türleri ve güç kaynaklarına ilişkin mevcut-gelecek durum karşılaştırması. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (2) , 73-84.
• Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. NursingPlus open, 2, 8-14.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, M. (2010). Okul gelişiminde temel dinamik olarak değişim ve yenileşme: Okul yöneticileri ve öğretmenlerin rolleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 153-173.
• Beytekin, O. F. (2014). High school administrators perceptions of their technology leadership preparedness. Educational Research and Reviews, 9(14), 441-446.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi (2. Baskı). Ankara: Siyasal Yayıncılık.
• Bozaslan, H. (2019). Eğitim açısından Türkiye’de bilgi toplumu yapısına geçişi engelleyen faktörler (Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• BTD. (2015). Bilgi toplumu dairesi hakkında. Erişim Adresi: http://www.bilgitoplumu.gov.tr/
• Christensen, L.B., Johnson, R.B. ve Turner, L.A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (A. Aypay, çev. ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelik, V. (2012). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çalık, T., Çoban, Ö., ve Özdemir, N. (2019). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlikleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(1), 83-106.
• Çoban, Ö. (2019). Eğitimde teknoloji kullanımı. N. Cemaloğlu (Ed.). Eğitimde Politika Analizi (ss. 195-242). Ankara: Pegem Akademi.
• Değirmen, G. C., Vural, Z. A. ve Özbükerci, İ. (2016). Bilgi toplumu ve dijital uçurum. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi). 1 (2), 102-118.
• Deliveli, Ö. (2010). Yönetimde yeni yönelimler bağlamında lider yöneticilik. (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 9(3).
• Durukan, H. (2006). Okul yöneticisinin vizyoner liderlik rolü. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 277-286.
• Drucker, P. (2014). Innovation and entrepreneurship. Routledge.
• EARGED. (2011). 21. Yüzyıl Öğrenci Profili. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Fırat, M. (2010). Bilgi Toplumunda Eğitimin Sürekliliği ve Okulların Geleceği. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 504-509.
• Gündüz, Y. ve Balyer, A. (2013). Gelecekte okul müdürlerinin gerçekleştirmeleri gereken roller. Anadolu University Journal of Social Sciences, 13(3).
• Güneş, A. ve Fırat, M. (2016). Açık ve uzaktan öğrenmede metafor analizi araştırmaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 115-129.
• Grinshkun, A. V., Perevozchikova, M. S., Razova, E. V. ve Khlobystova, I. Y. (2021). Using methods and means of the augmented reality technology when training future teachers of the digital school. European Journal of Contemporary Education, 10(2), 358-374.
• Hansen, P., Sivesind, K. ve Thostrup, R. (2021). Managing expectations by projecting the future school: Observing the Nordic future school reports via temporal topologies. European Educational Research Journal, 20(6), 860-874.
• Harrison, C. ve Killion, J. (2007). Ten roles for teacher leaders. Educational leadership, 65(1), 74.
• İhtiyaroğlu, N. (2021). Yirmibirinci yüzyılda eğitim alanındaki yönelimler. N. Cemaloğlu & F. Şahin (Ed.). Eğitime Giriş. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Türkiye Cumhuriyeti Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023).
• Karadeniz, Ş. ve Yılmaz, B. (2016). Türkiye’nin 2015-2018 bilgi toplumu stratejisi ve eylem planı'nda kütüphane kurumuna yaklaşım. Türk Kütüphaneciliği, 30 (1) , 59-83.
• Karaman, K. (2010). Küreselleşme ve Eğitim. Zeitschrift für die Welt der Türken, 2 (3), 132-139.
• Koç, S. ve Merter, F. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin bilgi toplumu eğitimi konusundaki tutumları. Education Sciences, 5(4), 2226-2237.
• Koçak, O. (2011). Bilgi toplumu sürecinde çalışma yaşamı. Ekin Basın Yayın Dağıtım. Bursa.
• Kılıç, L. ve Bayram, B. (2014). Postmodernizm ve eğitim. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 368-376.
• Kış, A. ve Konan, N. (2013). Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarını gösterme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyetlerine göre meta-analizi. IV. Eğitim Yönetimi Forumu Bildiriler Kitabı, 165-172.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175. http://eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/detailmini.jsp_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=EJ724893&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=EJ724893
• Mannova, B. (2016). Edulearn16: 8th International Conference on Education and New Learning Technologies. 5023-5028.
• Mattila, P. ve Silander, P. (2015). How to create the school of the future: Revolutionary thinking and design from Finland. Finland: Multprint.
• Menzi, N., Çalışkan, E. ve Çetin, O. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1).
• Merter, F. (2010). Sosyoloji. Lisans Yayıncılık, İstanbul.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). 2019-2023 Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Planı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). 2023 Eğitim vizyonu.
• Nath, H. K. (2017). Space and Culture, India. 4 (3). Doi: http://dx.doi.org/10.20896/saci.v4i3.248
• Neuman, D. (2010). Learnining in information rich environments, college of ınformation science and technology. Drexel University, Philadelphia, USA, 59- 60.
• OECD. (2013). Innovative Learning Environments. Educational Research and Innovation. OECD Publishing.
• OECD. (2018). OECD science, technology and innovation Outlook 2018. Paris: OECD Publishing.
• Örsdemir, F. ve İhtiyaroğlu, N. (2020). Rethinking the Turkish education system with Nurettin Topçu. Cukurova University Faculty of Education Journal, 49(1), 98-141.
• Parks, S., Sun, F., ve Collins, B. C. (2002). Alabama Renaissance Technology Academy (ARTA) for school leaders survey report. In Annual Meeting of the Mid-South Educational Research Association, Alabama.
• Saygılı, S. (2013). Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş sürecinde eğitimde dönüştürücü bir entelektüel olarak öğretmenler. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 263-274.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173).
• Selvi, Ö. Ö. (2012). Bilgi toplumu, bilgi yönetimi ve halkla ilişkiler. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 1(3).
• Schlechty P. C. (2005). Shaking Up The School House, Okulu yeniden Kurmak (Çeviri, Yüksel Özden), Ankara: Nobel Yayınları.
• Tahaoğlu, F. ve Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 58 (58) , 274-298 .
• Tawney, J. W. ve Gast, D. L. (1984). Single-subject research in special education. Columbus, OH: Merrill.
• Topçu, N. (2017c). Maarif davası. İstanbul: Dergâh.
• UNESCO. (2018). School leadership. Erişim adresi: https://learningportal.iiep.unesco.org/en/issue-briefs/improve-learning/school-leadership
• Usta, E. ve Korkmaz, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının bilgisayar yeterlikleri ve teknoloji kullanımına ilişkin algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1335-1349.
• Tunalı, S. (2014). Schools of the future in globalized society: forecasting via scenario development method in Turkish schools.
• Varol, A. (2010). Bilgi toplumunda kamusal alan. Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 121-129.
• Vural, B. A.ve Bat, M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yorulmaz, Y. I., Altinkurt, Y. ve Yilmaz, K. (2015). The relationship between teachers' occupational professionalism and organizational alienation. Online Submission, 4, 31-44.
• Yılmaz, İ. A., Gürdal, S. A., Altay, A. ve Dursun, B. (2011). Yeni eğitim paradigması ve bilgi toplumunda kütüphaneler. Bilgiyi Sanayileştirmek: İnovasyona Dayalı Yeni Değer Ağı Toplantısı, Ankara.
• Zhang, Y. ve Wildemuth, B. M. (2009). Unstructured interviews. Applications of social research methods to questions in information and library science, 222-231.