2005-2017 YILLARI ARASINDA DİNLEME EĞİTİMİ ÜZERİNE YAPILMIŞ AKADEMİK ÇALIŞMALARIN EĞİLİMLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 21 - 32, 21.06.2018

Mehmet Nuri Kardaş , Veysel Çetinkaya , Mustafa Kaya

Öz

Bu
çalışmanın amacı dinleme/izleme beceri alanı ile ilgili 2005-2017 yılları
arasında yazılmış makale, yüksek lisans tezi ve doktora tezlerini tasnif edip
bu alanla ilgili çalışmaların eğilimlerini belirlemek ve ilgililerin dikkatine
sunmaktır. Araştırmada Nitel Araştırma Yöntemi kullanılmıştır. Araştırma
verilerinin toplanması sürecinde Nitel araştırma tekniklerinden “Doküman Taraması/İncelemesi”
modeli kullanılmıştır.  Çalışma
kapsamında 168 eser incelenmiştir. İncelenen eserlerin 103’ünü makale, 45’ini
yüksek lisans tezi, 20’sini ise doktora tezi oluşturmaktadır.  Form aracılığıyla incelenen eserler içerik
analizine tabi tutulmuştur. Veriler tablolaştırılarak frekans ve yüzdelerle
sunulup yorumlanmıştır. Araştırma soruları ışığında şu sonuçlara ulaşılmıştır:

Dinleme
becerisi üzerine yapılan araştırma sayılarında 
2005-2015 yılları arasında sürekli artış yaşanmış, son iki yılda ise
düşüş belirlenmiştir. İncelenen çalışmaların 
86’sı nitel, 67’si nicel, 15’i ise karma araştırma yöntemine uygun
yapılmıştır.  Araştırmaların 13’ünün
ilkokul öğrencileri, 49’unun ortaokul öğrencileri, 3’ünün lise öğrencileri,
29’unun üniversite öğrencileri, 16’sının öğretmenler, 20’sinin kursiyerler ve
38’inin diğer gruplarla yapıldığı belirlenmiştir. İncelenen eserlerde işlenen
başlıca konular; dinleme yönelik tutum, dinlediğini anlama, dinleme öğretimi,
dinleme strateji/yöntem/teknikleri/türleri, dinleme etkinlikleri, dinleme
sorunları, dinlemeye yönelik görüşler... şeklinde sıralanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dinleme becerisi, Eğilimler

Kaynakça

• Aytan, T.,vd. (2014). Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerilerinin Taşımalılık Değişkeni Açısından Değerlendirilmesi" Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7/2, 269.Çifçi, M. (2001). Dinleme Eğitimi ve Dinlemeyi Etkileyen Faktörler" Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 167.Doğan, Y. (2013). Dinleme Eğitimi. (3. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2-13.Erdem, A.; Erdem, M. (2015). Yapılandırıcı Karma Öğrenme Ortamlarının Dinleme ve Konuşma Becerilerine Etkisi, İlköğretim Online Dergisi, 14(3), 1132.Ergin, A. ve Birol, C., (2000). Eğitimde İletişim. Ankara: Anı Yayıncılık, 115.Güleryüz, H. (2006). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 29.Güneş, F. (2016). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller (4.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık, 22-79. Gürel, E.; Tat, M. (2012). Bir İletişim Edimi Olarak Dinleme ve Türkçede Bulunan Dinleme Temalı Atasözleri İle Deyimler Üzerine Bir İçerik Analizi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 277.Kardaş, M.N.; Harre, T. (2015). 6-8 Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dinleme/İzleme Becerilerinin Geliştirmeye Yönelik Etkinlik Önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 13, 266.Maden, S.; Durukan, E. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Stillerinin Çeşitli Değişkenler Açısından değerlendirilmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl:3, Sayı:4, 2011 Bahar, 102.MEB. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim programı. Ankara,Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık TDK.(2011).Türkçe Sözlük. ANKARA: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1173.Temizyürek, F.,Erdem, İ. ve Temizkan, M., (2016). Konuşma Eğitimi Sözlü Anlatım. Ankara: Pegem AYayıncılık 6.Topçuoğlu Ünal, F.; Özer F. (2014). Türkçe Öğretiminde Dinleme Becerisi İle İlgili Kaynakça Çalışması, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Mayıs 2014, Cilt:3, Sayı:2, 204-206.Ungan, S. vd.,(2009). İlköğretimde Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 136-137.Yangın, B. (2002). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık, 45.