Afyonkarahisar Damızlık Süt Sığırı İşletmelerinde Buzağı Bakımı ve Yaşama Gücünün Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 3, 310 - 316, 30.09.2019

Kemal Yıldırım Serdar Koçak

https://doi.org/10.30607/kvj.593040

Öz

Bu
çalışma, Afyonkarahisar İlinde bulunan damızlık süt sığırı işletmelerindeki
buzağı bakımı ve yönetimi ile buzağılarda yaşama gücü ve etkileyen faktörlerin
incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Afyonkarahisar merkez ve
ilçelerinde bulunan 25 adet damızlık süt sığırı işletmesinde yürütülmüş olup
yaşama gücü için 7 adet işletmenin 2016 ve 2017
yıllarında doğan 400 baş Simental ve 117 baş Holştayn buzağısı
kullanılmıştır. Simental buzağılarda yaşama gücü
ortalamaları 30., 60., 75. ve 90. günde sırasıyla; 0,920±0,021, 0,896±0,023,
0,874±0,025 ve 0,857±0,025 olarak tespit edilmiştir. Simental buzağılarda
yaşama gücüne 30., 60., 75. ve 90. günde işletme ve doğum mevsiminin, 60., 75.
ve 90. günde ana yaşının ve 75. günde ise cinsiyetin etkisinin önemli (p<0,05;
p<0,01) olduğu belirlenmiştir. Holştayn
buzağılarda yaşama gücü ortalamaları 30., 60., 75. ve 90. günde sırasıyla;
0,918±0,027, 0,918±0,027, 0,918±0,027 ve 0,893±0,029 olarak hesaplanmıştır.
Holştayn buzağılarda 30., 60., 75. ve 90. günde yaşama gücüne  cinsiyetin, 30., 60. ve 75. günde ise doğum
mevsiminin etkisinin önemli (p<0,05; p<0,01) olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak,
Simental ve Holştayn buzağılarda yaşama gücünün optimal verimlilik ve ideal
değerler bakımından düşük olduğu, kolostrum kalitesi ve yönetimine önem
verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.   

Anahtar Kelimeler

Süt sığırcılığı, buzağı, yönetim, yaşama gücü

Teşekkür

Araştırmanın işletmelerinde yürütülmesine izin veren yetiştiricilere çok teşekkür ederiz.

Evaluation of Calf Management and Livability in Dairy Farms in Afyonkarahisar

Öz

This study was carried out in order to examine the
factors affecting the survival of calves with rearing, feeding and management
of calves in dairy cattle farms in Afyonkarahisar province. The research was
conducted in 25 dairy farms in center Afyonkarahisar and districts, and used
400 head Simmental calves and 117 head Holstein calves which are birth in 7
farms which have regular records for their livability of calves in 2016 and
2017. The survival rates were 0,920±0,021,
0,896±0,023, 0,874±0,025 and 0,857±0,025 at 30, 60, 75 and 90 days of
life in the Simmental calves, respectively. The effects of dairy farm and birth
season at 30, 60, 75 and 90 days of survival rates, effect of age of dam at 60,
75 and 90 days of survival rates and effect of gender at 75 days of survival
rates in the Simmental calves were significant (p<0,05;
p<0,01). The survival
rates were 0,918±0,027, 0,918±0,027, 0,918±0,027 and
0,893±0,029 at 30, 60, 75 and 90 days of life in the Holstein calves,
respectively. The effects of gender at 30, 60, 75 and 90 days for survival
rates, effect of birth season at 30, 60 and 75 days of survival rates in
Holstein calves were significant (p<0,05;
p<0,01). As a
result, it was concluded that the survival rates in the Simental and Holstein
calves is low in terms of optimal productivity and ideal values, and the
quality and management of colostrum should be taken into consideration.

Anahtar Kelimeler

dairy cattle, calf, management, livability

Kaynakça

• Akbulut Ö. Simental sığırların Türkiye’de verim performansı üzerine bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1998; 29 (1): 43-49.
• Akçapınar H, Özbeyaz C. Hayvan yetiştiriciliği temel bilgileri. Kariyer matbaacılık, Ankara, 1999.
• Anonim. Önsöz, Buzağı Kayıpları Sempozyumu. 21-22 Aralık 2017, Kırıkkale.
• Anonim. Buzağı Bakım ve Beslenmesi. Erişim: [https://www.tarimorman.gov.tr/HAYGEM/Belgeler/Hayvanc%C4%B1l%C4%B1k/B%C3%BCy%C3%BCkba%C5%9F%20Hayvanc%C4%B1l%C4%B1k/2016%20Y%C4%B1l%C4%B1/Buza%C4%9F%C4%B1%20Bak%C4%B1m%20ve%20Beslenmesi.pdf] Erişim Tarihi:21.02.2019. APHIS. Mortality of Calves and Cattle on U.S. Beef Cow-calf Operations,May2010. Erişim:[https://www.aphis.usda.gov/animal_health/nahms/beefcowcalf/downloads/beef0708/Beef0708_is_Mortality.pdf] Erişim Tarihi: 05.01.2019.
• Ayaşan T, Hızlı H, Asarkaya A, Coşkun MA. Siyah Alaca buzağılarda büyüme performansı ve yaşama gücü. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2016; 3 (3): 223–228.
• Azizzadeh M, Shooroki HF, Kamalabadi, AS, Stevenson MA. Factors affecting calf mortality in Iranian Holstein dairy herds. Preventive Veterinary Medicine, 2012; 104 (3–4): 335-340.
• Başpınar H, Oğan M, Batmaz ES, Balcı F, Karakaş E, Baklacı C. Esmer ve Holştayn buzağıların büyüme ve yaşama gücüne etki eden bazı çevresel faktörler. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1998; 38 (2): 19-31.
• Bayrıl T, Yılmaz O. Kazova Vasfi Diren Tarım İşletmesinde yetiştirilen siyah alaca buzağılarda büyüme performansı ve yaşama gücü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 2010, 21 (3): 169 – 173.
• De Amicis I, Veronesi, MC, Robbe D, Gloria A, Carluccio A. prevalence, causes,resolution and consequences of bovine dystocia in Italy. Theriogenology, 2017, 107: 104-108.
• Deliömeroğlu Y, Alpan O, Bakır A. İthal Simental sığırların Kazova tarım işletmesi şartlarında büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1995, 35 (3-4): 1-15.
• Gates MC. Evaluating there productive performance of British beef and dairy herds using national cattle movement records. Vet. Rec., 2013, 173 (20): 499.
• Gulliksen S M, Lie KI, Loken T, Osteras O. Calf mortality in Norwegian dairy herds. Journal of Dairy Science, 2009, 92 (6): 2782-2795.
• Haile-Mariam M. Factors ınfluencing preweaning calf survival rate and cow productivity ındex in Ethiopian Boran Cattle. 6th International Committee for World Congress on Genetics Applied to Livestock Production, Armidale, NSW Australia, 1998, pp.203-206.
• Karakaş E. Bursa-Yenişehir ilçesinde yetiştirilen Holştayn buzağıların doğum ağırlığı, sütten kesim yaşı, süt tüketimleri ve yaşama güçleri. Uludağ Univ J Fac Vet Med, 2002, 21: 77-81.
• Kaygısız A, Harmandar A. Kahramanmaraş ilindeki iki özel işletmede kültür ırkı sığırların adaptasyon düzeylerinin sigorta hasar tazminatı alma kriteri bakımından karşılaştırılması. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 2018, 21 (2): 215-219.
• Koçak S, Tekerli M, Özbeyaz C, Yüceer B. Environmental and genetic effects on birth weight and survival rate in Holstein Calves. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 2007, 31 (4): 241-246.
• Koçak S, Tekerli M, Özbeyaz C, Demirhan İ. Lalahan Merkez Hayvancılık Araştırma Enstitüsünde yetiştirilen Holştayn, Esmer ve Simental sığırlarda bazı verim özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2008, 48 (2): 51-57.
• Moore DA, Heaton K, Poisson S, Sischo WM. Dairy calf housing and environment. The Science Behind Housing and on-Farm Assessments. National Integrated Food Safety Initiative 2007-01877.
• Özyürek S, Koçyiğit R, Tüzemen N. Buzağı yetiştiriciliğinde buzağı barınaklarının önemi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 2013, 24: 46-52.
• Raboisson D, Delor F, Cahuzac E, Gendre C, Sans P, Allaire G. Perinatal, neonatal, and rearing period mortality of dairy calves and replacement heifers in France. Journal of Dairy Science, 2013, 96 (5): 2913-2924.
• Riley DG, Chase CC, Olson TA, Coleman SW, Hammond AC. Genetic and nongenetic influences on vigor at birth and preweaning mortality of purebred and high percentage Brahman Calves. J. Anim. Sci., 2004, 82: 1581-1588.
• SPSS Inc. PASW Statistical Program. Version 18.0.0., 2009, Chicago, IL, USA: SPSS Inc.
• Tümer S. Buzağıların bakım ve beslenmesi. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Çiftçi Broşürü, 1998, No: 87.
• Ünal N, Ertuğrul O, Alpan O. Growth and survival of Simmental calves reared outdoors in individual hutches. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences,2001,25:789-795.
• Yüceer B, Özbeyaz C. Kolostrum almış buzağılarda bağışıklığın, büyüme, hastalık insidansı ve yaşama gücü üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 2010; 57: 185-190.