İskenderun Körfezi'nden Yakalanan Ahtapotlarda Ağır Metal Düzeyleri

Yıl 2024, , 255 - 262, 30.09.2024

Alaeddin Cilli , Erdinç Türk

https://doi.org/10.30607/kvj.1474131

Öz

Son yıllarda artan sanayileşme ve düzensiz kentleşmeye paralel olarak hava, toprak ve su kirliliğinde de artış görülmektedir. İskenderun Körfezi, çevresinde bulunan sanayi kuruluşları, tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan kirlilik, evsel atıklar, endüstriyel atıklar, konutlar ve araçlardan atmosfere salınan atık gazlar Körfezi'nin kirlenmesine neden olmaktadır. İskenderun Körfezi'ndeki liman ve deniz ulaşımı da bu kirliliğe katkıda bulunmakta ve deniz canlılarındaki kimyasal madde birikimini artırmaktadır. Bu çalışmada, İskenderun Körfezi’ndeki ağır metal kirliliğinin belirlenmesi ve buna bağlı olarak ahtapot tüketiminin tüketici sağlığı üzerine risklerinin değerlendirilmesini amaçlanmıştır. Bu kapsamda, araştırmada İskenderun Körfezi’nden yakalanan 40 adet ahtapot kullanılmıştır. Ahtapotların kas ve mantle dokularında Arsenik (As), Cıva (Hg), Kadmiyum (Cd), Kurşun (Pb), Nikel (Ni), Bakır (Cu), Çinko (Zn), Alüminyum (Al), Demir (Fe) ve Manganez (Mn) gibi ağır metal seviyeleri ICP-OES (Endüktif olarak birleştirilmiş plazma – Optik emisyon spektrofotometresi) cihazı ile belirlenmiştir. Çalışma sonucunda ahtapotun yenilebilir kısımlarındaki metal seviyeleri kabul edilebilir sınırlar içerisinde bulunmuştur. Analiz edilen ahtapot numunelerinin hiçbirinde Hg ve Pb birikimine rastlanmamıştır. Ahtapotların yenilebilir dokularındaki metal seviyeleri Türk Gıda Kodeksine ve Avrupa Gıda standartlarına uygun olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda İskenderun Körfezi’nden elde edilen ahtapot dokularındaki ağır metal birikiminin insan sağlığı ve ekosistem için tehlikeli olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ahtapot, Ağır Metal, İskenderun Körfezi

Etik Beyan

Bu çalışma Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu, Etik Kurul onayı (25/04/2019 ve 2019/04-2) alınarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca yazarlar Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğunu beyan etmişlerdir.

Destekleyen Kurum

Bu araştırma, “İskenderun Körfezi’nden Yakalanan Ahtapotlarda Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi” başlıklı Yüksek lisans tezinden özetlenmiştir. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi BAP tarafından finanse edilmiştir.

Proje Numarası

19.YL.050.

Teşekkür

Bu çalışmada finansal desteklerini veren Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi BAP koordinatörlüğü’ne teşekkürlerimizi sunarız.

Heavy Metal Levels In Octopos Caught From Iskenderun Bay

Öz

In recent years, in parallel with increasing industrialization and unregulated urbanization, there has been an increase in air, soil and water pollution. Iskenderun Bay and industrial establishments around it, pollution resulting from agricultural activities, domestic waste, industrial waste, waste gases released into the atmosphere from residences and vehicles cause the Gulf to be polluted. The port and maritime transportation in the Gulf of Iskenderun also contribute to this pollution and increase the accumulation of chemicals in marine organisms. This study aimed to determine heavy metal pollution in Iskenderun Bay and, accordingly, to evaluate the risks of octopus consumption on consumer health. In this context, 40 octopuses caught from Iskenderun Bay were used in the research. arsenic (As), mercury (Hg), cadmium (Cd), lead (Pb), nickel (Ni), copper (Cu), zinc (Zn), aluminum (Al), iron (Fe) and heavy metal levels such as manganese (Mn) were determined by ICP-OES (Inductively coupled plasma – Optical emission spectrophotometer) device. As a result of the study, metal levels in the edible parts of the octopus were found to be within acceptable limits. No accumulation of Hg or Pb was found in any of the octopus samples analyzed. Metal levels in the edible tissues of octopuses were determined in accordance with the Turkish Food Codex and European Food standards. As a result of the study, it was determined that heavy metal accumulation in octopus tissues obtained from Iskenderun Bay is not dangerous for human health and ecosystem.

Anahtar Kelimeler

Heavy Metal, Iskenderun bay, Octopus Octopus

Proje Numarası

19.YL.050.

Kaynakça

• Ahdy, H. H. H., Abdallah, A. M., & Tayel, F. T. (2007). Assessment of heavy metals and nonessential content of some edible and soft tissues. Egypt J Aqua Res, 33(1), 85-97.
• Alam, M. G. M., Tanaka, A., Allinson, G., Laurenson, L. J. B., Stagnitti, F., & Snow, E. T. (2002). A comparison of trace element concentrations in cultured and wild carp (Cyprinus carpio) of Lake Kasumigaura, Japan. Ecotoxicology and environmental safety, 53(3), 348-354. https://doi: 10.1016/s0147-6513(02)00012-x.
• Anonim. Türkiye Çevre Atlası. (2004). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı. Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı.
• Ariano, A., Marrone, R., Andreini, R., Smaldone, G., Velotto, S., Montagnaro, S., ... & Severino, L. (2019). Metal concentration in muscle and digestive gland of common octopus (Octopus vulgaris) from two coastal site in Southern Tyrrhenian Sea (Italy). Molecules, 24(13), 2401. https://doi.org/10.3390/molecules24132401.
• Baş, YS. (2019). İskenderun’da bulunan termik santrallerin istavrit (trachurus trachurus) ve sardalya (sardina pilchardus) balık dokularında ağır metal birikimlerinin incelenmesi Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Duysak, Ö., & Dural, M. (2015). Heavy metal concentrations in tissues of short-finned squid Illex coindetii (Cephalopoda: Ommastrephidae)(Vérany, 1839) in Iskenderun Bay, north-eastern Mediterranean Pakistan J. Zool, 47(2), 447-453.
• EPA US. (1996). Microwave assisted acid digestion of siliceous and organically based matrices. OHW, Method 3052. Erişim Tarihi: 04.04.2021.
• European Union commıssıon regulatıon 2023/915 of 25 April 2023 on maximum levels for certain contaminants in food and repealing Regulation (EC) No 1881/2006.
• Gautam, P. K., Gautam, R. K., Banerjee, S., Chattopadhyaya, M. C., & Pandey, J. D. (2016). Heavy metals in the environment: fate, transport, toxicity and remediation technologies. Nova Sci Publishers, 60, 101-130.
• Güner, S., Dincer, B., Alemdag, N., Colak, A., & Tüfekci, M. (1998). Proximate composition and selected mineral content of commercially important fish species from the Black Sea. Journal of the Science of Food and Agriculture, 78(3), 337-342. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0010.
• He, Zhenli L., Xiaoe E. Yang., Peter J. (2005). Stoffella. Trace elements in agroecosystems and impacts on the environment. Journal of Trace elements in Medicine and Biology 19.2-3, 125-140. https://doi.org/10.1016/j.jtemb.2005.02.010.
• Herawati, N., Suzuki, S., Hayashi, K., Rivai, I. F., & Koyama, H. (2000). Cadmium, copper, and zinc levels in rice and soil of Japan, Indonesia, and China by soil type. Bulletin of environmental contamination and toxicology, 64(1), 33-39.40. https://doi.org/10.1007/s001289910006.
• Järup, Lars. (2003). Hazards of heavy metal contamination. British medical bulletin 68.1 2003, 167-182. https://doi.org/10.1093/bmb/ldg032.
• Journal of EU Communities (2001). Resolution No. 466/2001 No of 8 March 2001 Setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs. Erişim Tarihi : 04.04.2021.
• Karim, S., Aouniti, A., Belbachir, C., Rahhou, I., El, Abed, S., & Hammouti, B. (2016). Metallic contamination (Cd, Pb, Cu, Zn, Fe, Co) of the Octopus (Octopus Vulgaris Cuvier, on 1797) fished in the Mediterranean coast from the north east of Morocco, Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 8(2):821-828
• Katagan, T., & Kocatas, A. (1990). Note préliminaire sur les Cephalopodes des eaux Turques. Rapp Comm int Mer Médit, 32, 242.
• Katağan, T., & Benli, H. A. (1990). New Cephalopod (Mollusca) species for the Turkish seas. Doğa-Tr. J. Zoology, 14, 156-161.
• Kaya, G., & Turkoglu, S. (2017). Bioaccumulation of heavy metals in various tissues of some fish species and green tiger shrimp (Penaeus semisulcatus) from İskenderun Bay, Turkey, and risk assessment for human health. Biological Trace Element Research, 180, 314-326. https:// doi.10.1007/s12011-017-0996-0
• Kosker, A. R. (2020). Ahtapotun (Octopus vulgaris) metal düzeylerinin değerlendirilmesi: sağlık riskleri tahmini. Ege Journal of Fisheries & Aquatic Sciences (EgeJFAS)/Su Ürünleri Dergisi, 37(3).
• Lemos Neto, M. J., de Souza Nascimento, E., Maihara, V. A., Silva, P. S. C., & Landgraf, M. (2014). Evaluation of As, Se and Zn in octopus samples in different points of sales of the distribution chain in Brazil. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 301, 573-579. https:// doi : 10.1007/s10967-014-3167-1.
• Mok, J. S., Kwon, J. Y., Son, K. T., Choi, W. S., Shim, K. B., Lee, T. S., & Kim, J. H. (2014). Distribution of heavy metals in muscles and internal organs of Korean cephalopods and crustaceans: risk assessment for human health. Journal of Food Protection, 77(12), 2168-2175. https://doi.org/10.4315/0362-028X.JFP-14-317.
• Raimundo, J., Pereira, P., Vale, C., & Caetano, M. (2005). Fe, Zn, Cu and Cd concentrations in the digestive gland and muscle tissues of Octopus vulgaris and Sepia officinalis from two coastal areas in Portugal. Ciencias marinas, 31(1B), 243-251. https://doi.org/10.7773/cm.v31i12.91.
• Roper, C.F.E., Sweeny, M.J & Nauen, C.E. (1984). Cephalopods of the word. An annotated and illustrated catalogue of species of interest to fisheries. Fisheries Synopsis, 3(1):277.
• Salman, A., Katağan, T., & Benli, H. A. (1998). Bottom trawl teuthofauna of the Aegean Sea. Arch. Fish. Mar. Res, 45(2):183-196.
• Shallari, S., Schwartz, C., Hasko, A., & Morel, J. L. (1998). Heavy metals in soils and plants of serpentine and industrial sites of Albania. Science of the total environment, 209(2-3): 133-142. https://doi.org/10.1016/S0048-9697(98)80104-6.
• Sönmezateş, H. K., & Türk, E. (2023). İskenderun körfezi’nden yakalanan ahtapotlarda bisfenol a düzeyleri. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 12(1): 107-111. https://doi.org/10.31196/huvfd.1279586.
• Türk, E., Tekeli, İ. O., & Kırgız, F. C. (2020). Hatay’da bazı yöresel peynir çeşitlerinin ağır metal düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 13(2):130-134. https://doi.org/10.1016/S0048-9697(98)80104-6.
• Türk Gıda Kodeksi. (2011). Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği. Erişim tarihi: 01.04.2021.