Rüya İçinde Rüya: Elif Hümeyra Aydın’ın “Kesik Süt Tadı” Öyküsüne Psikanalitik Bir Yaklaşım

Yıl 2021, , 77 - 88, 30.06.2021

İsmail Turan

https://doi.org/10.47140/kusbder.930191

Öz

Türk edebiyatında geçmişten günümüze değişen ve gelişen hikâye anlatma geleneği, günümüzde modernleşen dün-yanın yabancılaştırdığı bireyin dışlanmış, itilmiş olmasını ve sıradanlığını duyarlılıkla işlemeye devam eder. Modern yaşamın makineleştirdiği ve tekdüzeleştirdiği bireyin duygularındaki değişimler; onu hissizliğe, iletişimsizliğe sürük-ler ve bu, bireyin psikolojik yıkımlara uğramasına sebep olur. İçe kapanık biri olarak kendi bireyselliğini kazanama-mış olan kahramanlar, bir boşluğun içindedir ve kendilerini değersiz hisseder.
Her zaman bireyin ruhu sığınacak liman arar. Bazen bu kaçıştır bazen de sığınak. Normal bir süreçte her kız çocu-ğunda görülen bu ruhsal süreç; annenin bireyle olan çekişmesi, bireyin farklı bir seyir izlemesine sebep olur. Bire-yin bu davranışlarındaki her görünür nedenin Freud’un “buzdağı” benzetmesinde olduğu gibi bir de “su altında kalan görünmez nedenleri” vardır. Nitekim bu çalışmada Elif Hümeyra Aydın’ın Dergâh Yayınlarından çıkan Doğum Lekesi adlı öykü kitabındaki “Kesik Süt Tadı” adlı öyküsünü; Freud’un geliştirdiği psikanalitik yöntemin altyapısını oluşturan bilinçaltı, bastırma, sanrı, rüya, gündüz düşleri, Elektra Kompleksi, yas ve melankoli gibi kavramlar etra-fında yer alan karakterler psikanalitik bir okumayla değerlendirilir.

Anahtar Kelimeler

Psikanalitik, Öykü, Bilinçaltı, Rüya, Elektra Kompleksi, Psikanalitik, Öykü, Bilinçaltı, Rüya, Elektra Kompleksi

Kaynakça

• Aydın, E. H. (2019). Doğum Lekesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Budak, A. (2009). Psikanalitik Edebiyat Eleştirisi ve Bir Uygulama Denemesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 13-26.
• Cebeci, O. (2004). Psikanalitik Edebiyat Kuramı. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Eagleton, T. (2014). Edebiyat Kuramı Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Emre, İ. (2006). Edebiyat ve Psikoloji, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Emre, İ. (2009). Yeni Türk Edebiyatının Psikoloji Kaynakları. Turkish Studies, 4(1-I). Freud, S. (1994). Psikanaliz Üzerine. İstanbul: Say Yayıncılık.
• _______ (1996). Beş Konferans ve Psikanalize Toplu Bakış (K. Şipal, Çev.). İzmir: Cem Yayınevi.
• _______ (1997). Kadın Cinselliği, Cinsellik Üzerine (S. Budak, Çev.). Ankara: A Yayınları.
• _______ (2012). Psikanaliz Üzerine Konferanslar. Ankara: Alter Yayınları.
• Geçtan, E. (1995). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi Yayınevi.
• İzmir, M. (2013). Öznenin Diyalektiği, Hegel, Sartre, Lacan. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Kolcu, A. İ. (2008). Edebiyat Kuramları. Rize: Salkımsöğüt Yayınları.
• Lacan, J. (2013). Psikanalizin Dört Temel Kavramı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Moran, B. (2000). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Temizyürek, M. (2010). Rüyasındaki Yazarın Kâtibi. M. Varlık (Dü) içinde, Efendime Söyleyeyim (Hasan Ali Toptaş Kitabı) (368-376). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tükel, R. (2000). Düşlerin Yorumu Üzerine. T. Parman (Dü) içinde, Psikanaliz Yazıları (11-22). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Yeter, G. B. (2018). “Hasan Ali Toptaş’ın ‘Yatak’ Adlı Hikâyesinde Arayış Motifinin Psikanalitik Çözümlemesi. H. Argunşah (Dü) içinde, Sessizliğin Gölgesinde (Hasan Ali Toptaş Kitabı) (219-238). İstanbul: Kesit Yayınları.