Yatan Hasta Memnuniyet Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 206 - 215, 01.11.2021

Fatma Kantas Yilmaz Meltem Öztürk Ahmet Uğur Kevenk

https://doi.org/10.30934/kusbed.826261

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmada, yatarak tedavi gören hastaların memnuniyet oranlarını belirlemek için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek amaçlanmıştır.
Yöntem: Metadolojik araştırma tipinde tasarlanan çalışmada, Devellis tarafından geliştirilen sekiz adımlık “ölçek geliştirme ilkeleri” takip edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizinde madde sayısının 10 katı dikkate alınarak örneklem büyüklüğü 360 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğe açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmış ve elde edilen alt boyutların güvenirlik katsayıları için Cronbach Alpha ve bileşik güvenirlik değerleri hesaplanmıştır.
Bulgular: Otuzaltı maddeden elde edilen anket sonuçlarının faktör analizi uygunluğu için yapılan Bartlett testi için olasılık değeri p<0,05 ve Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0,939 bulunduğundan veri setinin faktör analizinde “mükemmel” seviyede uygun olduğu anlaşılmıştır. Faktör analizinde toplam kavram açıklayıcılığı %70,04 bulunduğundan ölçeğin yatan hasta memnuniyeti kavramını büyük ölçüde açıklayabildiği anlaşılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinde yatış ve tedavi süreci, hekim - hasta ilişkisi, fiziksel çevre, yemek hizmetleri ve hasta bakımı olmak üzere beş boyut ve 32 madde olarak sonuçlandırılan ölçeğin doğrulayıcı faktör analizinde alt boyutlar arasında çizilen kovaryans değerlerinin tamamı anlamlıdır (p<0,05). Maddelerin faktör yükleri (0,62;0,95) aralığında yer almaktadır. Yatan Hasta Memnuniyeti Ölçeği (YHM) Cronbach Alpha güvenilirlik puanı ölçeğin tamamında 0,911 bulunmuştur.
Sonuç: Çalışma sonucunda yatan hastaların memnuniyetini ölçmek için güvenirlik ve geçerlik düzeyi yüksek bir ölçek literatüre kazandırılmış olup elde edilen veriler sağlık tesislerinin yapacağı iyileştirme çalışmalarında yol gösterici olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hasta memnuniyeti, yatan hasta memnuniyeti, ölçek geliştirme, kalite, sağlık bilimleri

Inpatient Satisfaction Questionnaire: Scale Development and Reliability-Validity Study

Öz

Objective: The aim of this study was to develop a valid and reliable measurement instrument to determine the satisfaction rates of inpatients.
Methods: This study was designed as a methodological research and the eight-step scale development principles developed by Devellis were followed. The sample size was calculated as 360, taking into account 10 times the number of items in the explanatory factor analysis. Exploratory and confirmatory factor analyses were applied to the scale and the reliability coefficients, Cronbach's Alpha and Composite Reliability values, were calculated for the subdimensions obtained.
Results: Since probability value was p<0.05 and Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value was determined as 0.939 for Bartlett's test, which was performed for factor analysis suitability of the results obtained from 36 items, the data set was found to be “perfectly” suitable for factor analysis. The scale was able to explain the concept of inpatient satisfaction to a large extent since the total variance explained was found to be 70.04% in factor analysis. In the confirmatory factor analysis of the scale which resulted in 32 items and five subdimensions, all of the covariance values drawn between the subdimensions were significant (p<0.05). Factor loadings of items were within the range of 0.62-0.95. Cronbach's Alpha reliability score of the Inpatient Satisfaction Questionnaire (ISQ) was found to be 0.911 for the whole scale.
Conclusion: The questionnaire that was developed exhibited a high level of reliability and validity. We suggest that it is suitable for measuring the satisfaction of inpatients, and the data obtained will aid and guide in the improvement of healthcare facilities.

Anahtar Kelimeler

Patient satisfaction, inpatient satisfaction, scale development, quality, health sciences

Kaynakça

• Saluvan M, Şahin İ. Hastane bilgi sistemlerinin işlevselliği sağlık hizmetlerinin kalitesini etkiler mi? Sağ. Perf. Kal. Derg. 2014;8(2):43-76. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/303491. 8 Haziran Kasım 2020’de erişildi.
• McKinley SK, Wojcik BM, Kochis M, et al. A pilot study of inpatient satisfaction rating of surgical resident care. J. Surg. Educ. 2018; 75(6):e192-e203. doi:10.1016/j.jsurg.2018.08.007
• KleeIStra SM, Zandbelt LC, de Haes HJ, et al. Trends in patient satisfaction in Dutch university medical centers: room for improvement for all. BMC Health Serv. Res. 2015;15(1): 112. doi:10.1186/s12913-015-0766-7
• Mitropoulos P, Vasileiou K, Mitropoulos I. Understanding quality and satisfaction in public hospital services: A nationwide inpatient survey in Greece. J. Retail. Consum. Serv. 2018;40: 270-275. doi:10.1016/j.jretconser.2017.03.004
• Simon EL, Shakya S, Smalley CM, Muir M, Podolsky SR, Fertel B. Same provider, different location: Variation in patient satisfaction scores between freestanding and hospital-based emergency departments. Am. J. Emerg. Med. 2020;38(5):968-974. doi:10.1016/j.ajem.2020.01.002
• Riiskjaer E, Ammentorp J, Nielsen JF, Kofoed PE. Patient surveys–a key to organizational change? Patient Educ Couns. 2010; 78(3): 394–401. doi:10.1016/j.pec.2009.08.017
• DeVellis RF. Ölçek Geliştirme – Scale Development. Totan T, Uluman M, Avşar AŞ, Sağkal AS, Çakıcı Eser D, Bıkmaz Ö, Çev-ed. Ankara, Türkiye: Nobel Akademik Yayıncılık; 2017.
• Linder-Pelz S. Toward a theory of patient satisfaction. Soc. Sci. Med. 1982;16 (5):577-582. doi:10.1016/0277-9536(82)90311-2
• Yılmaz M. Sağlık bakım kalitesinin bir ölçütü: Hasta memnuniyeti. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2001;5(2):69-74.
• Güngör İ. Doğumda anne memnuniyetini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi. [dissertation]. İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2009.
• Oklay Bozkaya A. Hasta beklentileri ve bu beklentiler açısından hasta-hekim görüşmesinin sonuçları [PhD tezi]. Aydın, Türkiye: Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi; 2008.
• Hekimoglu L, Tekiner AS, Peker GC. Outpatient and İnpatient Satisfaction in a Public Training and Research Hospital. Konuralp Tıp Dergisi. 2015;7(1): 1-5.
• Erdugan F, Yörübulut S. Kırıkkale Üniversitesi Hastanesi için yatan hasta memnuniyeti: bir ölçek geliştirme çalışması. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2017;19(3):139-148. doi:10.24938/kutfd.298227
• Ipek Coban G, Kasikci M. Reliability and validity of the scale of patient perception of hospital experience with nursing care in a Turkish population. J Clin Nurs. 2010;19(13‐14):1929-1934. doi:10.1111/j.1365-2702.2009.03125.x
• Ercan İ, E B, Kan İ. Sağlık kurumlarında teknik olmayan boyut için hizmet memnuniyetini ölçebilmek amacıyla geliştirilen ölçek. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2004;30(3):151-157. https://dergipark.org.tr/en/pub/uutfd/issue/35255/391137. 8 Haziran 2020’de erişildi.
• Vural F, Aydın A, Fil Ş, Torun S, Vural B. Bir devlet hastanesinde yatan hastalarda memnuniyete etki eden iki önemli faktör: iletişim ve hasta güvenlik kültürü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015; 4(3):335-346. https://dergipark.org.tr/en/pub/gumussagbil/issue/23834/253917. 8 Haziran Kasım 2020’de erişildi.
• Çelik AK, Oktay E, Akbaba Aİ. An ordered logit analysis of inpatient and outpatient satisfaction in a Turkish state hospital. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 2014; 43(2): 237-250. https://dergipark.org.tr/en/pub/iuisletme/issue/9253/115768. 8 Haziran Kasım 2020’de erişildi.
• Tran BX, Nguyen NPT. Patient satisfaction with HIV/AIDS care and treatment in the decentralization of services delivery in Vietnam. PLoS One. 2012; 7: 10, e46680. doi: 10.1371/journal.pone.0046680
• Yan Z, Wan D, Li L. Patient satisfaction in two Chinese provinces: rural and urban differences. Int. J. Qual. Health Care. 2011; 23(4):384-389. doi: 10.1093/intqhc/mzr034
• Al Doghaither A H. Inpatient satisfaction with physician services at king khalid university hospital, Riyadh, Saudi Arabia. EMHJ- East Mediterr Health J. 2004;10(3):358-364. https://apps.who.int/iris/handle/10665/119421. 8 Haziran Kasım 2020’de erişildi.
• Şişe Ş, Altınel EC. Bir üniversite hastanesinde yatan hasta memnuniyeti. Selçuk Tıp Dergisi. 2012;28(4):213-218. https://web.archive.org/web/20180422120635id_/http://www.selcuktipdergisi.org/files/SUTD-348.pdf. 8 Haziran Kasım 2020’de erişildi.
• Khudair IF, Raza SA. Measuring patients' satisfaction with pharmaceutical services at a public hospital in Qatar. Int J Health Care Qual Assur. 2013;26(5):398-419. doi:10.1108/IJHCQA-03-2011-0025