Examination Of Face Recognition Technologies From The Perspective Of Personal Data Protection Law

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 23 - 46, 23.06.2023

Sertel Şıracı

Öz

The data determined through the face shape of individuals are sensitive personal data according to the Article 6 of the Personal Data Protection Law No. 6698. The processing of personal data by biometric methods is guaranteed as a constitutional right within the scope of the protection of fundamental rights and freedoms of individuals. There is no doubt that it is under protection within the framework of the legal protection limits set forth under the provisions of the law. On the one hand, there are great conveniences provided by technology, on the other hand, there is the possibility of violation of fundamentals and specificities. The uses that we have internalized by being the subject of movies in the past are now put into practice in real life. In parallel with the rate of use of facial recognition technology, conscious or unconscious interference with fundamental rights and freedoms is increasing. In this study, facial recognition technology will be discussed in terms of the basic principles of personal data protection law, while the subject will be evaluated within the scope of examples, fictional possibilities, legislation and decisions.

Anahtar Kelimeler

Personal Data, Sensitive Personal Data, Biometric Data, Face Recognition, Explicit Consent

Yüz Tanıma Teknolojilerinin Kişisel Verilerin Korunması Hukuku Açısından İncelenmesi

Öz

Bireylerin yüz şekli üzerinden tespit edilen veriler 6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu m.6 hükmüne göre özel nitelikli kişisel veridir. Biyometrik yöntemlerle kişisel verilerin işlenmesi kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması kapsamında Anayasal hak olarak güvence altına alınmıştır. Kanun hükümleri kapsamında ortaya konulan hukuksal koruma sınırları çerçevesinde koruma altında olduğuna şüphe yoktur. Bir yanda teknolojinin sağladığı büyük kolaylıklar varken diğer yanda temel ve özgülüklerin ihlali ihtimali vardır. Geçmişte sinema filmlerine konu olup içselleştirdiğimiz kullanımlar, bugün gerçek hayatta uygulamaya geçirilmiştir. Yüz tanıma teknolojisinin kullanım oranına paralel olarak temel hak ve özgürlüklere bilinçli veya bilinçsiz müdahale de artmaktadır. Bu çalışmada yüz tanıma teknolojisi, kişisel verilerin korunması hukukunun temel ilkeleri açısından ele alınırken uygulama örnekleri, kurgusal ihtimaller, mevzuat ve kararlar kapsamında konu değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler

Kişisel Veri, Özel Nitelikli Kişisel Veri, Biyometrik Veri, Yüz Tanıma, Açık Rıza

Kaynakça

• Apple Inc. Face ID ve Gizlilik. https://www.apple.com/tr/legal/privacy/data/tr/face-id/ adresinden 22.04.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Akgül, A. (2014). Danıştay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Kişisel Verilerin Korunması. İstanbul:Beta Yayınları.
• Akgül, A. (2013). Danıştay Kararları Işığında Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması. Danıştay Dergisi, S:133, s.21-45.
• Akgül, A. (2015). Kişisel Verilerin Korunması Bağlamında Biyometrik Yöntemlerin Kullanımı ve Danıştay Yaklaşımı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, s.199-222.
• Arslan, B., Sağıroğlu, Ş. (2016). Mobil Cihazlarda Biyometrik Sistemler Üzerine Bir İnceleme. Politeknik Dergisi, C.19, No.2, s. 101-114.
• Article 29 Data Protection Working Party. (2003). Working document on biometrics, WP80, Brussels.https://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2003/wp80_en.pdf adresinden alınmıştır.
• Article 29 Data Protection Working Party. (2012). Opinion 02/2012 on facial recognition in online and mobile services, WP 192, Brussels. https://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2012/wp192_en.pdf adresinden alınmıştır.
• Article 29 Data Protection Working Party, Opinion on Data Processing at Work, 2017, https://ec.europa.eu/newsroom/document.cfm?doc_id=45631 adresinden alınmıştır.
• Avrupa Konseyi. (2021). Guidelines on facial recognition Consultative Committee of Convention 108 the Convention for the protection of individuals with regard to automatic processing of personal data. https://rm.coe.int/guidelines-on-facial-recognition/1680a134f3 adresinden alınmıştır.
• Başalp, N. (2004). Kişisel Verilerin Korunması ve Saklanması. Ankara:Yetkin Yayınları.
• Berber, L., Lostar, M. (2006). Bilişimde Biyometrik Yöntemler. Ankara:Yetkin Yayınları.
• Berber, L. (2019). İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilişim ve Teknoloji Hukuku Enstitüsü yayınları https://itlaw.bilgi.edu.tr/media/document/2019/08/biyometrik-imza.pdf adresinden alınmıştır.
• Commission Nationale de l’Informatique et des Libertés (CNIL). (2021). Decision of the Executive Committee of the Commission Nationale de l’Informatique et des Libertés n° MEDP-2021-002 of 6th December 2021 to make public the order n°MED-2021-134 of 26th November 2021, issued to CLEARVIEW AI. https://www.cnil.fr/sites/default/files/atoms/files/decision_ndeg_medp-2021-002.pdf adresinden erişilmiştir.
• Çekin, M.S. (2020). Avrupa Hukukuyla Mukayeseli Olarak 6698 Sayılı Kanun Çerçevesinde Kişisel Verilerin Korunması Hukuku. İstanbul: Oniki levha yayınevi
• Çekin, M.S. (2016). 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun’un Big Data (Büyük Veri) ve İrade Serbestisi Açısından Değerlendirilmesi. İÜHFM, C.74, S.2.
• Develioğlu, H.M. (2017). Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü. İstanbul: Oniki Levha yayınevi.
• Dutch Data Protection Authority (DPA). (2020). Dutch DPA issues formal warning to supermarket for use of facial recognition technology, https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/en/news/dutch-dpa-issues-formal-warning-supermarket-use-facial-recognition-technology adresinen erişilmiştir.
• Dutch Data Protection Authority (DPA) (2020), Company fined for processing employees’ fingerprint data https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/en/news/company-fined-processing-employees’-fingerprint-data erişilmiştir.
• Er, C. (2007). Biyometrik Yöntemler ve Özel Hayatın Gizliliği Hakkı: Parmak İzi, Göz ve DNA Tarama Gibi Teknolojik Kimlik Denetleme Usullerinin Hukuki Statüsü. Ankara: Yetkin Yayınları
• Erdinç, G. H. (2020). Ölçülülük İlkesi ve Açık Rıza Kapsamında Biyometrik Verilerin İşlenmesi. Kişisel Verileri Koruma Dergisi. 2(1), 1-19.
• Erkan, D. (2011). Parmak İle Yüz Arasındaki İlişki Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• European Data Protection Board. (2020). Guidelines 3/2019 on processing of personal data through video devices, version 2, https://edpb.europa.eu/sites/default/files/files/file1/edpb_guidelines_201903_video_devices_en_0.pdf adresinden erişilmiştir.
• European Data Protection Board. (2021), EDPB-EDPS Joint Opinion 5/2021 on the proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council laying down harmonised rules on artificial intelligence, https://edpb.europa.eu/system/files/2021-06/edpb-edps_joint_opinion_ai_regulation_en.pdf.
• European Data Protection Board. (2022). Guidelines 05/2022 on the use of facial recognition technology in the area of law enforcement, https://edpb.europa.eu/system/files/2022-05/edpb-guidelines_202205_frtlawenforcement_en_1.pdf adresinden erişilmiştir.
• Dede, G., Sazlı, M. H. (2010). Biyometrik Sistemlerin Örüntü Tanıma Perspektifinden İncelenmesi ve Ses Tanıma Modülü Similasyonu, EEBM Ulusal Kongresi.
• Information Commissioner’s Office (ICO). (2021). ICO issues provisional view to fine Clearview AI Inc over £17 million, https://ico.org.uk/about-the-ico/news-and-events/news-and-blogs/2021/11/ico-issues-provisional-view-to-fine-clearview-ai-inc-over-17-million/ adresinden erişilmiştir.
• Information Commissioner’s Office (ICO). (2018). Enforcement Notice, https://ico.org.uk/media/action-weve-taken/enforcement-notices/2614924/hmrc-en-201905.pdf adresinden erişilmiştir.
• Jain, A. K., Arun A. R. ve Nandakumar, K. (2011). Introduction to Biometrics. New York:Springer Siecense Business Media.
• Jay, R., Hamilton, A. (2003). Data Protection Law and Practice: London: Sweet&Maxwell.
• Kılınç, D. (2012). Anayasal Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması. AÜHFD, sayı 3, s. 1133.
• Kızılyel, S. (2014). Temel Hak ve Özgürlüklerin Kısıtlanmasında Kamu Güvenliği Ölçütü. İstnabul:Beta Yayınları.
• Küzeci, E. (2010). Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Küzeci, E. ve Kılıç, Ş. (2019). 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun İş Sözleşmesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi: Veri Sorumlusu, Veri İşleyen ve Diğer Aktörler. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, cilt. 16, sayı. 63, s.947-992.
• Kişisel Verileri Koruma Kurulu. (2021). Biyometrik Verilerin İşlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlara İlişkin Rehber İlke Kararı.
• Kişisel Verileri Koruma Kurulu. (2019). Bir market zincirinin sadakat kart uygulamasına ilişkin ihbar ve şikayetler hakkında 25/03/2019 tarihli ve 2019/82 sayılı Karar Özeti, https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/5463/-Bir-market-zincirinin-sadakat-kart-uygulamasina-iliskin-ihbar-ve-sikayetler-hakkinda-Kisisel-Verileri-Koruma-Kurulunun-25-03-2019-tarihli-ve-2019-82-sayili-Karari adresinden 16.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kişisel Verileri Koruma Kurulu. (2020). Biyometrik imza verisinin kullanılmasına ilişkin görüş talebi ile ilgili karar özeti. https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/6815/2020-649 adresinden 16.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kişisel Verileri Koruma Kurulu. 27/02/2020 tarihli ve 2020/167 sayılı Karar Özeti, https://kvkk.gov.tr/Icerik/6738/2020-167 adresinden 16.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kişisel Verileri Koruma Kurulu. “el geometrisi” konulu 07/07/2022 tarihli ve 2022/662 sayılı Karar Özeti. https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/7399/2022-662 adresinden 16.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kişisel Verileri Koruma Kurulu. “ölenin sağlık verisi” konulu 30/06/2020 tarihli ve 2020/507 sayılı Karar Özeti. https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/6926/2020-507 adresinden 12.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu. (2018). Kişisel Verilerin Korunması Kanununa İlişkin Uygulama Rehberi.
• Metin, Y. (2017). Temel Hakların Sınırlandırılması ve Ölçülülük. SDÜHFD, Cilt:7, Sayı: 1
• Oğurlu Y., Karşılaştırmalı İdare Hukukunda Ölçülülük İlkesi, Seçkin Yayınevi, Ankara 2002.
• Sağıroğlu, Ş., Özkaya, N. (2006). Açık Anahtar Altyapısı ve Biyometrik Teknikler, I. Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı.
• Reuters (2022), Exclusive: Ukraine has started using Clearview AI’s facial recognition during war, https://www.reuters.com/technology/exclusive-ukraine-has-started-using-clearview-ais-facial-recognition-during-war-2022-03-13/
• Secure Identity Alliance. (2019). Biometrics in identity: Buiding inclusive futures and protecting civil liberties. https://secureidentityalliance.org/publications-docman/public/156-biometrics-in-identity-building- inclusive-futures-and-protecting-civil-liberties/file adresinden 19.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Sevimli, A. (2006). İşçinin Özel Yaşamına Müdahalenin Sınırları, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Snijder, Max. Biometrics, surveillance and privacy, 2016, https://erncip-project.jrc.ec.europa.eu/sites/default/files/JRC104392_biometrics_surveillance_and_privacy_final.pdf adresinden 01.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Şamlı, R., Yüksel, M. E. (2009). Biyometrik Güvenlik Sistemleri, Akademik Bilişim’09- XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Harran Üniversitesi.
• Şimşek, O. (2008). Anayasa Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, Ankara: Beta Yayınevi
• Yücedağ, N. (2017). Medeni Hukuk Açısından Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun Uygulama Alanı Ve Genel Hukuka Uygunluk Sebepleri, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 75(2), 765-790.
• Yücedağ, N. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Genel İlkeler, Kişisel Verileri Koruma Dergisi, 1 (1), s. 47-63, 2019.