Okul Öncesi Öğretmenlerinin Müzik Eğitimi Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 261 - 279, 31.01.2025

Ecem Akpınar , İsa Kaya

Öz

Bu araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin müzik eğitimindeki öz-yeterlik inançlarını çeşitli değişkenler ile ortaya koymak amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılan araştırma; 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde görev yapan 324 okul öncesi öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri; araştırmacı tarafından geliştirilen “Demografik Bilgi Formu” ve Yıldız (2017) tarafından geliştirilen “Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Müzik Eğitimi Öz-Yeterlik İnancı Ölçeği” ile toplanmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarına yönelik hazırlanan bu ölçeğin, okul öncesi öğretmenlerine uygulanabilirliğine dair geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış ve ölçeğin toplamında ortaya çıkan .961 Cronbach Alfa değerinin oldukça güvenilir olduğu görülmüştür. Araştırmanın analizinde; betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü anova testi kullanılmıştır. Anlamlı farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu tespit etmek üzere post-hoc testlerinden LSD testi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin müzik eğitimindeki öz yeterlik inançlarının, cinsiyet ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermediği; mezun olduğu üniversite türü, çalıştıkları okul türü, yaş, eğitim durumu, müzik eğitimine yönelik eğitim alma, enstrüman kullanma, çalıştıkları kurumda müzik atölyesi olma durumu, şarkı öğretiminde kullandıkları yöntem, müzik etkinliklerine planda yer verme sıklığı ve çağdaş müzik öğretim yöntemlerini kullanma durumu değişkenlerine göre ise anlamlı bir fark gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Okul Öncesi Öğretmeni, Erken Çocukluk, Müzik Eğitimi, Öz-yeterlik İnancı.

Etik Beyan

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

EXAMINATION OF PRESCHOOL TEACHERS MUSIC EDUCATION SELF-EFFICACY BELIEFS

Öz

This research aims to investigate the self-efficacy beliefs of preschool teachers in music education with various variables. Conducted using quantitative research methods, specifically a survey model, the study involved 324 preschool teachers in Istanbul during the 2020-2021 academic year. Data were collected using the "Preschool Teacher Candidates' Music Education Self-Efficacy Belief Scale" and a "Demographic Information Form" developed by the researcher. A validity and reliability analysis was conducted for this scale, originally designed for preschool teacher candidates, to assess its applicability to practicing preschool teachers. The scale showed high reliability, evidenced by a Cronbach's Alpha value of .961. In the analysis of the study, descriptive statistics, independent sample t-tests, and one-way ANOVA tests were employed. Post-hoc LSD tests were conducted to determine between which groups significant differences existed. The findings revealed that the self-efficacy beliefs of preschool teachers in music education did not show significant differences based on gender and professional tenure. However, significant differences were noted in relation to the type of university graduated from, the type of school where they work, age, educational level, receiving training in music education, instrument usage, having a music workshop in their institution, the methods used in song teaching, the frequency of including music activities in plans, and the use of contemporary music teaching methods.

Anahtar Kelimeler

Preschool Education, Preschool Teacher, Early Childhood, Music Education, Self Efficacy Belief.

Kaynakça

• Acay-Sözbir, S. & Çamlıbel-Çakmak, Ö. (2016). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının “Müzik” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. International Journal of Social Science, 42, 269-282.
• Arı, Z. (2000). Orff Metodu ve Çalgılarının Müzik Öğretimindeki Önemi Üzerine Bir Araştırma. (Master's Thesis). Selçuk University, Institute of Science, Konya.
• Arseven, A. (2016). Öz Yeterlilik: Bir Kavram Analizi. Journal of Turkish Studies, 11(19), 63–80. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.10001
• Aslan, T. N. (2020). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Aldıkları Müzik Eğitimini Müzik Etkinliklerinde Kullanabilmelerine İlişkin Görüşleri. (Master's Thesis). Gazi University, Institute of Educational Sciences, Ankara.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review, 84(2), 191–215. https://doi.org/10.1007/978-3-319-75361-4
• Bandura, A. (1989). Human Agency in Social Cognitive Theory. American Psychologist, 44(9), 1175–1184. https://doi.org/10.1109/SCORED.2002.1033040
• Bartel, L. R. & Cameron, L. M. (2002). Self-Efficacy in Teachers Teaching Music. Paper presented at the Conference of the American Education Research Association. New Orleans.
• Bulut, D. & Aktaş, A. (2014). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Müzik Etkinliklerini Uygulama Durumları (Niğde İli Örneği). The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 21–34.
• Burak, S. (2019). Self-efficacy of Pre-school and Primary School Pre-service Teachers in Musical Ability and Music Teaching. International Journal of Music Education, 37(2), 257–271. https://doi.org/10.1177/0255761419833083
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çevik, D. B. (2010). Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimi özyeterlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 701–707. Antalya.
• Çevik, D. B. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimi Özyeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ahi Evran University Journal of Faculty of Education, 12(1), 145–168.
• Chokera, A. K. (2016). The Effects Of A Music Methods Course On Kenyan Pre-Service Generalist Primary School Teachers’ Perceived Confidence and Competence to Teach Music. (Doctoral Thesis). University of Florida, Florida.
• Dağdeviren, M. H. (2017). Türkiye’de Okul Öncesi Müzik Eğitimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (1993/2016). (Master's Thesis). Cumhuriyet University, Institute of Educational Sciences, Sivas.
• Delice, F. (2019). Müzik Öğretmenlerinin Müzik Öğretimine Yönelik Öz Yeterlik Düzeyleri Üzerine Bir İnceleme. (Master's Thesis). Atatürk University, Institute of Educational Sciences, Erzurum.
• Demirci, F. G. & Mertoğlu, E. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuklarına Uygulanan Ses Farkındalık Müzik Programının Okuma Yazmaya Hazırlıkta Çocukların Sesleri Tanıma ve Becerilerine Etkisi. International Journal of Social Research, 10(51), 665–675.
• Deniz, J. & Kürücü, N. (2019). Müzik Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimi Öz Yeterlilik Algılarının İncelenmesi. Journal of Social Sciences, 6(34), 112–126. https://doi.org/10.16990/sobider.4799
• Elaldı, Ş., Batdı, V. & Ölger, D. S. (2020). Okul Öncesi Öğretmenlerinin ve Öğretmen Adaylarının Müzik Eğitimine Yönelik Yeterliliklerinin İncelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(2), 617–636.
• Eren, B. & Engür, D. (2019). Özel Eğitim Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimine Yönelik Özyeterlik İnançlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 18(72), 1911–1928. https://doi.org/10.17755/esosder.406703
• Ersoydan, M. Y., Şahin, H. & Çalışandemir, F. (2018). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Müzik Öğretimi Öz Yeterlilik Algılarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. International Journal of Family, Child and Education Studies, (16), 49–70. https://doi.org/10.17359/aced.2018.3.3
• Garvis, S. (2013). Beginning Generalist Teacher Self-efficacy for Music Compared with Maths and English. British Journal of Music Education, 30(1), 85–101. https://doi.org/10.1017/S0265051712000411
• Gölbaşı, E. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Müzik Etkinliklerindeki Mesleki Yeterliğinin Değerlendirilmesi. (Master's Thesis). Marmara University, Institute of Educational Sciences, Istanbul.
• Gömleksiz, M. N. & Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik İnançlarına İlişkin Görüşleri. Journal of Turkish Studies, 8(7), 201–201. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.5336
• Gülle, A. & Akay, C. (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimi Öz Yeterlik İnançlarının, Müzik Kavramına Yönelik Yazılı ve Görsel Metaforlarının İncelenmesi. International Journal of Social Research, 12(62), 1043–1057.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, İ. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. OPUS International Society Research Journal, 11(18), 345–363. https://doi.org/10.26466/opus.530330
• Koca, Ş. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Müzik Öğretimine Yönelik Özyeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(1), 164–175.
• Koca, Ş. (2016). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Müzik Etkinliklerine Yönelik Özyeterlik Algıları. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Faculty of Education, (40), 375–386. https://doi.org/10.21764/efd.33645
• Mentiş Köksoy, A. (2017). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimi Öz Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Faculty of Education, (44), 297–320. https://doi.org/10.21764/maeuefd.335473
• Özmenteş, G. (2014). Mesleki Müzik Eğitimi Alan Öğrencilerin Müzik Özyeterlikleri, Benlik Saygıları ve Bireysel Özellikleri Arasındaki İlişkiler. Education and Science, 39(171), 138–152.
• Öztutgan, Z. (2017). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarına Yönelik Müziksel Öz-Yeterlik İnanç Ölçeği Geliştirme Çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 61, 47–59.
• Öztutgan, Z. (2018). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Müzik Eğitimine İlişkin Öz-Yeterlik Algıları. Journal of the Institute of Social Sciences of Adıyaman University, 10(29).
• Prichard, S. (2017). A Mixed-Methods Investigation of Preservice Music Teaching Efficacy Beliefs and Commitment to Music Teaching. Journal of Research in Music Education, 65(2), 237–257. https://doi.org/10.1177/0022429417710387
• Salı, G., Akkol, M. L., & Oğuz, V. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Müzik Etkinliklerinde Yaşadığı Sorunlar. Journal of Social Sciences, 15(2). https://doi.org/10.5578/JSS.7042
• Semerci, D., & Uyanık Balat, G. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri ve Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Education Faculty of İnönü University, 19(3), 494–519. https://doi.org/10.17679/inuefd.394585
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya (21.bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Sušić, B. B. (2018). Preschool Teachers’ Music Competencies Based on Preschool Education Students’ Self-Assessment. Croatian Journal of Education, 20(SpecialEdition1), 113–129. https://doi.org/10.15516/cje.v20i0.3048
• Topaç, N. (2008). Okulöncesi Öğretmenlerinin ve Okulöncesi Dönem Çocuklarının Ebeveynlerinin Müzik Eğitimi Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi. (Master’s Thesis). Marmara University, Institute of Educational Sciences, Istanbul.
• Topoğlu, O. (2014). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimine Yönelik Özyeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. International Journal of Human Sciences, 11(2), 730–743. https://doi.org/10.14687/ijhs.v11i2.3020
• Tunalı Özdemir, A. (2008). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Müzik Yeterlilikleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal University, Institute of Social Sciences, Bolu.
• Tunç, T., & Bulut, F. (2016). Müzik Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimine Yönelik Özyeterlik İnançlarının İncelenmesi. Journal of Educational and Instructional Research, 5(3), 308–314. Retrieved from http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/31.turgay_tunc.pdf
• Tunç, F. (2020). Yükseköğretimde Öğrenci Mentörlük Algısı: Devlet ve Vakıf Üniversiteleri Açısından Bir İnceleme. (Master’s Thesis). Karamanoğlu Mehmetbey University, Institute of Social Sciences, Karaman.
• Uzunoğlu Yegül, B. (2014). Öğretmen Adaylarının Müzik Öğretimi Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Paper presented at the 9th International Balkan Education and Science Congress, 583–589. Edirne.
• Yıldız, G. (2017). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarına Yönelik Müzik Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Journal of Social Sciences Institute of Mehmet Akif Ersoy University, 9(19), 396–407. https://doi.org/10.20875/makusobed.298242
• Yıldız, G. (2018). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Müzik Eğitimi Derslerine İlişkin Görüşleri. Journal of Social Sciences Institute of Mehmet Akif Ersoy University, 10(23), 1–10. https://doi.org/10.20875/makusobed.348910