Kadınlarda Beden Kitle İndeksi İle İlişkili Psikososyal Faktörlerin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 50 - 56, 30.05.2018

Nalan Aslan

https://doi.org/10.30934/kusbed.357335

Cited By: 2

Öz

Amaç: Kilo sorunu günümüzde hızla artan halk
sağlığı sorunlarından birisidir. Çalışmanın amacı bir grup yetişkin kadında
ağırlık üzerinde etkili olduğu düşünülen psikososyal faktörlerin
araştırılmasıdır.

Yöntem: Araştırma Kocaeli ilinde yaşayan 150
kadın katılımcıyla yürütülmüş, kesitsel türde bir çalışmadır. Araştırmacı
tarafından hazırlanan yaş, eğitim düzeyi, medeni durum, çocuk sahibi olma
durumu, meslek, çalışma durumu, ekonomik durum, psikiyatrik hastalık öyküsü,
kronik hastalıklar, ailede obezite öyküsü gibi bilgilerin sorulduğu kişisel
bilgi formu kullanılmıştır. Kilo düzeyini belirlemek için Dünya Sağlık
Örgütü’nün belirlediği Beden Kitle İndeksi değerlerinden faydalanılmıştır.

Bulgular: İlkokul ve daha az eğitim düzeyi %54
oranıyla en fazla obez grupta görülürken, üniversite ve üstü eğitim düzeyi en
yüksek %72 oranıyla normal kilolu katılımcıların olduğu grupta görülmektedir.
BKİ ile toplam kronik hastalık sayısı arasında orta düzeyde pozitif yönlü doğrusal
bir ilişki bulunmaktadır (p<0,05). Sigara kullanımı açısından gruplar
arasında anlamlı bir farklılaşma bulunamamıştır (p>0,05). Gruplara göre
psikiyatrik hastalık geçirenlerin büyük bir çoğunluğu %47,9 ile obez
katılımcıların olduğu gruptadır. En az psikiyatrik hastalık geçirenler ise %25
oranıyla fazla kilolu grupta yer almaktadır.

Sonuç: Yaş, eğitim düzeyi, meslek,
psikiyatrik hastalık öyküsü, sahip olunan çocuk sayısı gibi değişkenler
kadınlardaki kilo alımıyla ilişkili faktörler olarak bulunmuştur. Obezite
üzerindeki önlenebilir faktörlerin belirlenip bunlara yönelik çalışmaların
yapılması koruyucu sağlık çalışmaları açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

kilo, psikososyal faktörler, kadın, beden kitle indeksi

Determination Of Psychosocial Factors Related To The Body Mass Index In Women

Öz

Objective: Weight problem is one of the rapidly growing
problems of public health. The purpose of this research is that researching
psychosocial factors that is related weight gain in women.

Methods: The study is sectional research that is made up by
150 women who live in Kocaeli. Personel information form that includes age,
education level, marital status, having a child, job, working, economical
status, psychiatric illness story, chronic illness, obesity in family, was
prepared by researcher. Body mass index that is determined by World Health
Organization was used in order to determine weight level.

Results: Primary school and lower education level is seen
in the group with the highest obesity rate at 54%, university and higher
education level is seen in the normal group with the highest 72%. There is a
medium level positive lineer correlation between body mass index and total
chronic illness (p<0.05). There is no relation between groups about smoking
(p>0.05). When, the most psychiatric illness story is found in obesity group
with 47.9%, the lowest rate is 25% in overweight group.

Conclusions: Age, education level, job, psychiatric illness
story, number of child and other variables are found related factors in weight
gain. It is important that determining avoidable factors on weight problem and
having solutions for them, in order to make preventive health studies.

Anahtar Kelimeler

weight, psychosocial factors, woman, body mass index

Kaynakça

• Uğur MM. Sayı Editöründen. Turkiye Klinikleri J Psychiatry Special Topics, 2008; 1(1).
• İçen S. Obez bireylerde beslenme, fiziksel aktivite ve sosyal özelliklerin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
• WHO, 2015. Erişim: 04 Temmuz 2015, http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/
• Furuncuoğlu Y, Yıldız Z. Obeziteden diyete bilimsel zayıflama. EBSCO Publishing, Hiperlink, 2010. Kocaeli Üniversitesi Kütüphanesi: http://web.a.ebscohost.com (Erişim: 12 Temmuz 2015).
• Altunkaynak BZ, Özbek E. Obezite: nedenleri ve tedavi seçenekleri. Van Tıp Dergisi, 2006; 13(4):138-142.
• Gedik O. Obezite ve çevresel faktörler. Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism, 2003; 7(ES. 2):1-4.
• Çelik, B. Şişmanlık ve akupunktur ile tedavi. İstanbul: hiperlink (Firm), 2006. Academic Search Comlete E books: http://web.a.ebscohost.com (Erişim: 12 Temmuz 2015).
• Bray GA. Etiology and pathogenesis of obesity. Clinical Cornerstone. 1999; 2(3):1-15.
• Eraslan D, Öztürk Ö, Kayahan B ve diğ. Şizofreni, atipik antipsikotikler ve obezite. Anadolu Psikiyatri Derg. 2006; 7:167-72.
• Işık E, Kanbay Y, Aslan Ö ve diğ. Aile hekimliği birimine başvuran bireylerde obezite sıklığı ve ilişkili etmenler: Artvin örneği. F.N. Hem. Derg. 2013; 21(2):107-115.
• Çayır A, Atak N, Köse SK. Beslenme ve diyet kliniğine başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2011; 64(1):13-19.
• Nazlıcan E. Adana ili Solaklı ve Karataş merkez sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 20-64 yaş arası kadınlarda obezite ve ilişkili risk faktörlerinin incelenmesi. Uzmanlık tezi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2008.
• Akman M, Budak Ş, Kendir M. Genel dahiliye polikliniğine başvuran hastalarda obezite sıklığı ve ilişkili sağlık problemleri. Marmara Medical Journal. 2004; 17(3):113-120.
• Doğan N, Toprak D, Demir S. Afyonkarahisar ilinde obezite prevalansı ve ilgili risk faktörleri. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2011; 31(1):122-32.
• Mata J, Frank R, Hertwig R. Higher body mass index, less exercise, but healthier eating in married adults: Nine representative surveys across Europe. Social Science & Medicine. 2015; 138:119-127.
• Tzotzas T, Vlahavas G, Papadopoulou SK ve diğ. Marital status and educational level associated to obesity in Greek adults: data from the National Epidemiological Survey. BMC Public Health. 2010; 10(1):732.
• Güneş G, Genç M, Pehlivan E. Yeşilyurt sağlık ocağı bölgesindeki erişkin kadınlarda obezite. J Turgut Ozal Med Cent. 2000; 7(1):48-53.
• Koruk İ, Şahin TK. Konya Fazilet Uluışık sağlık ocağı bölgesinde 15-49 yaş grubu ev kadınlarında obezite prevalansı ve risk faktörleri. Genel Tıp Derg. 2005; 15(4):147-155.
• Boing AF, Subramanian SV. The influence of area-level education on body mass index, waist circumference and obesity according to gender. IJPH. 2015; 60(6):727-736.
• Torres SJ, Nowson CA. Relationship between stress, eating behavior, and obesity. Nutrition. 2007; 23:887–94.
• Ganley RM. Emotion and Eating in Obesity: A Review of the Literature. Int J Eat Disord. 1989; 8(3):343-61.
• Sevinçer GM, Konuk N. Emosyonel Yeme. JMOOD. 2013; 3(4):171-8.
• Annagür BB, Orhan FÖ, Özer A ve diğ. Obezitede Dürtüsellik ve Emosyonel Faktörler: Bir Ön Çalışma. Arch Neuropsychiatry. 2012; 49:14-9.
• Sarısoy G, Atmaca A, Ecemiş G ve diğ. Obezite hastalarında dürtüsellik ve dürtüselliğin beden algısı ve benlik saygısı ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg. 2013; 14:53-61.
• Cerit C, Yıldız M, Candan S. Psikotik Bozukluğu Olan ve Antipsikotik İlaç Kullanan Hastalarda Obezite Sıklığı ve Bir Yılın Sonunda Kilo Değişimi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2006; 16:233-8.
• Orhan FÖ, Tuncel D. Gece yeme bozuklukları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2009; 1:132-54.
• Pubudu De Silva A, Padmal De Silva SH, Haniffa R ve diğ. A cross sectional survey on social, cultural and economic determinants of obesity in a low middle income setting. International Journal for Equity in Health Sample. 2015; 14(1):1-9.
• Sengupta A, Angeli F, Syamala TS ve diğ. Overweight and obesity prevalence among Indian women by place of residence and socio-economic status: Contrasting patterns from ‘underweight states’ and ‘overweight states’ of India. Soc. Sci. Med. 2015; 138:161-9.
• Chao CY, Shih CC, Wang CJ ve diğ. Low socioeconomic status may increase the risk of central obesity in incoming university students in Taiwan. Obes Res Clin Pract. 2014; 8(3):212-9.
• Allman F, Chey T, Merom D ve diğ. Occupational risk of overweight and obesity: an analysis of the Australian Health Survey. J Occup Med Toxicol.2010; 5:14.
• Fidan FZ. Tesettürlü kadınlarda öz bakım ve estetik yönelimler. Bilig. 2015; 75:103-26.
• Ata A, Vural A, Keskin F. Beden algısı ve obezite. Ankara Medical Journal. 2014; 14(3):74-74.
• Altunkaynak BZ, Özbek E. Obezite: nedenleri ve tedavi seçenekleri. Van Med J. 2006; 13(4):138-142.
• Arabacı R, Çankaya C. Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Araştırılması. Eğitim Fakültesi Dergisi. 2007; 20(1):1-15.
• Gagnon- Girouard MP, Gagnon C, Begin C ve diğ. Couple dissatisfaction and eating profile: A mediation effect of coping style. Eating Weight Disord. 2010; 15:240-6.
• Cerit C, Yıldız M, Candan S. Psikotik Bozukluğu Olan ve Antipsikotik İlaç Kullanan Hastalarda Obezite Sıklığı ve Bir Yılın Sonunda Kilo Değişimi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2006; 16:233-8.
• Deveci A, Demet MM, Özmen B ve diğ. Obez hastalarda psikopatoloji, alesitimi ve benlik saygısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2005; 6:84-91.
• Eren İ, Erdi Ö. Obez Hastalarda Psikiyatrik Bozuklukların Sıklığı. Klinik Psikiyatri. 2003; 6:152-7.
• Lin HY, Huang CK, Tai CM ve diğ. Psychiatric disorders of patients seeking obesity treatment. BMC Psychiatry. 2013; 13:1-8.
• Kalan I, Yeşil Y. Obezite ile ilişkili kronik hastalıklar. MİSED. 2010; 23-24:78-81.
• Altunoğlu E, Ülgen E, Müderrisoğlu C ve diğ. Obezite ve tiroid fonksiyonları. Istanbul Med J. 2011; 12(2):69-71.
• Tümer G, Çolak R. Tip 2 diabetes mellitusda tıbbi beslenme tedavisi. J Exp Clin Med. 2012; 29:12-5.
• İslamoğlu Y, Koplay M, Sunay S ve diğ. Obezite ve metabolik sendrom. Tıp Araştırmaları Derg. 2008; 6(3):168-74.
• Johns DJ, Lindroos AK, Jebb SA ve diğ. Dietary Patterns, Cardiometabolic Risk Factors, and the Incidence of Cardiovascular Disease in Severe Obesity. Obesity. 2015; 23:1063-1070.
• Baqai N, Wilding JPH. Pathophysiology and aetiology of obesity. Medicine. 2014; 43(2):73-6.
• Gill TP. Introduction: an over view of the key drivers of obesity and their influence on diet.Managing and Preventing Obesity. 2015; 1-13. (doi: dx.doi.org/10.1533/9781782420996.1).
• Semerci CN. Obezite ve genetik. Gülhane Tıp Dergi. 2004; 46(4):353-9.
• Şimşek F, Ulukol B, Berberoğlu M ve diğ. Ankara’da bir ilköğretim okulu ve lisede obezite sıklığı. Ank.Üni.Tıp Fak.Mecm.2005; 58:163-6.
• Sağlık Bakanlığı. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Haraketli Hayat Programı (2010-2014). Sağlık Bakanlığı, Ankara, 2011.
• Bayrakçı Tunay V. Yetişkinlerde fiziksel aktivite. Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2008.
• Blümel JE, Chedraui P, Aedo S ve diğ. Obesity and its relation to depressive symptoms and sedentarylifestyle in middle-aged women. Maturitas. 2015; 80:100-5.