Anayasa, Değişim ve Türkiye

Yıl 2017, Sayı: 86, 57 - 67, 01.08.2017

Alim Yılmaz

Öz

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze, tek parti dönemi hariç olmak üzere üç ana paradigmatik değişim yaşanmıştır. Bu değişimin dönemsel olarak ana aktörleri Adnan Menderes, Turgut Özal ve Recep Tayyip Erdoğan olmuştur. Bu değişim süreçlerinde modernleşen Türkiye, özgürlük ve demokrasi talebini dile getirmiş ve bu yönde yaptığı tercihlerle siyasal iktidarları değiştirmiştir. Demokratik yönetimlerin oluşması da bu sürecin bir parçası olarak mümkün olabilmiştir. Ancak dönemsel olarak yaşanan değişim süreçleri hep sancılı olagelmiştir. Bu süreçte, siyasal, dinsel, etnik ve sosyo-politik çatışmalar yaşanmıştır. Seçimle iş başına gelen hükümetlerin askerî darbelerle yıkılması, devletle toplum arasında sürekli bir gerilim yaratmıştır. Askerî darbelerin sonucunda yapılan anayasalar ise demokratik olmaktan çok vesayetçi özellikleriyle ön plana çıkmıştır. 2000’den bu yana ortaya çıkan değişim paradigmasını temsil eden Erdoğan hükümetleri, bu döngüyü kırmak ve vesayet sistemini ortadan kaldırmak için, kısmî de olsa yeni bir anayasa yapma başarısı göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Anayasa, dönüşüm, yasa, bürokratik vesayet

Constitution, Transition and Turkey

Öz

From the establishment of modern Turkey as a republic, there has been three main paradigmatic shifts except for the one-party period. These so-called changes are represented successively by Adnan Menderes, Turgut Özal and Recep Tayyip Erdoğan. In these periods of modernization, people in Turkey have demanded more freedom and democratic governance; and via their will made choices to change the political powers accordingly. However, the changes have periodically become painful. In those processes of painful changes, there have been religious, political, ethnic and socio-political conflicts between the state and the society as the result of military coups. The constitutions made after coups have enacted some guardianship institutions to check elected governments. Since 2000, the government succeeded even partly to change the previous constitution as the result of the paradigm shift represented by Erdoğan

Anahtar Kelimeler

Constitution, transition, statute, bureaucratic tutelage

Kaynakça

• HAYEK, F.A. 2012. Hukuk, Yasama ve Özgürlük, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• KOÇAK, C. 2016. Tek Parti, Cumhuriyet ve Şefler, Timaş Yayınları, İstanbul.
• LAERTIOS, D. 2003. Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul
• PARKINSON, C.N. 1984. Siyasal Düşüncenin Evrimi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• POPPER, K.R. 2005. Hayat Problem Çözmektir: Bilgi, Tarih ve Politika Üzerine, Yapı Kredi Ya- yınları, İstanbul.
• TOURAINE, A. 2015. Demokrasi Nedir?, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• ZÜRCHER, E.J. 2011. Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul.