KIRKLARELİ ROMANLARININ EMEK PİYASASINA ERİŞİMİ VE SOSYAL İÇERME POLİTİKALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 139 - 152, 24.06.2020

İskender Gümüş

Öz

Roman vatandaşlar emek piyasasına girişte hem etnik kökenlerine hem de eğitim ve mesleki tecrübe eksiklik ve yetersizliklerinden dolayı çeşit engellerle karşılaşmaktadır. Romanların karşılaşmış olduğu bu sorunlar onların bir yandan ekonomik ve sosyal hayattan dışlanmalarına neden olurken diğer yandan da sosyal uyum açısından bazı olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu çalışma, Kırklareli ilinde yaşayan Romanların emek piyasasına girişte karşılaştıkları engeller ve bu engelleri aşabilmek için geliştirdikleri stratejiler üzerine yapılan bir alan araştırmasından oluşmaktadır. Spesifik bir grup ile çalışıldığı için kartopu örnekleme yönteminin kullanıldığı çalışmada, 235 Roman ile yapılan anket çalışmasının sonuçları değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgulara göre, Kırklareli’nde yaşayan Romanların güvencesiz ve geçici işlerde çalıştıkları ve bu yüzden sık sık iş değiştirdikleri, iş bulmada ayrımcılığa maruz kaldıkları ve kendilerini dezavantajlı gördükleri, kamu hizmetlerine erişim düzeylerinin yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, devlet tarafından sosyal içermeye ilişkin uygulanan tüm politikalarına rağmen, halen Romanların büyük bir çoğunluğu kişisel çabalarını ve birinci derece yakınlarının desteğini iş bulmada en etkili kanal olarak görmekte ve devletin etkisinin oldukça düşük olduğunu belirtmektedir. Yapılan saha çalışmasında devletin sosyal içerme kapsamında uygulamış olduğu politikaların emek piyasalarına girişte karşılaşılan engellerden dolayı cesareti kırılmış Romanlar için bir ilk adım olması nedeniyle önemli olduğu söylenebilir. Buna ilaveten sosyal içerme stratejileri kapsamında istihdam politikalarına erişilebilirliğin artırılması da gerekir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal içerme, emek piyasaları, yoksulluk, romanlar

Kaynakça

• Aasland, A. ve Fløtten, T. (2001). “Ethnicity and Social Exclusion in Estonia and Latvia”, Europe-Asia Studies, 53(7), 1023-1049.
• Akkan, B. E., Deniz, M.B. ve Ertan, M. (2011). Sosyal Dışlanmanın Roman Halleri, İstanbul: Edirne Roman Derneği, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu, Anadolu Kültür.
• Balkan, N. (2017). Kadın Yoksulluğu ve Yoksulluğun Kadınlaşması: Kırklareli İlinde Bir Alan Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Berg, J. (2015. “Labour Market Institutions: The Buildings Blocks of Just Societies”, Ed. J. Berg, Labour Markets, Institutions and Inequality, London: Edward Elgars, 1-38.
• Bradshaw, J. ve Bennett, F. (2004). Fifth Report on United Kingdom National Action Plan on Social Inclusion 2003-2005, Social Policy Research Unit, University of York.
• Çetin, B.I. (2017). “Kimlikleriyle Romanlar: Türkiye’deki Roman Vatandaşlara Yönelik Sosyal İçerme Ulusal Strateji Belgesi ve Birinci Aşama Eylem Planı’nın Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15 (1), 85-112
• Erdoğan Aras, Fatma (2009). “Etnik (Çingene) İşgücünün Enformel İşgücü Piyasasına Katılım Biçimleri ve Bu Süreçte Etkili Olan Faktörler: İstanbul (Cankurtaran) ve Edirne (Menzilahır) Örnekleri”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 75-100.
• European Union (1997). Treaty of Amsterdam Amending The Treaty on European Union, the Treaties Establishing the European Communities and Certain Related Acts, https://www.europarl.europa.eu/topics/treaty/pdf/amst-en.pdf (Erişim Tarihi: 12/09/2019).
• Fundacion Secretariado Gitano (FSG). (2010). Roma Turkey Final Report, Türkiye’de Romanların Durumu, Türkiye’de Çalışma ve İnsana Yakışır İş Koşulları Sorunları, Avrupa Roman Hakları Merkezi ve Edirne Roman Derneği.
• Genç, Y. ve Çat. G. (2013). “Engellilerin İstihdamı ve Sosyal İçerme İlişkisi”, Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 363-393.
• Gökbayrak, Ş. (2005). “Avrupa Birliğinin Sosyal Koruma Sorunsalı Olarak Sosyal İçerme Politikaları”, Çalışma Ortamı Dergisi, 80, 16-17.
• Gündüz, G. S. (2007). Sosyal İçerme Politikalarının Uygulanmasında Kamu İstihdam Kurumlarının Rolü, Uzmanlık Tezi, Ankara: Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü
• Kaya, F. Ş. (2019). Kırklareli’de Yaşayan Yerli Romanların Sosyal Kimlik Algıları ile İlgili Saha Araştırması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 120-129.
• Koptekin, D. (2017). Biz Romanlar Siz Gacolar: Çingene/Roman Çocukların Kimlik İnşası, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Onaran İncirlioğlu, E. (2008). “Genişleyen Avrupa’da Çingeneler: Orta ve Doğu Avrupa’daki Roman Yoksulluğunun Türkiye Romanları İçin Düşündürdükleri”, Haz. S. Kolukırık, Yeryüzünün Yabancıları: Çingeneler, İstanbul: Simurg Kitapçılık.
• Öcal, A. T. (2018). “Avrupa Birliği’ne Katılım Müzakereleri Sürecinde Türkiye’de Sosyal İçerme Uygulamaları”. ASOS Journal The Journal of Academic Social Science, 6(80), 130-144.
• Rawal, N. (2008). “Social Inclusion and Exclusion: A Review”. Dhaulagiri Journal of Sociology and Anthropology, 2, 161-180.
• Roman İstihdam ve Mesleki Eğitim Danışmanlık Ağı Projesi. (2017). Roman İstihdamında Bölgesel Sorunlar Eylem Planı, Romanlar Federasyonu, Kocaeli https://mistik.ikg.gov.tr/upload/2017-09/48e154d0-471f-4114-90ab-e63b892f5f46.pdf (Erişim Tarihi: 16/10/2019)
• Sapancalı, F. (2005). Avrupa Birliğinde Sosyal Dışlanma Sorunu ve Mücadele Yöntemleri, Çalışma ve Toplum, 3(6), 51-105.
• Şen, B. ve Alican Şen, A. (2019). Türkiye’de Roman Kadın İstihdamı: Zorluklar, Dirençler ve Destekler, Çanakkale: Paradigma Akademi.
• Taylan, H. H. ve Barış, İ. (2015). Romanlar ve Sosyal Dışlanma, Konya: Çizgi Yayınları.
• Toprak Karaman, Z. (2009). Participation to the Public Life and Becoming Organized at Local Level in Romani Settlements in Izmir. Land Use Policy, 26(2), 308–321.
• Uzpeder, E. (2008), “Türkiye’de Roman Hakları Hareketinin Gelişimi”, Haz. E. Uzpeder, S.Danova/Roussinova, S. Özçelik ve S. Gökçen, Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık: 109-127.