Malatya İlinde Sığırcılık İşletmelerinin Mevcut Durumu:II. Hayvan Sağlığı ve Ahır Hijyeni Perspektifinde Biyogüvenlik Uygulamaları

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 2, 61 - 69, 01.06.2016

Abdurrahman Köseman İbrahim Şeker

Öz

Bu araştırma, Malatya ilindeki sığırcılık işletmelerinin biyogüvenlik bakımından mevcut durumlarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla belirlenen ilçelerden tesadüfi örnekleme metodu kullanılarak seçilen 172 adet sığırcılık işletmesi sahibine yüz yüze anket uygulanmıştır. Araştırmada, hayvanların Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi %98,8, tüberküloz kontrol ve test kayıtlarının tutulması %97,7, hasta hayvanların kaydının tutulması %34,3, hayvan sevklerine ait belgelerin muhafazası ve hayvan hareketlerinin kaydının tutulması %51,7, şap hastalığı aşısının düzenli yapılması %97,7, barınak ve çevresinin temizliği %95,3, uygun ve yeterli gübre çukurunun varlığı %21,5 ve farklı türden hayvanların bir arada bulundurulması %9,9 oranlarında tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; işletmelerde, hayvan sağlığı ve ahır hijyenine dayalı biyogüvenlik uygulamaları bakımından birçok parametrenin “kabul edilebilir” noktada olduğu, ancak bazı barınak şartları bakımından dikkat çekici düzeyde yetersizlikler bulunduğu belirlenmiştir. Özellikle, durakların uygun ölçü ve niteliklere sahip olmadığı, uygun olanların ise sadece %9,9 oranında kaldığı tespit edilmiştir. Çok düşük olan bu oran işletmelerin bu açıdan ciddi bir eksiklik ve olumsuzluk taşıdığını göstermektedir. Biyogüvenlik kurallarının uygulanması kârlılık, sürdürülebilir üretim ve halk sağlığı açısından gerekli olduğundan, mevcut olumsuzlukların giderilmesi için önlemler ivedilikle alınmalıdır. Biyogüvenlikle ilgili iş ve işlemlerin daha bilinçli yapılması için, yetiştiricilere yönelik eğitim ve bilgilendirme çalışmalarına önem verilmelidir. Yetiştirici birlikleri, işletmelere hizmet veren serbest veteriner hekimler ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili birimleri konu üzerinde hassasiyet göstermelidirler. Bakanlık teşkilatlarının görevlerinden olan hayvanların tanımlanması ve tescili, hayvan sevklerinin tanzimi, işletmelerin biyogüvenlik çerçevesinde izlenmesi ve aşılama programlarının takibi daha etkin biçimde yapılmalıdır. Gerektiğinde idari yaptırımlar uygulanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Biyogüvenlik, İşletme, Hijyen, Aşılama

Current Status of Cattle Farms in Malatya: II. Biosecurity Applications in Animal Health and Stable Hygene Perspective

Öz

This research was conducted to determine the biosecurity conditions of cattle farms in Malatya. 172 breeders are interviewed by using the random sampling method in selected cattle farms in specific districts. It is found out that the record of animals in Ministry of Food, Agriculture And Livestock database is 98.8%, the tuberculosis control and test records is 97.7%, the record of sick animals is 34.3%, keeping the animal movement documents and the recollection of them is 51.7%, regular vaccination of FMD is 97.7%, the shelter and it’s environment sanitation is 95.3%, the appropriate and adequate septic tanks existence is 21.5% and keeping different animal species is 9.9%. When animal health and shelter hygiene conditions are evaluated, it is determined that several parameters are “acceptable”, however, the others are considerably insufficient. It is stated that the stalls have inadequate measures and qualities, but the accepted ones are only 9.9%. This low ratio indicates that farms are seriously inadequate and problematic. Precautions should be taken to obtain profitability, sustainable production and public health immediately. Thus, it is necessary to care training and informing of farmers to have conscious work and applications. Breeding associations, free veterinarians serving the farms and the Ministry’s related units should carefully work for the subjects. Animal identification and registration, reporting of animal movement, controlling farms for biosecurity and vaccination programmers should efficiently be conducted. Administrative sanctions must be applied when needed.

Anahtar Kelimeler

Biosecurity, Farms, Hygene, Vaccination

Kaynakça

• Abler DG, Shortle JS. Potential for environmental and agricultural policy linkages and reforms in the European Community. American Journal of Agricultural Economics. 1992; 74(3): 775-781.
• Adıgüzel A. Şap Hastalığı Mücadele Stratejisi. Hayvan Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Yıl Sonu Değerlendirme Toplantısı. 2014. http://www.tarim.gov.tr/GKGM/Duyuru/76/2015-yili-hayvan-hastalik-ve-zararlilari-ile-mucadele. Erişim Tarihi:19.11.1015.
• Akartuna T. Süt Hayvancılığında Hijyenin Önemi ve Kaliteye Etkileri. 2008. Uluslararası Süt Sığırcılığı ve Süt Ürünleri Çalıştayı ve Sergisi, 28-29.04.2008, İzmir.
• Aksoy FT. Sürü sağlığı ve biyogüvenlik. 2011. ciftlikdergisi.com.tr› suru…ve biyoguvenlik.html. Erişim Tarihi:28.05.2015.
• Anonim. Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun. 1954.Kanun Numarası: 6343, Kabul Tarihi: 9.3.1954.
• Anonim. Hayvanları Koruma Kanunu. 2004a.Kanun Numarası: 5199, Kabul Tarihi: 24.6.2004.
• Anonim. Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği. 2004b. Resmi Gazete Tarihi: 18.02.2004, Resmi Gazete Sayısı: 25377.
• Anonim. Gıda Güvenliği ve Kalitesinin Denetimi ve Kontrolüne Dair Yönetmelik. 2007. Resmi Gazete Tarihi: 9.12.2007 Resmi Gazete Sayısı: 26725.
• Anonim. Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği. 2011. Resmi Gazete Tarihi: 02.12.2011 Resmi Gazete Sayısı: 28130.
• Anonim. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi. 2013a. Genelge No: 2013/04.
• Anonim. Çalışma Raporu 2013. Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. 2013b. Anonim. Hayvancılık istatistikleri. 2014a.http://www.tuik.gov.tr/ Erişim Tarihi: 24.11.2014.
• Anonim. Malatya İli Tarımsal Yatırım Rehberi Eylül 2014. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. 2014b. Erişim Tarihi: 24.11.2014.
• Anonim. Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği. 2014c. Resmi Gazete Tarihi: 18.02.2004, Resmi Gazete Sayısı: 25377
• Anonim. Office International des Epizooties. 2015a. OIE-Listed diseases, infections and infestations in force in 2015. Erişim Tarihi: 15.11.2015.
• Anonim. SPSS 22.0. statistical package in social sciences for windows. 2015b. Chicago, USA.
• Anonim. Biyogüvenlik neden önemlidir. 2015c. agriculture.gov.au›SiteCollectionDocuments/ Erişim Tarihi: 28.05.2015. Anonim. TKDK. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Tarafından Desteklenecek Kırmızı Et Üreten Tarımsal İşletmelerde AB Standartları Denetleme Formu (Ek-6). 2015d. Arpacık R. Entansif Sığır Besiciliği. Şahin Matbaası. s.76,78. 2007. Ankara.
• Ayyılmaz T, Uzmay C, Kaya İ. Süt sığırı ahırlarında inek konforu esaslı serbest durak tasarımı. Hayvansal Üretim. 2011; 52(2): 46-57.
• Bebek M. Hayvan Hareketleri Kimliklendirme ve Kayıt. Hayvan Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Yıl Sonu Değerlendirme Toplantısı. 2014. http://www.tarim.gov.tr/GKGM/Duyuru/76/2015-yili-hayvan-hastalik-ve-zararlilari-ile-mucadele. Erişim Tarihi:19.11.1015.
• Bewley J. Opportunities for improved cow comfort through freestall barn renovations. 2010.
• http://www.ca.uky.edu/agc/pubs/asc/asc178/asc178.pdf.Erişim Tarihi:10.12.2015.
• Bickert GW. Milking herd facilities. Dairy Free Stall Housing and Equipment. 7th ed. Iowa State University. 2000. Ames. P. 27-42.
• Choubisa SL. Bovine calves as ideal bio-indicators for fluoridated drinking water and endemic osteo-dental fluorosis. Environ Monit Assess. 2014; 186(7):4493-8. doi: 10.1007/s10661-014-3713-x.
• Çağatay M. Veterinerlik Hizmetleri İletişim Stratejisi. Hayvan Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Yıl Sonu Değerlendirme Toplantısı.2014.http://www.tarim.gov.tr/GKGM/Duyuru/76/2015-yili-hayvan-hastalik-ve-zararlilari-ile-mucadele. Erişim Tarihi:19.11.1015.
• Denli M, Sessiz A, Tutkun M. Diyarbakır ili sığırcılık işletmelerinin genel yapısal durumu ve bakım-beslenme teknikleri analizi projesi. 2013. Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Erganiş O. Sürü sağlığında biyogüvenlik prensipleri ve güvenli et ve süt üretimi için üretim yönetimi. 2015. http://atavet.com.tr/bilgibankasi.php?makale=17 Erişim Tarihi:03.12.2015.
• Graves RE, McFarland DF, Tyson JT. Designing and building dairy cattle freestalls. 2009. http://www.abe.psu.edu/extension/factsheets/g/G76.pdf. Erişim Tarihi:10.12.2015.
• Köseman A. AB müzakere süreci ve hayvan refahı. Türktarım. 2008; 181; 62-64. ISSN: 1303-2364.
• Köseman A, Şeker İ. Malatya ilinde sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu: I. yapısal özellikler. FÜ Sağ. Bil. Enst. Derg. 2016; 30(1) 5-12.
• Mihina S, Brestensky V, Szabova G, Botto L, Bottcher RW, Hoff S. Behaviour and cleanliness of dairy cows in differently designed cubicles. Livestock Environment. 1997; 5 (1):258-265.
• Polat HE, Olgun M. Hayvancılık işletmelerindeki atık yönetimi uygulamalarının su kirliliği üzerine etkileri. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi. 2009; 26(2): 71-80.
• Radostits OM, Blood DC. Herd Health, 1st ed WB Saunders.1985. Philadelphia, USA. Rodríguez DC, Pino N, Peñuela G. Microbiological quality indicators in waters of dairy farms: detection of pathogens by PCR in real time. Sci Total Environ. 2012; 15;427-428:314-8. doi: 10.1016/j.scitotenv.2012.03.052. Epub 2012 Apr 28. Sungur H, Çöven F. Kanatlı işletmelerinde biyogüvenlik ve hastalıklardan korunma.
• 2009.yumbir.org›UserFiles/File/Biyoguvenlik_Kitap.pdf.ErişimTarihi:28.05.2015. Şen Unutmaz E. Sığır Tüberkülozu. Hayvan Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Yıl Sonu Değerlendirme Toplantısı. 2014.
• http://www.tarim.gov.tr/GKGM/Duyuru/7 6/2015-yili-hayvan-hastalik-ve-zararlilari-ilemucadele. ErişimTarihi:19.11.1015.
• Visscher CF, Witzmann S, Beyerbach M, Kamphues J. Watering cattle (young bulls) with brackish water a hazard due to its salt content? Tierarztl Prax Ausg G Grosstiere Nutztiere, 2013; 41(6):363-70.
• Won G, Gill A, Lejeune JT. Microbial quality and bacteria pathogens in private wells used for drinking water in northeastern Ohio. J Water Health. 2013; 11(3):555-62. doi: 10.2166/wh.2013.247.
• Yaman B. Zoonotik hastalıkların veteriner hekimlik boyutu. I. Zoonotik Hastalıklar Sempozyumu Kitabı. 2006; 7-12.
• Medisan. Ankara. Yardımcı H. Mycobacterium İnfeksiyonları. “Veteriner Mikrobiyoloji (Bakteriyel Hastalıklar)” Editörler: Aydın N, Aracıkoğlu J. 2006; 87-107.
• İlke Emek Matbaacılık ve Yayıncılık. ISBN.975-6268-06-9. Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S. Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. 2004. Detay Yayıncılık. Ankara. Yener H, Atalar B, Mundan D. Şanlıurfa ilindeki sığırcılık işletmelerinin biyogüvenlik ve hayvan refahı açısından değerlendirilmesi. Harran Üniv Vet Fak Derg. 2013; 2(2) 87-93.
• Zadoks RN, Griffiths HM, Munoz MA, Ahlstrom C, Bennett GJ, Thomas E, Schukken YH. Sources of Klebsiella and Raoultella species on dairy farms: be careful where you walk. J Dairy Sci. 2011; 94(2):1045-51. doi: 10.3168/jds.2010-3603