EVALUATION OF SAMPLE COUNTRY PRACTICES IN ANTI-CORRUPTION STUDIES AND SOLUTION SUGGESTIONS

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 153 - 183, 24.06.2020

Zekeriya Demir

Öz

YOLSUZLUKLA MÜCADELE ÇALIŞMALARINDA ÖRNEK ÜLKE UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Öz

Yolsuzluk konusu tüm zamanlarda hem toplumlar hem de devletler için en önemli problemlerden biri olmuş ve olmaya da devam etmektedir. Yolsuzluk bir taraftan toplumsal yozlaşmaya neden olmakta diğer taraftan da kaynakların dağılımını bozucu bir etki ortaya koymaktadır. Bu nedenle toplumlar ve devletler yolsuzluğun önüne geçmek ve engellemek için çeşitli kurallar, yasal ve idari düzenlemeler ortaya koymuşlardır. Bu çalışmanın giriş bölümünde, yolsuzlukla ilgili kavramsal çerçeve ortaya konulacak ve uluslararası kuruluşların bu alanda yapmış olduğu düzenlemelere yer verilecektir. Birinci bölümde, Türkiye, Avustralya, Fransa, İtalya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yolsuzlukla mücadele alanında yapılan yasal ve idari düzenlemelere ve bu düzenlemelerin gerekçelerine, genel hatlarıyla yer verilecektir. İkinci bölümde farklı ülkelerde ortaya çıkan önemli yolsuzluk olayları ve bunların ortaya çıkış nedenlerine yer verilecektir. Üçüncü bölümde, yolsuzluğu önlemeye yönelik, adli, idari, denetim mekanizmaları, ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşları v.b. çalışmalara yer verilecektir. Son olarak, yolsuzlukla ilgili ulaşılan sonuçlara ve önlenmesi ile ilgili önerilere yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yolsuzluk, Denetim, Şeffaflık, Hesap Verebilirlik

Kaynakça

• Aït-Mohamed Parent M. (2018). “The role of compliance in the fight against corruption in aid and in particular in the humanitarian sector”. https://new.iaca.int/images/Research/Research_Paper_09_Malika_Ait_Mohamed_Parent_Final_with_covers.pdf. Erişim Tarihi:06.10.2019 Ağca İmran K. (2008). “ Eleştirel Bir Yaklaşımla Uluslararası Örgütlerin Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri”. T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi. Ankara. Anjum Zafar I. (2019). “Contract Fraud: Is Your Organization at Risk?”. https://abacgroup.com/contract-fraud-is-your-organization-at-risk/. Erişim Tarihi:01.10.2019 Augustine E. (2009). “Filipinler, Dünya Bankası ve Dibe Vurma Yarışı”. s.249-77, Steven Hiatt. Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları 3. Çeviren: Cihat Taşçıoğlu. s.249-77. Ankara. April Yayıncılık. 2. Baskı. Berkman S. (2009). “Dünya Bankası ve 100 Milyar Dolarlık Soru”. Steven Hiatt. Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları 3. Çeviren: Cihat Taşçıoğlu. s.223-47. Ankara. April Yayıncılık. 2. Baskı. Berksoy T. Yıldırım N. Ekrem (2017). “Yolsuzluk Kavramına Genel Bir Bakış: Problemler ve Çözüm Önerileri”. Journal of Awareness (JoA) Cilt:2 Sayı:1. s.1-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/358032, Erişim Tarihi:07.04.2020 Blundell N., O’Sullivan A. (2016). “ Fraud: Advice For Firms Under The FCA’S Financial Crime Guide”. 04 Apr 2016. https://www.riskscreen.com/kyc360/of-counsel/13516/, Erişim Tarihi:01.10.2019 Borgonovi E., Esposito P. (2017) “ Integrity Management and Policy in Italy”. http://symphonya.unicusano.it/article/view/2017.2.10borgonovi.esposito/11586. Erişim Tarihi:02.10.2019 Bozkurt N. (2009). İşletmelerin Kara Deliği Hile, Çalışan Hileleri. İstanbul. Alfa Yayınları. 1. Baskı. Braine K. (2019). “FCPA vs. UK Bribery Act – Comparing Two of the World’s Largest Anti-Bribery and Corruption Laws”. https://www.kroll.com/en/insights/publications/compliance-risk/comparing-fcpa-uk-bribery-act. Erişim Tarihi:30.04.2020 Bueno N. (2017). “ Swiss Multinational Enterprises and Transnational Corruption: Management Matters”. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2994806 Erişim Tarihi:02.10.2019 Christensen J. (2009). “Kirli Para: Offshore Bankacılığın Gizli Dünyasının İçinden”. Steven Hiatt. Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları 3. Çeviren: Cihat Taşçıoğlu. s.59-96. Ankara. April Yayıncılık. 2. Baskı. Cragg W. (2016). “Bribery, Corruption and Moral Norms Across National Boundaries A work in progress for the Routledge Companion to Business Ethics”. https://www.researchgate.net/publication/302552672_Bribery_Corruption_and_Moral_Norms_Across_National_Boundaries_A_work_in_progress_for_the_Routledge_Companion_to_Business_Ethics/link/5731076108ae100ae5574d0d/download. Erişim Tarihi: 22.04.2020, Deom S. (2017). “To what extend does the institutional context in which a multinational corporation isoperating influence the quality of its anti-corruption programme?”. Louvain School of Management, Université catholique de Louvain, 2017. Prom. : Desmet , Carlos ; Hericher, Corentin. http://hdl.handle.net/2078.1/. thesis:10890 Dziuba A., Symkina A. (2019). “Prevention Of Corruption In The Sphere Of Private Economy: International Standards And Practice Of Their Implementation”. https://www.ssoar.info/ssoar/handle/document/61816. Erişim Tarihi:03.10.2019 Emmanuel Kingsford Owusu, Albert P. C. Chan, Ming Shan M. (2019). “Causal Factors of Corruption in Construction Project Management: An Overview”. Science an Engineering Ethics, February 2019, Volume 25, Issue 1. p.1-31. Farrant G., Emerson A. “Anti-Corruption in Australia”. https://globalcompliancenews.com/anti-corruption/handbook/anti-corruption-in-australia/. Erişim Tarihi:02.10.2019 Finlan P., Wadworth M.( 2011). “ The U.K. Bribery Act 2010: an introduction”. February 23 2011 https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=2274bda6-27ef-47d7-b982-3529bffacd06. Erişim Tarihi:30.04.2020 Given D., Kerr L.(2018). “Reflections on the UK Bribery Act seven years on”. https://www.rpc.co.uk/perspectives/commercial-disputes/reflections-on-the-uk-bribery-act--seven-years-on/. Erişim Tarihi:30.04.2020 Hess D. (2018) “ Corruption and the Multinational Corporation”. https://www.researchgate.net/publication/329811170_Corruption_and_the_Multinational_Corporation. Erişim Tarihi:23.04.2020 ICC (2015).“ICC Yolsuzlukla Mücadele Kuralları”. https://icc.tobb.org.tr/docs/2015/ICC_yolsuzluklarla%20mucadele.pdf. Erişim Tarihi:15.04.2020 International Journal of Goverment Auditing (2020). http://intosaijournal.org/?s=about+corruption+auditing. Erişim Tarihi:11.04.2020 Kadir A.Y. (2019) “The Cost of Corruption For Corporations in Indonesia: Takeaway From Recent Enforcement of Corporate Criminal Liability”. https://globalcompliancenews.com/cost-corruption-corporations-indonesia-takeaway-recent-enforcement-corporate-criminal-liability-20190122/. Erişim Tarihi:02.10.2019 Kern K. (2009). “Ucuz Cep Telefonunun İnsan Hayatıyla Birimiyle Maliyeti”. Steven Hiatt. Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları 3. Çeviren: Cihat Taşçıoğlu. s.131-60. Ankara. April Yayıncılık. 2. Baskı. Khan Y., Rethi G., Szegedi K. (2018). “Corruption as Business Challenge in Pakistan”. European Scientific Journal June 2018 edition Vol.14, No.16. p.1-20. http://eujournal.org/index.php/esj/article/view/10911/10452. Erişim Tarihi:21.04.2020 Koehler M. (2019). “Has the Foreign Corrupt Practices Act Been Successful In Achieving Its Objectives?”. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3437114. Erişim Tarihi:30.04.2020 Latimer P. (2017) “Anti-bribery laws – compliance issues in Australia”. Journal of Financial Crime, Vol. 24 Iss 1 pp. 4 – 16 Lombardi R., Trequattrini R., Cuozzo B., Cano-Rubio M. (2019). “Corporate corruption prevention, sustainable governance and legislation: First exploratory evidence from the Italian scenario”. Journal of Cleaner Production, 217 (2019). p.666-75. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959652619302331. Erişim Tarihi:03.10.2019 Markos A., Hoang T. (2018) “Private Sector and Civil Society Partnerships against Corruption in Southeastern Europe”. http://www.ra-un.org/uploads/4/7/5/4/47544571/3_unodc_final_paper.pdf. Erişim Tarihi:03.10.2019 Michael S. Diamant, Christopher W.H. Sullivan, Jason H. Smith Jason H.(2019). “ FCPA Enforcement Against U.S. and Non-U.S. Companies”. Michigan Business & Entrepreneurial Law Review, Volume 8, Issue,2, 2019, p. 353-380, https://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1087&context=mbelr. Erişim Tarihi:30.04.2020 Nişancı D. (2014). “Yolsuzluk ve Yolsuzluğun Önlenmesine İlişkin Olarak OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi’ndeki Denetim Süreci”. TBB Dergisi. Sayı:114. s.315-46. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2014-114-1417. Erişim Tarihi:07.04.2020 Ovidi R. (2019), “Italy’s New Anti-corruption Law”. https://globalcompliancenews.com/italys-new-anti-corruption-law-20190228/. Erişim Tarihi:02.10.2019 Özarslan E. Oya. Görgülü B. (2016). “Türkiyede-Yolsuzluk Yasalar Uygulamalar ve Riskli Alanlar”. Uluslararası Şeffaflık Derneği. İstanbul. http://www.seffaflik.org/wp-content/uploads/2017/05/T%C3%BCrkiyede-Yolsuzluk.pdf, Erişim Tarihi:07.04.2020 Özgün A. (2016) “Fransız Rüşvetle Mücadele Kanunu Loi Sapin –II”. https://www.teidakademi.com/index.php/2016/11/18/fransiz-rusvetle-mucadele-kanunu-loi-sapin-ii/. Erişim Tarihi:01.10.2019 Özgün A. (2017). “FCPA ve Yolsuzlukla Elde Edilen Karların İadesi (disgorgement)”. https://www.teidakademi.com/index.php/2017/04/11/fcpa-ve-yolsuzlukla-elde-edilen-karlarin-iadesi-disgorgement/. Erişim Tarihi:01.10.2019 Özkalkan K. (2019). “Yolsuzluğun Önlenmesinde Denetimin Rolü ve Etkinliğinin Artırılması”. İstanbul Journal of Social Sciences. Spring: 24. s.1-22. http://www.istjss.org/resim/2019_spring_24_1.pdf, Erişim Tarihi:07.04.2020 Özsemerci K. (2003). “Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri”. https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/yayinlar/TurkKamuYonetiminde_Yolsuzluklar.pdf, Erişim Tarihi:07.04.2020 Parisi N., Clementucci F. (2018). “ Assessment of the effectiveness of anti-corruption measures for the public sector and for private entities”. Rule of Law and Anti-Corruption Journal, Volume 2018, Issue 1, Jul 2018. p.267-301. http://www.ijpl.eu/assets/files/pdf/2019_volume_1/10_Parisi.pdf. Erişim Tarihi:20.04.2020 Peikin Steven R. (2017). “Reflections on the Past, Present, and Future of the SEC’s Enforcement of the Foreign Corrupt Practices Act”. https://www.sec.gov/news/speech/speech-peikin-2017-11-09. Erişim Tarihi:30.04.2020 Perkins J. (2009). “ Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları 2”. Çeviren: Cihat Taşçıoğlu. Ankara. April Yayıncılık. 5. Baskı. PWC (2018). “Global Economic Crime and Fraud Survey 2018”. https://www.pwc.com.tr/tr/Hizmetlerimiz/danismanlik/ticari-anlasmazlik-cozumleri-ve-suistimal-incelemeleri/yayinlar/pwc-2018-kuresel-ekonomik-suclar-ve-suistimaller-arastirmasi.pdf. Erişim Tarihi:14.01.2020 Rickards J. (2018). “Çöküşe Giden Yol”. Çeviren: Mert Akcanbaş. İstanbul. Destek Yayınları. 3. Baskı. Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele. https://www.yapikredi.com.tr/yapi-kredi-hakkinda/surdurulebilirlik/rusvet-ve-yolsuzlukla-mucadele. Erişim Tarihi:15.04.2020 Sabancı Holding Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Politikası. https://www.sabanci.com/tr/calisma-prensipleri/rusvet-ve-yolsuzlukla-mucadele-politikasi. Erişim Tarihi:15.04.2020 Saenz C., Brown H.(2018). “The disclosure of anticorruption aspects in companies of the construction sector: Main companies worldwide and in Latin America”. Journal of Cleaner Production 196 (2018) s. 259 -272 Sampson S. (2015). “The anti-corruption package” https://baierle.me/2015/06/20/the-anti-corruption-package/.Erişim Tarihi: 06.10.2019 Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Stratejisi:2010-2014 (2010). Resmî Gazete. Sayı:27501. 22 Şubat 2010. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/02/20100222-1.htm. Erişim Tarihi:07.04.2020 SEC (2019). “SEC Enforcement Actions: FCPA Cases”. https://www.sec.gov/spotlight/fcpa/fcpa-cases.shtml. Erişim Tarihi:30.04.2020 Seval Kardeş Selimoğlu,. Mehmet Özbirecikli, Şaban Uzay, Uyar S. (2015). “ Bağımsız Denetim Türkiye Muhasebe Standartlarıyla Uyumlaştırılmış”. Ankara. Türmob Yayınları. 1. Baskı. Siegel D.(2016). “Lights, Cameras, and FCPA Actions: The Problem of Foreign Corrupt Practices by Hollywood”. NYSBA Entertainment, Arts and Sports Law Journal. Vol. 27. No. 3. p. 35-48. https://www.cll.com/assets/htmldocuments/Danielle%20Siegel%20EASL%20Article%2035-48.pdf. Erişim Tarihi:30.04.2020 Smith Charles F., Parling Brittany D. (2012). "American Imperialism": A Practitioner's Experience with Extraterritorial Enforcement of the FCPA," University of Chicago Legal Forum: Vol. 2012, Article 11. p.237-57. https://chicagounbound.uchicago.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1498&context=uclf. Erişim Tarihi:30.04.2020 Sobják A. (2018). “Corruption Risks in Infrastructure Investments in Sub-Saharan Africa”. http://www.oecd.org/corruption/integrity-forum/academic-papers/Sobjak.pdf. Erişim Tarihi:03.10.2019 TEPAV (2006). “Bir Olgu Olarak Yolsuzluk: Nedenler Etkiler ve Çözüm Önerileri” Ankara. 2. Basım. file:///C:/Users/Casper- Pc/Desktop/ISO%2037001/Yararlan%C4%B1lan%20Makaleler/Bir%20Olgu%20Olarak%20Yolsuzluk%20Nedenler%20_Etkiler%20_Cozum%20Onerileri.pdf. Erişim Tarihi:07.04.2020 TESEV (2014). “Yolsuzluk ve Yolsuzlukla Mücadele Türkiye Değerlendirme Raporu”. İstanbul. https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads/rapor_Yolsuzluk_Ve_Yolsuzlukla_Mucadele_Turkiye_Degerlendirme_Raporu.pdf. Erişim Tarihi:07.04.2020 The Bribery Act, https://www.transparency.org.uk/our-work/business-integrity/bribery-act/.Erişim Tarihi:30.04.2020 Tovar T. (2017). “Corporate Liability in Peru”. https://globalcompliancenews.com/white-collar-crime/corporate-liability-peru/.Erişim Tarihi:02.10.2019 Turkcell Topluluğu Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Politikası.https://s3.turkcell.com.tr/SiteAssets/Hakkimizda/yatirimci-iliskileri/documents/pdf/rusvet-ve-yolsuzlukla-mucadele-politikasi.pdf. Erişim Tarihi:15.04.2020 Tüpraş Yolsuzlukla Mücadele Politikası. https://tprstaticfilessa.blob.core.windows.net/assets/uploads/sertifikalar/T%C3%BCpra%C5%9FYolsuzluklaM%C3%BCcadelePolitikas%C4%B1.pdf Erişim Tarihi:15.04.2020 Vinci (2017). “Yolsuzlukla Mücadele Davranış Kuralları” https://www.vinci.com/publi/manifeste/COR-2017-12-TR.pdf. Erişim Tarihi:07.04.2020 Vinci (2020). https://www.vinci.com/vinci.nsf/en/history/pages/index.htm#. Erişim Tarihi:15.04.2020 What’s new with Malaysia’s Corporate Liability Act? https://trident-integrity-solutions.com/corporate-liability/. Erişim Tarihi:01.10.2019 Yastı G. (2005). “ OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi ve Türkiye” Uluslararası Ekonomik Sorunlar, Sayı:19, Kasım 2005, http://www.mfa.gov.tr/oecd-rusvetle-mucadele-sozlesmesi-ve-turkiye-.tr.mfa. Erişim Tarihi:07.04.2020