The Analysis of Mustafa Mahmoud 's Novel "Al ankabut"

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 369 - 385, 31.01.2023

Duha Fattahı

Öz

تحليل رواية العنكبوت لمصطفى محمود MUSTAFA MAHMÛT’UN "EL- ANKABÛT" ADLI ROMANININ INCELENMESI

Öz

Mustafa Mahmût, Modern Arap edebiyatının öncülerinden olan Mısırlı bir edebiyatçıdır. Birçok felsefi roman ve hikâye koleksiyonuna sahiptir. Arap bilimkurgu edebiyatının ilk kurucularından biri olarak kabul edilir. Romanlarından biri olan ve reenkarnasyon fikri etrafında dönen bir polisiye bilim kurgu türündeki "el-Ankebût (Örümcek)" adlı eserini seçtim. Bu eser Modern Arap edebiyatındaki ilk bilimkurgu öykülerinden biri olduğu için, bu eseri analitik olarak çalışmam gerektiğini düşündüm.
Bu makalede Mustafa Mahmût'u ve en önemli eserlerini tanıttığım tanımlayıcı analitik yaklaşımı takip ettim. Romanın genel yapısı hakkında okuyucularına toplu bir bilgi vermeyi hedefledim.
el-Ankebût adlı romanını özetledim, sonra biçim ve içerik açısından ve teknik ve tematik yönlerden inceledim. Romanı öğelerine göre (Giriş, olay, karakterler, çevre, olay örgüsü ve anlatım) inceledim. Romanın dili, diyalog, hayal gücü ve gerçekçilik açısından yazarın üslubunun özelliklerini beyan ettim. Yazar, entelektüel yaratıcılık ile edebî ifade tarzını birleştirmiştir. Yazarın üslubu sade ve akıcıdır, resimler, dış ve iç betimlemeler açısından zengindi. Roman bilimsel ve felsefi bir kurgu olmasına rağmen, anlamlar kelimelerle tutarlıdır. Yazar, okuyucunun zihnine ve vicdanına bir arada hitap edebilmiştir.
Bu roman, genel olarak, canlı, çekici ve karakterleri sıra dışı başarılı bir romandır. Roman ruhta şaşkınlık, soyutlanma ve düşünme arzusu bırakmaktadır. Yapılan inceleme sonucunda felsefi düşünceleri başarılı bir kurgu içerisinde basit bir dille sunulduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Mahmût, el-Ankebût, bilim kurgu, reenkarnasyon.

Kaynakça

• باحكيم، أحمد علي. (1418). القصة القصيرة عند مصطفى محمود (رسالة ماجستير غير منشورة). جامعة أم القرى، كلية اللغة العربية، مكة.
• الحراني، السيد. (2014). مذكرات د. مصطفى محمود (ط9). القاهرة: دار اكتب للنشر والتوزيع.
• عزيزة، مريدن. (1980). القصة والرواية. دمشق: دار الفكر.
• العشري، جلال. (1989). مصطفى محمود شاهد على عصره (ط5). القاهرة: دار المعارف.
• العطار، حسني محمد أحمد. (2014) مصطفى محمود آراؤه الاعتقادية وموقفه من المذاهب الفكرية والملل المعاصرة- دراسة ونقد. (رسالة ماجستير غير منشورة). الجامعة الإسلامية، كلية أصول الدين، قسم العقيدة والمذاهب المعاصرة، غزة.
• غريب، مأمون. (1988). مصطفى محمود مفكراً إسلامياً. القاهرة: دار الفيصل.
• فوزي، محمود. (1991). اعترافات مصطفى محمود (ط4). القاهرة: دار هاتييه.
• محمود، مصطفى. (1982). العنكبوت (ط8). القاهرة: دار المعارف.
• The Jet Propulsion Laboratory (2009). Small-Body Database Lookup. https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=296753. 22.08.2020.
• el-Attâr, Husnî muhammed Ahmed. (2014). Mustafa Mahmud Ârâ’uhu’l-İʿtikâdyye ve Mevkifahu mine’l-Mezâhibi’l-Fikriyye ve’l-Mileli’l-Muʿâsire- Dirase ve Nakid. el- Camiʿatu’l-İslâmyye, Kullyyetu Usuli’d-Din, Kismu’l-Akîdet ve’l-Mezâhibu’l-Muʿâsire, Gazze.
• Azize, Mreden. (1980). el-Kissa ve’r-Rivâye. Dimeşk: Dâru’l-Fikir.
• Bâhakim, Ahmed Ali. (1418). el-Kissatu’l -Kasîra İnda Mustafa Mahmud. Camiʿatu Ummi’l-Kurâ, Kullyyetu’l-Lugeti’l-Arabyye, Mekke.
• Blok, Lorans. (2009). Kitabatu’r-Rivâyeti Mina’l-Habketi İle’t-Tibâati. Sabri Muhammed Hasen (Tr). el-Kâhire: Dâru’l-Cumhuriyye.
• el-Eşrî, Celâl. (1989). Mustafa Mahmud Şâhidun elâ asrihi (5 baskı). el-Kâhire: Dâru’l-Maʿârif. Fevzi, Mahmud. (1991). İʿtirâfât Mustafa Mahmud (4 baskı). el-Kâhire: Dâru Hateh.
• Gerib, Maamun. (1988). Mustafa Mahmud Mufekir İslâmi. el-Kâhire: Dâru’l-Faysel.
• el-Herrânî, es-Seyyed.(2014). Muzakkarât Dr. Mustafa Mahmud (9 baskı). el-Kâhire: Dâr Uktub l’in-Neşir ve’t-Tevzîʿ.
• İbrahim, es-Seyyed. (1998). Nazariyyetu’r-Rivâye. el-Kâhire: Dâru Kibâ.
• Kâsem, Siza. (2004). Binâau’r-Rivâye. el-Kâhire: Mektebetu’l- Usra.
• el-Kurdi, Abdu’r-Rahim. (2006). es-Serdu fi’r-Rivâyeti’l-Muʿâsire (2 baskı). el-Kâhire: Mektebetu’l- Âdâb. el-Kurdi, Abdu’r-Rahim. (2008). Tatavur’t-Tikaniyyati’ s-Serdiyye fi’r-Rivâyeti’l-Masriyye. el-Kâhire: Mektebetu’l-Âdâb.
• Mahmud, Mustafa. (1982). el-Enkabut (8 baskı). el-Kâhire: Dâru’l-Maʿârif.
• Vadi, Taha. (1994). Dirâsât fi Nakdi’r-Rivâye (3 baskı). el-Kâhire: Dâru’l-Maʿârif.