Tuz Stresi Altındaki Domates Bitkilerine Yapılan Mikrobiyal (Glomus iranicum var. tenuihypharum ve Trichoderma Harzianum T78) Uygulamaların Morfolojik ve Fizyolojik Özellikler Üzerine Etkileri

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 32 - 42, 30.06.2022

Alim Aydın Ayşe Nur Çetin Hakan Başak Ayşe Başpınar

Öz

Bitki büyümesi ve gelişmesi, tarımsal üretimi sınırlayan önemli bir çevresel stres olan tuzluluktan olumsuz etkilenir. Mikoriza ve rizobakterilerin tuzlu koşullarda bitki büyüme ve gelişmesi üzerindeki etkileri göz önüne alındığında, bunların sinerjik etki oluşturdukları ve bitki büyüme ve gelişmesini artıracağı düşünüldüğünden bu çalışma yapılmıştır. Çalışmada tuz stresi altındaki H2274 ve SC2121 domates çeşitlerine uygulanan mikoriza ve Trichoderma Harzianum T78’in morfolojik ve fizyolojik parametreler üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Deneme tam otomasyonlu, iklim kontrollü venlo tip cam serada saksı denemesi şeklinde yürütülmüştür. Çalışma konusu olarak domates bitkilerine 8 farklı uygulama yapılmıştır. Çalışma konuları; 1) Kontrol (Mikrobiyal uygulama yapılmamış), 2) Mikrobiyal uygulama yapılmamış+Tuz stresi (100Mm NaCI), 3) Mikoriza uygulanmış, 4) Mikoriza+Tuz stresi , 5) Trichoderma uygulanmış, 6) Trichoderma +Tuz, 7) Mikoriza+Trichoderma uygulanmış 8) Mikoriza+Trichoderma +Tuz stresi uygulamalarından oluşmuştur..Çalışmada; bitki boyu, gövde çapı, bitki yeşil aksamının (yaprak ve gövde) ve kökünün taze ve kuru ağırlıkları ve SPAD değeri (klorofil indeksi), parametreleri iki domates çeşitinde incelenmiştir.. Çalışma sonuçlarına göre her iki domates çeşitinde de tuz stresi uygulanmamış bitkilerde mikrobiyal uygulamalar incelenen parametrelerde önemli düzeyde olumlu etkiler göstermiştir. Tuz stresi uygulanan bitkiler biomas gelişimi olarak olumsuz etkilenmiştir. Mikoriza (Glomus iranicum var. tenuihypharum) ve bakteri (Trichoderma harzianum T78) uygulamaları kontrol ve tuzlu koşullarda yetiştirilen bitkilerde bitki boyu, gövde taze ve kuru ağırlık, kök taze ve kuru agırlık, kök morfolojik özelliklerini ve SPAD degerlerinin artışına sebep olmuştur. Sonuç olarak; tuz stresinin domates bitkisinin büyümesi üzerindeki olumsuz etkilerinin mikoriza ve trichoderma uygulamaları ile önemli ölçüde azaltılabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bakteri, Mikoriza, Tuz stresi, Domates

Effects of Microbial (Glomus iranicum var. tenuihypharum and Trichoderma Harzianum T78) Applications on Morphological and Physiological Properties of Tomato Plants Under Salt Stress

Öz

Plant growth and development are adversely affected by salinity, an important environmental stress that limits agricultural production. Considering the effects of mycorrhiza and rhizobacteria on plant growth and development in saline conditions, this study was carried out because it is thought that they create a synergistic effect and increase plant growth and development. In this study, it was aimed to determine the effects of mycorrhiza (Glomus iranicum var. tenuihypharum) and bacteria (Trichoderma harzianum T78) applied to H2274 and SC2121 tomato cultivars under salt stress on morphological and physiological parameters. The study was carried out as a pot experiment in a fully automated, climate-controlled venlo type glass greenhouse. Eight different applications were made to tomato plants. The study subjects: 1) Control (No microbial application), 2) No microbial application + Salt stress (100Mm NaCl), 3) Mycorrhiza applied, 4) Mycorrhiza + Salt stress, 5) Trichoderma applied, 6) Trichoderma + Salt, 7) Mycorrhiza + Trichoderma 8) Mycorrhiza + Trichoderma + Salt stress applications. In the study, the criteria examined in order to determine the effects of different applications on two tomato cultivars. Parameters such as plant height, stem diameter, plant green parts (leaf and stem) and fresh and dry root weights and SPAD value (chlorophyll index) were investigated. According to the results of the study, microbial applications in both tomato cultivars in plants without salt stress showed a statistically significant positive effect within the framework of the investigated parameters. Plants subjected to salt stress were negatively affected in terms of biomass development. Mycorrhiza (Glomus iranicum var. tenuihypharum) and bacteria (Trichoderma harzianum T78) treatments caused an increase in plant height, fresh and dry stem weight, fresh and dry root weight, root morphological characteristics and SPAD values in plants grown in control and salty conditions. It has been determined that the negative effects of salt stress on tomato plant growth can be significantly reduced by mycorrhiza and Trichoderma applications.

Anahtar Kelimeler

Bacteria, Mycorrhiza, Salt stress, Tomato

Kaynakça

• Ahmadi, A., Emam, Y., & Pessarakli, M. (2009). Response of various cultivars of wheat and maize to salinity stress. Journal of Food, Agriculture & Environment, 7(1), 123-128.
• Al-Karaki, G. N., Hammad, R., & Rusan, M. (2001). Response of two tomato cultivars differing in salt tolerance to inoculation with mycorrhizal fungi under salt stress. Mycorrhiza, 11(1), 43-47.
• Altunlu, H. (2020). Tuz Stresi Altındaki Biberde (Capsicum annuum L.) Mikoriza ve Rizobakteri Uygulamasının Bitki Gelişimi ve Bazı Fizyolojik Parametreler Üzerine Etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 57(4), 501-510.
• Bonilla, P., Mackell, D., Deal, K., & Gregorio, G. (2002). RFLP and SSLP mapping of salinity tolerance genes in chromosome 1 of rice (Oryza sativa L.) using recombinant inbred lines. Philippine Agricultural Scientist (Philippines), 85, 68–76.
• Çelik, Y., Yarşi, G., & Özarslandan, A. (2019). Mikorizaların Bitkilerde Stres Mekanizması Üzerine Etkileri. Dünya Sağlık ve Tabiat Bilimleri Dergisi (DÜSTAD), 2, 1-15.
• Çelik, Y., Yarşi, G., & Özarslandan, A. (2020). Yararlı Bakteri Uygulamalarının Bitkisel Verim ve Dayanıklılık Mekanizmlarına Etkileri. Dünya Sağlık ve Tabiat Bilimleri Dergisi (DÜSTAD), 2020(1), 75-88.
• Çetin, A. N., Başak, H., Aydın, A., & Başpınar, A. (2021). Farklı Topraksız Yetiştirme Ortamlarına Uygulanan Mikorizanın Hıyar (Cucumıs Satıvus L.) Yetiştiriciliğinde Verim Ve Kaliteye Etkisi I. Ahı Evran Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Kırşehir, Türkiye.
• Daşgan, H., Aktaş, H., & Abak, K. (2007). Tuz Gölü Çevresinden Toplanan Bazı Kavun Genotiplerinin Tuzluluğa Tolerans Düzeylerinin Erken Bitki Gelişme Aşamasında İncelenmesi VI Sebze Tarımı Sempozyumu Kahramanmaraş, Türkiye.
• FAO. (2020, 15.03.2022). World and Turkey Tomatoes production list. https://www.fao.org/faostat/en/#compare
• Gül, A., Kidoglu, F., & Tüzel, Y. (2008). Effects of nutrition and Bacillus amyloliquefaciens on tomato (Solanum lycopersicum, L.) growing in perlite. Spanish Journal of Agricultural Research, 6(3), 422-429.
• Kaya, C., Ashraf, M., Sonmez, O., Aydemir, S., Tuna, A. L., & Cullu, M. A. (2009). The influence of arbuscular mycorrhizal colonisation on key growth parameters and fruit yield of pepper plants grown at high salinity. Scientia Horticulturae, 121(1), 1-6.
• Munns, R. (2002). Comparative physiology of salt and water stress. Plant, cell & environment, 25(2), 239-250.
• Ozeretskovskaya, O. (1995). Induced Resistance in the Solanaceae.(R.Hammerschmidt and J. Kuc, eds.) Induced Resistance to Disease in Plants. In: Kluwer Academic Publishers, London.
• Samancıoğlu, A., & Yıldırım, E. (2015). Bitki gelişimini teşvik eden bakteri uygulamalarının bitkilerde kuraklığa toleransı artırmadaki etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1), 72-79.
• Seymen, M., Türkmen, Ö., & Paksoy, M. (2015). Bacteria inoculation effects on yield, yield components and mineral contents of (Capsicum annum L.) bell pepper. International Journal of Agriculture and Economic Development, 3(1), 29.