Creating Learning Environments in Museums with the Creative Drama Method: The Example of the Museum of Turkish and Islamic Arts

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 24, 31.08.2025

Yavuz Alkaya

Öz

The Museum of Turkish and Islamic Arts is a significant institution that houses the historical and cultural heritage spanning from the Ottoman era to the present day. In this study, the creation of learning environments within the museum through the use of the creative drama method and the impact of this method on participants’ museum experiences were examined. The aim of the study is to explore the experiences of individuals who participated in the creative drama workshop and to reveal the differences between these experiences and their previous museum visits. The study group consists of 15 adults — 14 women and 1 man — aged between 20 and 58, all of whom had previously completed a 120-hour creative drama training program. As part of the research, a creative drama workshop was planned and implemented at the Museum of Turkish and Islamic Arts, consisting of two sessions of 3 hours each, for a total duration of 6 hours. Employing a qualitative research design, data were collected through focus group discussions and semi-structured individual interviews. The qualitative data obtained were evaluated using content analysis, and the findings were categorized under various themes. The results of the study indicate that participants experienced a more effective, enjoyable, and lasting learning process through the creative drama method. Participants noted that the creative drama process helped them to better understand and remember the museum artifacts. Moreover, it was emphasized that this method, as an artistic approach to learning, rendered museum visits more meaningful. The study demonstrates that the creative drama method is an effective tool in museum education. Future studies are recommended to conduct similar implementations with different age and demographic groups and to investigate the long-term learning outcomes of such methods.

Anahtar Kelimeler

Museum , Drama in Museums , Educational Method , Creative Drama , Museum of Turkish and Islamic Arts

Yaratıcı Drama Yöntemi ile Müzede Öğrenme Ortamları Oluşturmak: Türk ve İslam Eserleri Müzesi Örneği

Öz

Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Osmanlı’dan günümüze uzanan tarihî ve kültürel mirası bünyesinde barındıran önemli bir müzedir. Bu çalışmada, yaratıcı drama yöntemi kullanılarak müzede öğrenme ortamlarının oluşturulması ve bu yöntemin katılımcıların müze deneyimlerine etkisi incelenmiştir. Çalışmanın amacı, yaratıcı drama atölyesine katılan bireylerin deneyimlerini ve bu yöntem ile önceki müze deneyimleri arasındaki farkı ortaya koymaktır. Çalışma grubunu, bu çalışma öncesinde 120 saatlik yaratıcı drama eğitimine katılan, yaşları 20-58 arasında değişen, 14 kadın ve 1 erkek olmak üzere toplam 15 yetişkin oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında Türk İslam Eserleri Müzesi’nde 3+3 toplamda 6 saatlik yaratıcı drama atölyesi planlanmış ve uygulanmıştır. Nitel araştırma deseni kullanılarak veriler, odak grup görüşmeleri ve yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Elde edilen nitel veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiş ve bulgular çeşitli temalara ayrılmıştır. Araştırma sonuçları, yaratıcı drama yöntemiyle katılımcıların daha etkili, eğlenceli ve kalıcı bir öğrenme deneyimi yaşadıklarını göstermektedir. Katılımcılar, yaratıcı drama sürecinin müze yapıtlarını daha iyi anlamalarına ve hatırlamalarına yardımcı olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, bu yöntemin sanatsal bir öğrenme yaklaşımı olarak müze ziyaretlerini daha anlamlı hale getirdiği ifade edilmiştir. Çalışma, yaratıcı drama yönteminin müze eğitiminde etkili bir araç olduğunu ortaya koymaktadır. Gelecek çalışmalarda, farklı yaş ve demografik gruplarla benzer uygulamaların gerçekleştirilmesi ve uzun vadeli öğrenme etkilerinin izlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Müze , Müzede Drama , Eğitim Yöntemi , Yaratıcı Drama , Türk ve İslam Eserleri Müzesi

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2002). Müze pedagojisi ve müzelerde yaratıcı drama ile öğrenme ortamları oluşturma. Yaratıcı drama 1999- 2002 yazılar içinde (ss. 399-413). Naturel Yayınları.
• Adıgüzel, Ö. (2018). Eğitimde yaratıcı drama. Yapı Kredi Yayınları.
• Adıgüzel, Ö., Üstündağ, T. ve Öztürk, A. (2007). İlköğretimde drama. (Ed. Ali Öztürk). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Aykaç, M. ve Köğce, D. (2014). Sınıf öğretmenlerinin matematik derslerinde yaratıcı drama yöntemini kullanma durumlarının incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi. 7(17). 907-938. https://doi.org/10.14225/Joh445
• Aykaç, N. Çelik, Ö., Yıldırım, K., Ulubey, Ö., Korkut, P., Şahin, B., Keskin, M. (2021). İlkokulda drama uygulama örnekler. (Ed. Necdet Aykaç). PEGEM Akademi.
• Başbuğ, S. ve Aykaç, M. (2012). İlköğretim okullarında müze çalışmalarının yaratıcı drama yöntemiyle yapılandırılması. İ. San (Ed.), Çocuk müzeleri ve yaratıcı drama içinde (ss. 185-206). Naturel Yayınları.
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Burgul Adıgüzel, F. (2023). Müzede edebiyat eğitimi olur mu? Öğretmen adaylarının müzede edebiyat eğitimi deneyimi. Uluslararası Müze Eğitimi Dergisi, 5(Özel Sayı), 108-125. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.1372702
• Buyurgan, S. (2019). Müzede eğitim öğrenme ortamı olarak müzeler. Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Cleaver, J. (1988). Doing children’s museum charlotte. Willamson Publishing.
• Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya yayıncılık.
• Çakır İlhan, A. (2012). Yaratıcılık eğitimi bağlamında çocuk müzeleri. İ. San (Ed.), Çocuk müzeleri ve yaratıcı drama içinde (ss. 19-42). Naturel Yayınları.
• Çelik Bayramoğlu, A. ve Başbuğ, S. (2018). T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinin yaratıcı drama yöntemi ile işlenmesine ilişkin öğrenci görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 13(1). 53-68. doi: 10.21612/yader.2018.004
• Çerkez, S. (2011). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitimine dayalı öğretim uygulamalarının öğrencilerin akademik başarısına ve tutumlarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
• Earl, A. (1997). Müze pedagojisi İngiltere’de nasıl gelişti? Tarih konuşan drama. İ. San (Ed.), VI. Uluslararası eğitimde drama semineri: Drama-maske-müze içinde (ss. 35-46). İşkur Matbaacılık.
• Gartenhaus, Alan R. (2000). Yaratıcı düşünme ve müzeler. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Hooper-Greenhill, E. (1996). Müze ve galeri eğitimi (Evren, M.Ö. ve Kapçı, E.G., Çev.). Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Hooper-Greenhill, E. (1999). Learning from learning theory in museums. E. Hooper- Greenhill (Ed.), The Educational Role of the Museum içinde (ss. 137–145). Routledge.
• Hubard, O. M. (2015). “How does this artwork make you feel?” A “no-no” question in art museum education? The Journal of Aesthetic Education, 49(2), 82–98. https://doi.org/10.5406/jaesteduc.49.2.0082
• Karadeniz, C. (2018). Müze, kültür, toplum (Yay. Haz. B. Onur). İmge Kitabevi Yayınları.
• Karadeniz, C. ve Okvuran, A. (2018). Cumhuriyetin ilanından günümüze Türkiye’de müze eğitimi: Tarihsel gelişim ve gelecek tasarıları. Milli Folklor, 118, 101-113. http://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=118&Sayfa=101
• Karaosmanoğlu, G. (2017). Yaratıcı drama ile müzede öğrenme deneyimi: İstanbul arkeoloji müzeleri örneği. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 43-62. doi: 10.21612/yader.2017.012
• Karaosmanoğlu, G. ve Kara Bilgin, F. (2024). Müze ziyaretlerinde eğitimde dramanın kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 238-259. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1423061
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: Nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 68-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tushad/issue/31792/350444
• Ko, J.L. (2011). Cultural representations and museums: The construction of ethnic ıdentity in Chicago’s Chinatown. The University of Wisconsin - Milwaukee, ProQuest Dissertations Publishing, Milwaukee.
• Latham, Kiersten F. (2007). The poetry of the museum: A Holistic model of numinous museum experiences. Museum Management and Curatorship, 22(3), 247-263. https://doi.org/10.1080/09647770701628594
• LaVoie, R. (2003). To Engage and Enlighten: Theatre as an interpretive tool in history museums [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Arizona State University.
• McRainey, D. L. (2013). Shaping a City Museum’s future: Developing an audience-centered approach. The Journal of Museum Education, 38(1), 50–59.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan. Çev.). Nobel Yayın Dağıtım.
• Mertoğlu, H., Balçın, M. D., Sak, M. ve Kara, B. (2020). The effect of microteaching practices on preservice theachers’ sentiments, attitudes, and concerns. European Journal of Special Education Research, 5(4), 1-15. https://doi:10.5281/zenodo.3703309
• Okvuran, A. (2012). Müzede dramanın bir öğretim yöntemi olarak Türkiye’de gelişimi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37 (166), 170-180. https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1420/449
• Paykoç, F. (2011). Müzede drama. A. Köksal Akyol (Ed.). Kriter Yayınları.
• Peker, N. (2014). Sosyal bilgiler dersinde sanal müze kullanımı ve sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının sanal müze kullanımına yönelik tutumları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Aksaray Üniversitesi.
• Sabalis, S. (2017). Creating the museum experience using museum education to teach oral presentation skills in the composition classroom. Pedagogy, 17(1), 139–147. https://doi.org/10.1215/15314200-3658462
• Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: İçerik analizi çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 60-81.
• Seidel, S. ve Kenneth, H. (1999). Müze eğitimi ve kültürel kimlik. (Bahri Ata, Çev., Bekir Onur, Yay. Haz.), Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Singer, D. G., Golinkoff, R. M. ve Hirsh-Pasek, K. (Eds.). (2006). Play= Learning: How play motivates and enhances children’s cognitive and social-emotional growth. Oxford University Press.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları.
• Tural, A. ve Kala, F. N. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının müze eğitimine yönelik özyeterlik inançları. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 3(1), 108 – 121.
• Wilks, C. & Kelly, C. (2008). Fact, fiction and nostalgia: An assessment of heritage ınterpretation at living museums, International Journal of Intangible Heritage, 3, 128-140.
• Woolland, B. (2010). Teaching primary drama. Pearson.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.