UTILISING DIGITAL GAMES ATTITUDE SCALE RELIABILITY AND VALIDITY STUDY

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 21 - 34, 05.07.2020

Erhan Görmez

Öz

Dijital Oyunlardan Yararlanma Ölçeği (Döyo): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin dijital oyunlardan yararlanmalarına ilişkin tutumlarının tespit edilebilmesi için bir ölçek geliştirmektir. Çalışmada hem nitel hem de nicel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Alanyazını incelemesinden, öğretmenlerle (Sosyal Bilgiler, Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sınıf Öğretmenleri gibi) ve konuyla ilgili çalışmaları olan akademisyenlerle yapılan görüşmelerden sonra 27 maddeli 5'li Likert tipi bir ölçek hazırlanmıştır. Hem dil hem de alan uzmanlarının görüşleri doğrultusunda iki madde taslaktan çıkartılarak 25 maddelik nihai ölçek formu hazır hale getirilmiştir. Başlangıçta 15 öğretmene ön uygulama yapıldı. Öğretmenlerin olumlu görüşleri doğrultusunda ölçeğin son hali 03.03.2020 tarihinden itibaren çeşitli yollarla (Google forms, e-mail, WhatsApp, yüz yüze…) farklı branşlarda görev yapan ve araştırmaya gönüllü olarak katılmak isteyen 261 öğretmene ulaştırılmıştır. 8 öğretmenin ölçekte bazı maddelere eksik yanıt verdiği tespit edilmiş, geriye kalan 253 form Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapmak için SPSS.20 programına aktarılmıştır. AFA sonucunda uygun olmayan 8 madde ölçekten çıkarılmıştır. 17 madde ile yapılan AFA sonucunda ölçeğin KMO değerinin 0,50’nin (KMO=0.898, p<0.00) üstünde olduğu ve ölçeğin özdeğeri 1,00’den büyük toplam varyansın yaklaşık % 69,481’ini açıklayan 4 faktörlü bir yapıya sahip olduğu tespit edilmiştir. 17 maddeye ilişkin faktör yüklerinin .-474 ile .911 arasında değiştiği, Anti-İmage Korelasyon matrisinde tüm değerlerin 0,50'nin üstünde olduğu, tüm maddelerin toplam korelasyon değerlerinin .30 üzerinde olduğu, ayrıca t değerlerinin (p<.001) anlamlı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi ile model uyum indekslerine bakılmış. Önemli uyum indekslerinden olan X2/df (2,467≤ 3), RMSEA (0,76≤ .08), AGFI (,855 ≤ .90), NFI (905 ≤ .95), TLI (,92≤ .95) değerlerinin kabul edilebilir değerler arasında olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin güvenirlik düzeyini saptamak için iç tutarlığın bir ölçütü olan, Cronbach’s Alpha (α=.916 ) değerine bakılmıştır. Sonuç olarak hem AFA hem de DFA analizleri sonucunda ölçeğin öğretmenlerin dijital oyunlara yönelik tutumlarını ölçebilen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretmen, tutum, tutum ölçeği, dijital oyun

Kaynakça

• Avcı, S. (2017). Eğitimde öğretmenler için yeni bir kalıpyargılar ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(3)
• Balcı, S. (2013). Tablet pc destekli türkçe öğretiminin temel dil becerilerine etkisini belirlemeye yönelik çalışması. Turkish Studies, 8 (6), 95-109. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/tablet-pc-destekli-turkce-ogretiminin-temel-dil-becerilerine-etkisini-belirlemeye-yonelik-olcek-toad.pdf
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Child, D. (2006). The essentials of factor analysis. (3rd ed.). New York, NY: Continuum International Publishing Group.
• Clements, R. (2004). An investigation of the status of outdoor play. Contemporary Issues in Early Childhood, 5(1), 68 80.https://www.researchgate.net/publication/250151481_An_Investigation_of_the_Status_of_Outdoor_Play
• Cleland, V., Crawford, D., Baur, L. A., Hume, C., Tımperıo, A. & Salmon (2008). A prospective examination of children's time spent outdoors, objectively measured physical activity and overweight. International journal of obesity, 32(11), 1685-93. https://www.researchgate.net/publication/23316544_A_prospective_examination_of_children's_time_spent_outdoors_objectively_measured_physical_activity_and_overweight
• Çeçen, A. R. (2006). Duyguları yönetme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26),101-113. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/duygulari-yonetme-becerileri-olcegi-toad.pdf
• Demir, E. (2016). Büyükbabaların kendi oyunları ile günümüzdeki çocuk oyunlarına ilişkin görüşleri. International Journal of Innovative Research in Education. 3(4), 167-173
• Demir, G., T. ve Bozkurt, T., B. (2019). Dijital oyun oynama tutum ölçeği (DOOTÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 1 -18.
• Demir, G., T. ve Hazar, Z. (2018). Dijital oyun oynama motivasyonu ölçeği (DOOMÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 12 (2),128-138
• Dijilopedi (2019). 2019 Türkiye internet kullanım ve sosyal medya istatistikleri. https://dijilopedi.com/2019-turkiye-internet-kullanim-ve-sosyal-medya-istatistikleri/, Erişim tarihi: 1 Mayıs 2019
• Drummond A, Sauer JD (2014). Video-games do not negatively ımpact adolescent academic performance in science, mathematics or reading. PLoS ONE 9(4): e87943. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0087943
• Gay, L. R., Mills, G. E., & Airasian, P. W. (2009). Educational research: competencies for analysis and applications, student value edition. Upper Saddle River, NJ: Merrill. (Hu & Bentler, 1999).
• Görmez, E. ve Kardaş, N. (2017). Etkili medya eğitimi uygulamaları için bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies. 12(14),167-186
• Gim.org.tr. (2019).Dijital oyunlar raporu. https://www.guvenliweb.org.tr/dosya/RjARy.pdf
• Hazar, Z. ve Hazar, M. (2017). Çocuklar için dijital oyun bağımlılığı ölçeği. Journal of Human Sciences, 14(1), 203-216.
• Irmak, A.,Y. ve Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2):128-37.
• Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Chicago, IL: Scientific Software International.
• Mengi, A. (2017). Sınıf içi etik dışı davranış düzeyi belirleme ölçeği’nin geliştirilmesi. Turkish Studies, 12(5).
• Osborne, J., W. and Costello, A.,B. (2009). Best practices in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis, Pan-Pacific Management Review, 12(2).
• Schumacker, E. ve Lomax, R.G. (2016). A beginner’s guide to structural equation modeling (This edition). Routledge 711 Third Avenue, New York, NY 10017
• Sipahi, B., Yurtkuru, E. S. ve Çinko, M.(2008). Sosyal bilimlerde spss'le veri analizi. istanbul: Beta
• Şeker, H. Ve Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• ___________.(2014), Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tekin, H. (2002). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Yargı Yayıncılık, Ankara.
• Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Mersin: Üçüncü Sürüm e-Kitap.
• Tuğrul, B., Ertürk, H., G., Özen, Ş., A. ve Güneş, G. (2014).Oyunun üç kuşaktaki değişimi. The Journal of Academic Social Science Studies.27, 1(16). https://www.guvenliweb.org.tr/dosya/CN3Yk.pdf
• TÜİK (2019). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028
• Young, A., G. and Pearce, S. (2013). A beginner’s guide to factor analysis: focusing on exploratory factor analysis. Tutorials in Quantitative Methods for Psychology, 9(2). p. 79-94.