Aronia melanocarpa Bitki Özütünün Galleria mellonella ve Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici Üzerine Öldürücü ve Engelleyici Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 24 - 31, 30.06.2022

Mustafa Kemal Gökmen Fahriye Ercan Muhammet Kaya

Öz

Bu çalışmada “süper/mucize bitki” olarak bilinen Aronia melanocarpa kaynaklı bitki özütlerinin, büyük bal mumu güvesi olarak bilinen ve arı kovanlarında peteklerin üzerinde gal yaparak verimin düşmesine yol açan Galleria mellonella ile domateste solgunluk hastalığına yol açan Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışmada kullanılan A. melanocarpa Kırklareli bölgesinde üretimini yapan Aronia Sante firmasından teşhisi yapılmış halde temin edilmiştir. Bitkinin meyve, gövde ve yaprakları etüvde kurutulduktan sonra öğütücü yardımıyla toz haline getirilmiş ve distile su içerisinde 24 saat çalkalayıcı inkübatörde bekletilmiştir. Süre sonunda filtre kâğıdından süzülen özütler çalışmada kullanılıncaya kadar 4°C’de saklanmıştır. Çalışmada G. mellonella’nın son dönem larvaları üzerine bitkinin yaprak özütü uygulanmıştır. Uygulamalar her larvanın sol en son bacağına bitki özütünün mikroenjektör ile enjekte edilmesi ile gerçekleştirilmiştir. 24 saat sonunda, uygulama yapılan böceklerin %50’si ve %90’ını öldüren bitki özütü konsantrasyonları (LC50, LC90) Probit analizi ile belirlenmiştir. Fungal patojenin üretimi geleneksel olarak kullanılan PDA (Patates Dekstroz Agar) üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bitkiden elde edilen yaprak, gövde, meyve özütleri ve hydrosolün, belirlenen yüzdelerde besi yerine ilave edilmesinden sonra fungus ekimi yapılmış ve 3, 5 ve 7. günlerde % engelleme oranları tespit edilmiştir. Sonuçlar, bitkiye ait özellikle yaprak özütünün, zararlı böcek üzerine öldürücü, bitki hastalık etmeni üzerine engelleyici etki gösterdiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aronia melanocarpa, Galleria mellonella, Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici

Lethal and inhibitory effect of Aronia melanocarpa plant extract on Galleria mellonella ve Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici

Öz

In this study, the effects of plant extracts from Aronia melanocarpa, known as “super/miracle plant” on Galleria mellonella, which is known as the great wax moth and causes gall on the honeycombs in beehives and a decrease in yield, and Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici, which causes wilt disease in tomatoes, were investigated. Aronia melanocarpa used in the study was obtained from Aronia Sante company, which produces it in Kırklareli region, in a diagnosed form. After the fruit, stem and leaves of the plant were dried in the oven, they were powdered with the help of a grinder and kept in distilled water in a shaker incubator for 24 hours. At the end of the period, the extracts filtered through filter paper and were stored at 4°C until used in the study. In the study, the leaf extract of the plant was applied on the late-stage larvae of G. mellonella. Applications were carried out by injecting the plant extract into the left of the last pair of legs of each larva with a microinjector. After 24 hours, the plant extract concentrations that killed 50% and 90% of the treated insects (LC50, LC90) were determined by probit analysis. Production of the fungal pathogen was carried out on conventionally used PDA (Potato Dextrose Agar). After adding the leaves, stems, fruit extracts and hydrosol obtained from the plant to the medium, the fungus was cultivated, and the % inhibition rates were determined on the third, fifth and seventh days. The results revealed that especially the leaf extract of the plant has a toxic effect on harmful insect and inhibiting effect on plant disease factor.

Anahtar Kelimeler

Aronia melanocarpa, Galleria mellonella, Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici

Kaynakça

• Ahn Y J, Kwon M, Park H M, Han C G (1997). Potent insecticidal activity of Ginkgo biloba-derived trilactone terpenes against Nilaparvata lugens. P.A. Hedin, R.M. Hollingworth, E.P. Masler, J. Miyamoto, D. Thompson (Eds.), Phytochemical Pest Control Agents. ACS Symposium Series No. 658, American Chemical Society, Washington, DC. pp. 90-105.
• Alkaş İ (2007). Besin Bileşenlerinin Galleria mellonella (Linnaeus) (Lepidoptera:Pyralidae) Larvalarının Gelişme Ve Protein Sentezine Etkileri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 29p.
• Alvandial A, Jawadi M H, Altıntaş Z N,Yıldız N, Karaman M (2016). Candida albicans’ın Salgısal Asit Proteinaz Etkinliğinin Araştırılmasında In Vivo Model Olarak Galleria mellonella Larvanın Kullanılması. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 46(2):69-75.
• Ayvaz A, Karaborklu S, Sagdıc O (2009). Fumigant toxicity of five essential oils against the eggs of Ephestia kuehniella Zeller and Plodia interpunctella (Hübner) (Lepidoptera: Pyralidae). Asian Journal of Chemistry 21:596-604.
• Ercan F S, Bas H, Koç M, Pandır D, Öztemiz S (2013). Insecticidal activity of essential oil of Prangos ferulacea (Umbelliferae) against Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) and Trichogramma embryophagum (Hymenoptera: Trichogrammatidae). Turkish Journal of Agriculture and Forestry 37(1), 719-725.
• Erler F (2005). Fumigant activity of six monoterpenoids from aromatic plants in Turkey against the two storedproduct pests confused flour beetle, Tribolium confusum, and Mediterranean flour moth, Ephestia kuehniella. Journal of Plant Diseases and Protection 112:602-611.
• Moenne-Loccoz Y, Powell J, Higgins P, McCarthy J, O’Gara F (1998). An investigation of the impact of bio-control Pseudomonas fluorescens F113 on the growth of sugar beet and the performance of subsequent clover-Rhizobium symbiosis. Applied Soil. Ecology 7:225–237.
• Negahban M, Moharramipour S, Sefidkon F (2007). Fumigant toxicity of essential oil from Artemisia siberi Besser against three stored-product insects. Journal of Stored Product Research 43:123-128.
• Sagdıc O (2003). Sensitivity of four pathogenic bacteria to Turkish thyme and oregano hydrosols. LWT – Food Science and Technology 36 (5), 467–47.
• Sefer N E, Büyükgüzel K (2018). Piperazinin Galleria mellonella’nın Yaşama Gelişimi Üzerine Etkisi. Karaelmas Fen Ve Mühendislik Dergisi 8(1):365-372.
• Sivrikaya I S, Tosun B, Kararkaya E (2021). Origanum onites L. ve Rosmarinus officinalis L. Uçucu Yağlarının Kimyasal İçeriklerinin ve Fusarium solani’ ye Karşı Antifungal Aktivitelerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 8(2): 329–335.
• Zuzarte M, Gonçalves M J, Cavaleiroa C, Cruz M T, Benzarti A, Marongiud B, Maxia A, Piras A, Salgueiroa L (2013). Antifungal and anti-inflammatory potential of Lavandula stoechas and Thymus herba-barona essential oils. Industrial Crops and Products 44: 97-103.