Öz
Epidermal büyüme faktörü, hücrelerin bölünmesi, farklılaşması, yaşaması, çoğalması, büyümesi ve hücre göçünü uyaran protein yapıda bir büyüme faktörü olup, organizmadaki pek çok fizyolojik ve patolojik süreçte rol almaktadır. EGF, anti-enflamatuar, anti-apoptotik, nörotrofik ve nöroprotektif etkilere sahiptir. Epidermal büyüme faktörü reseptörleri akciğer, mide, duodenum, pankreas, böbrek, hipofiz bezi, tiroid bezi, meme bezi, yumurtalık, uterus, plasenta, kornea ve gliya hücrelerinde bulunmaktadır. Trombositler, makrofajlar, monositler ve fibroblastlar da epidermal büyüme faktörü kaynağıdır. Epidermal büyüme faktörü, epidermal büyüme faktörü reseptörüne bağlanarak, MAPK, ERK 1/2, PI3K-Akt, PLC-γ, JAK/STAT hücre içi sinyalizasyon yolaklarını aktive ederek etki etmektedir. Epidermal büyüme faktörü etkilerini başlıca sindirim sistemi, üreme sistemi ve sinir sistemi üzerinde göstermektedir. Fibroblastların, kerotinisitlerin, vasküler endotel hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını uyarıcı etkisi nedeniyle, özellikle yaraların tedavisinde epidermal büyüme faktörü uygulamaları başarı sağlamaktadır. Bu derlemenin amacı, EGF’nin yapısı, kaynakları, reseptörü, etki mekanizması, etkileri ve tedavide kullanımını özetlemektir.