Öz
Safeviler, İran’da güçlü bir siyasi birliği temsil ederlerken, aynı zamanda sanata ilgileri ile de bilinirler. Günümüze kadar ulaşabilmiş eserler incelendiğinde, edebiyattan başlayarak, mimari, çömlekçilik, çinicilik, dokuma ve halıcılık, nakkaşlık (resim), cilt yapımı ve tezyinatı, el sanatları ile güzel sanatlar alanında oldukça gelişmiş ve önemli eserler üretmişlerdir.
Şiraz Safevilerin yönetiminde 15. yüzyıldan, 16. yüzyılın ortalarına kadar Şiraz’ı önemli bir sanat merkezi haline getirmişlerdir. Burada üretilen yazma eserlerinin önemli bir kısmı yüksek kalitededir.
Şiraz yazma eserlerinde ele alınan konuların başında Süleyman Peygamber efsaneleri ve İran hükümdarları ile ilgili konular yer alır.
1565-1580 arasındaki dönemde Şiraz yazmalarının değer kazanmasıyla birlikte, daha büyük boyutlarda yapılmaya başlanmış ve içinde yer alan minyatür ve tezhiplere ayrılan alanlar da çoğalmıştır.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü
Kaynakça
- Akkaya, H. (2010). “Süleyman”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 60-62). C. 38. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Beksaç, E. (2008). “Safeviler”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 457-459). C. 35. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Binyon, L., Wilkinson, J. V. S. ve Gray, B. (1931). Persian miniature painting: Including a critical and descriptive catalogue of the miniatures exhibited at Burlington House, January-March 1931. New York: Dover Publications.
- Dede, D. (2019). 16. yy. Safevi-Şiraz yazmalarının karşılıklı sayfalarındaki Süleyman Peygamber minyatürlerinin analizi (Topkapı Sarayı Müzesi) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Gündüz, T. (2008). “Safeviler”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 451-457). C. 35. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Harman, Ö. F. (1988). “Ahd-i Atik”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 494-501). C.1. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Harman, Ö. F. (1994). “Davud”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 21-24). C. 9. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Harman, Ö. F. (2010). “Süleyman”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 56-60). C. 38. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- İnal, G. (Mart 1985). İran Minyatürlerinde Akademizm. Yeni Boyut Plastik Sanatlar Dergisi, XXX, 4-6.
- Karatay, F. E. (1961). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Farsça yazmalar kataloğu. İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Yayınları.
- Karatay, F. E. (1985). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Kataloğu, C. 2, İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Yayınları.
- Kurtuluş, R. (1998). “Heft Evreng”, TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 157-158). C. 17. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Sancaktutan, N. (2010). Bir Safevi devri Mushaf’ının tezyini yönden değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Uluç, L. (2006). Türkmen valiler Şirazlı ustalar Osmanlı okurlar- XVI. Yüzyıl Şiraz elyazmaları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür yayınları.
Öz
Though initially representing a sect in Iran, Safavids had later turned into an influential political order. Safavids are also known for their interest in art. Many artworks of literature, architecture, pottery, ceramics, weaving, painting and bookbinding have managed to survive to this date.
Starting from the 15. century, through the middle of the 16. century, Shiraz had also turned into an important center of art. During this period, a significant amount of prominent manuscripts were produced.
The prominent topics for the manuscripts during this period in Shiraz revolve around Iranian monarchs and the legends of the prophet Solomon.
With the increase in value of Shiraz manuscripts in the period between 1565 and 1580, they started to be made in larger sizes and the areas reserved for miniatures and illuminations increased.
Kaynakça
- Akkaya, H. (2010). “Süleyman”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 60-62). C. 38. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Beksaç, E. (2008). “Safeviler”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 457-459). C. 35. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Binyon, L., Wilkinson, J. V. S. ve Gray, B. (1931). Persian miniature painting: Including a critical and descriptive catalogue of the miniatures exhibited at Burlington House, January-March 1931. New York: Dover Publications.
- Dede, D. (2019). 16. yy. Safevi-Şiraz yazmalarının karşılıklı sayfalarındaki Süleyman Peygamber minyatürlerinin analizi (Topkapı Sarayı Müzesi) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Gündüz, T. (2008). “Safeviler”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 451-457). C. 35. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Harman, Ö. F. (1988). “Ahd-i Atik”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 494-501). C.1. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Harman, Ö. F. (1994). “Davud”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 21-24). C. 9. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Harman, Ö. F. (2010). “Süleyman”. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 56-60). C. 38. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- İnal, G. (Mart 1985). İran Minyatürlerinde Akademizm. Yeni Boyut Plastik Sanatlar Dergisi, XXX, 4-6.
- Karatay, F. E. (1961). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Farsça yazmalar kataloğu. İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Yayınları.
- Karatay, F. E. (1985). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Kataloğu, C. 2, İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Yayınları.
- Kurtuluş, R. (1998). “Heft Evreng”, TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s. 157-158). C. 17. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Sancaktutan, N. (2010). Bir Safevi devri Mushaf’ının tezyini yönden değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Uluç, L. (2006). Türkmen valiler Şirazlı ustalar Osmanlı okurlar- XVI. Yüzyıl Şiraz elyazmaları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Sayı: 5 |
- Makale Dosyaları