KURTUBA ULU CÂMİİ’NİN PORTAL TEZYÎNÂTI

Yıl 2022, Sayı: 5, 18 - 49, 31.01.2022

Feyza Yıldırım

Öz

Kurtuba Ulu Câmii (785-987), erken batı İslâm mimârîsinin bir başyapıtı olduğu gibi kendinden sonra gelen pek çok câmiyle beraber, Hıristiyan egemenliğinden sonra da Müdeccen (Mudejar) sanat olarak sarayları ve kiliseleri hem mimârî hem de tezyinî açıdan etkilemiştir.
Kurtuba Ulu Câmii’nin harim kısmı mozaiklerle bezenirken dış kısmı ise portallerde kullanılan stuko tekniği ile adeta dantel gibi işlenmiştir. Günümüzde câminin sekiz adet batıda, dokuz tane doğuda ve ikisi de kuzeyde olmak üzere toplam on dokuz kapısı vardır. Bu kapılardan başka kuzey tarafından doğrudan harime giren Palmiye Kapısı (Puerta De Las Palmas), bir de Vezir Mansur’un câmiye ekleme yapmadan önceki, artık harim alanında kalan, II. Hakem’in doğu kapılarının kalıntıları mevcuttur.
Bu makalede II. Hakem döneminde yaptırılan günümüzde Puerta de San Ildefonso adıyla bilinen kapı detaylı olarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kurtuba Ulu Câmii, Kapı, Portal, Süsleme, At nalı kemer, Mimârî, Tezyinat

Portal Decoration of The Great Mosque of Cordoba

Öz

The Great Mosque of Cordoba (785-987) is a masterpiece of early western Islamic architecture and, together with many mosques that came after it, influenced palaces and churches both architecturally and ornamentally, as a Mudejar (Mudejar) art after the Christian domination.
While the inner part of the Cordoba Great Mosque is decorated with mosaics, the outer part is embroidered like lace with the stucco technique used in the portals. Today, the mosque has a total of nineteen gates, eight in the west, nine in the east and two in the north. Apart from these gates, there are the remains of the Palm Portal (Puerta De Las Palmas), which opens directly in from the north, and Hakem II's eastern portals, which are now inside before Vizier Mansur added to the mosque.
In this article, the door known as Puerta de San Ildefonso, which was built during the reign of Hakem II, will be examined in detail.

Anahtar Kelimeler

The Great Mosque of Cordoba, Portal, Architectural, Decoration, Ornamentation, horseshoe arch

Kaynakça

• Baer E. (1998), Islamic Ornament, New York University Press.
• Barrucand M. & Bednorz A. (1992) Moorish Architectureislamica İn Andalusia, Taschen.
• Burckhardt T. (2005) İslâm Sanatında Dil Ve Anlam, Klasik Yayınları.
• Ettinghausen R. & Grabar O. (1994). The Art And Architecture Of Islam. Yale Unv. Press.
• Grabar O. (2005). Early Islamic Art 650-1100. Ashgate Publishing.
• Hattstein M. & Delius P. (2007). İslâm Sanatı Ve Mimârisi, Litaratür.
• Hillenbrand Robert. (2005). İslâm Sanatı Ve Mimarlığı. (Ç. Kafescioğlu, çev.). Homer Kitapevi.
• Hoag J. D. (2005). Western Islamic Architecture. Dover Publications Inc.
• Maldonado B. P. (1990). El Arte Hispanomusulman En Su Decoracion Floral. Ministerio De Cultura Direccion General De Bellas Artes y Archivos.
• Özkeçeci İ. (2006). Doğu Işığı VII. Ve XIII. Yüzyıllarda İslâm Sanatı. Graphis Matbaa, İstanbul.
• Marfil Ruiz P. F. (2010) Las Puertas De La Mezquita De Córdoba Durante El Emirato Omeya, Universidad De Córdoba, Departamento De Historia Del Arte, (Tesis Doctora).https://www.academia.edu/1101190/las_puertas_de_la_mezquıta_de_cordoba_durante_el_emırato_omeya
• Stıerlin H. (2016). İmanın Ve İktidarın Hizmetinde İslâm Mimârisi. YKY.
• Stierlin H. (1996). İslâm Early Architecture From Baghdad To Cordoba. Taschen.
• Subiza B. C., Gracia C. L., Mateo Lazaro J. L., (2006). La Aljafería De Zaragoza Como İmitación Y Culminación Del Esquema Arquitectónico Y Decorativo De La Mezquita Aljama De Córdoba, Artigrama, 21, 243 – 290.
• Suhrawardy S. (2005). The Art Of Mussulmans İn Spain. Oxford University Press.
• Stern H. (1996). Islam Early Architecture from Baghdad to Cordoba. Tachen.