ARŞİV BELGELERİNE GÖRE ABDÜLFETTAH EFENDİ İMZALI HZ. YÛŞA CAMİİ KİTABESİ

Yıl 2021, Sayı: 3, 6 - 15, 22.01.2021

Ahmet Sacit Açıkgözoğlu

Öz

1814-96 arası yaşayan ve saraya yakın çevrelerde çok iyi eğitim alan Abdülfettah Efendi yazının en önemli ve gözde çeşitleriyle ilgilenmiş, hattatlığı ile öne çıkmıştır. Bu kadar uzun zaman ve birçok padişah zamanında resmi vazife yapmış, tuğralar tertip edip çekmiş bir hattatın bilinen hayatı ve sanat çalışmaları yanında bilinmeyen yönlerinin araştırılması gerekmektedir. Son yıllarda yapılan tez çalışmaları, bilinmeyenlere ışık tutmaktadır.
Arşiv belgeleri bilhassa Osmanlı’nın son zamanlarında yoğunlukla başvurabileceğimiz malumatlar içerir. Abdülfettah Efendi ile alakalı birçok yazışma, kaynaklarda henüz bulunmayan malumatı havidir. Bunların hepsinin değerlendirildiği bir makale ayrıca düşünülmelidir. Seçilen belgelerde, Yuşa Camii kitabesi için üç şairin hazırladığı ebcedle tarih düşürülmüş manzum metinler Saray’a yazılarak görüş sorulmuş, biri tercih edilerek Abdülfettah Efendi’nin yazması hususunda irade buyrulmuştur. Kitabedeki mevcut şiirin yazışmalardaki metinden daha uzun olması ve bir kelimenin de farklı geçirilmesi hususları değerlendirilmiştir. Bu yarışma tarzı seçimin sanat tarihinin önemli konuları arasında yer alan bânî-sanatkar ilişkileri çerçevesinde değerlendirilmesi ve belgelere dayanması önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Abdulfettah Efendi, Kitabe, Arşiv, Yûşa Camii

Kaynakça

• Alparslan, A. (2012). Osmanlı hat sanatı tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, İ. DH. 00409/27061.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivleri. A. MKT. MHM 1275. M. 15138/57.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivleri. İ. DH. 00514/34987/1, 2, 3.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivleri. A. MKT. MHM 1280. R. 8 277/91.
• Derman, M. U. (1982). Tuğralarda Estetik. İlgi Mecmuası, (33), 16-24.
• Derman, M. U. (1988). Abdülfettah Efendi, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt. 1, s. 203). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Derman, M. U. (2013). Osmanlı devrinin Adalı hattatları. Türklük Bilgisi Araştırmaları Dergisi, 39, 399-409.
• İnal, İ. M. K. (1955). Son hattatlar. İstanbul: Maarif Basımevi.
• Vatansever, E. (2016). Hattat Abdülfettah Efendi’nin taşa mahkûk eserleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı, İstanbul.