Yasaklanmalarının
üzerinden onlarca yıl geçmesine rağmen kalıcılıkları nedeniyle hala doğada
bulunabilen Kalıcı organik kirleticiler (KOK)’den organik klorlu pestisit
(OCP), polibromlu difenileter (PBDE) ve poliklorlu bifenil (PCB)’ler sedimentte
birikerek çevre ve iklim koşullarına bağlı olarak suya geri salınmaktadırlar.
Kızılırmak Nehri ise İç Anadolu Bölgesi’nden doğarak Karadeniz’e dökülen on
ilin sınırları içinden geçen Türkiye’nin en uzun nehridir. Kızılırmak Nehri’nin
Kırıkkale sınırları içindeki bölümü üzerinde organize sanayi bölgesi,
petrokimya ve silah tesisleri bulunmakta, şehrin kanalizasyon deşarjı da nehre
yapılmaktadır. Bu nedenle suda bulunan ve sedimentte birikmiş olan KOK’ların
miktarı nehrin suyunun kullanıldığı bölgeler için önem taşımaktadır. Bu
çalışmada Haziran 2018 ile Mayıs 2019 tarihleri arasındaki 1 yıl boyunca
toplanan 60 sediment ve 60 su örneğinde 9 OCP (α, β, γ-hekzaklorosiklohekzan,
hekzaklorobenzen, heptaklor, 4,4’-diklorodifenil dikloroetan- 4,4’-DDE,
4,4’-diklorodifenil dikloroetilen- 4,4’-DDD, 2,4’-diklorodifenil trikloroetan-
2,4’-DDT, 4,4’-diklorodifenil trikloroetan- 4,4’-DDT), 7 PCB (28, 52, 101, 118,
138, 153, 180) ve 6 PBDE (17, 47, 66, 100, 153, 183) olmak üzere toplam 22
KOK’un miktarına bakılarak varsa mevsimsel değişikliklerin ortaya konulması
amaçlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda en sık tespit edilen KOK’un
4,4’-DDE, kalıntı konsantrasyonunun en yüksek olduğu ayın ise Ağustos olduğu
belirlenmiştir.
Kalıcı organik kirletici PBDE PCB Organik klorlu pestisitler Kızılırmak Nehri
The organic
chlorinated pesticide (OCP), polybrominated diphenylether (PBDE) and
polychlorinated biphenyls (PCBs), which can be found in nature due to their
persistence even decades after their prohibition, are deposited in sediment and
released back to water depending on environmental and climatic conditions.
Kızılırmak, the longest river of Turkey, passes through ten provinces and flows
from the Central Anatolia to the Black Sea. There is an organized industrial
zone, petrochemical and weapon facilities on
Kızılırmak River within Kırıkkale border and the city’s sewage is
discharged into the river. Therefore, the amount of persistent organic
pollutants (POPs) present in water and deposited in sediment is important for
the areas where river water is used. In this study, it was aimed to determine
the seasonal changes, if any, by evaluating the total amount of 22 POPs; 9 OCPs
(α, β, γ-hexachlorocyclohexane, hexachlorobenzene, heptachlor,
4,4'-dichlorodiphenyldichloroethane-4,4'-DDE, 4,4'-dichlorodiphenyldichloroethylene-4,4'-DDD,
2,4'- dichlorodiphenyl trichloroethane-2,4'-DDT, 4,4'-dichlorodiphenyl
trichloroethane-4,4'-DDT), 7 PCBs (28, 52, 101, 118, 138, 153, 180) and 6 PBDEs
(17, 47, 66, 100, 153, 183) in 60 sediment and 60 water samples collected for 1
year between June 2018 and May 2019. The most frequently detected POP was
4,4'-DDE and the highest residue concentration was in August.
Persistent organic pollutants PBDE PCB Organochlorine pesticides Kizilirmak River
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Veteriner Bilimleri |
Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2019 |
Kabul Tarihi | 11 Kasım 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 12 Sayı: 4 |