Demokrasi Teorisine Geri Dönüş

Yıl 2011, Sayı: 62, 39 - 48, 01.01.2011

Giovanni Sartori Tunçer Karamustafaoğlu

Öz

Sartori’nin “Demokrasi Teorisine Geri Dönüş” adlı kitabı, demokrasi teorisi hakkında bugüne dek hazırlanmış en kapsamlı çözümlemelerden bir tanesi olması sebebiyle literatürdeki haklı ve saygın yerini çoktan almıştır. Bunun en önemli sebebi, yazarın tartışma boyunca demokrasi kavramını devamlı ikili bir düzeyde incelemesi ve çözümlemelerini bunlara göre yapmasıdır. Bu ikili çözümleme metodu, birazdan ayrıntılarıyla değinileceği üzere, bir tarafta kavrama anlam kazandıran ve kavramın kendi doğasında saklı tuttuğu semantik öğelerin her birinin ayrı ayrı incelenmesi, bir taraftan da anlamın soyut, kapsamlı ve evrensel anlamı haiz olmasından doğan muğlaklığa rağmen tutarlı bir teori inşa etme çabasının sonuçsuz bırakılmamış olmasıdır. Bu sayede Sartori kitabı boyunca bir tarafta demokrasi kavramının bizatihi kendisini normatif ve semantik bir tartışmaya açarken öbür taraftan da kurulan bu normatif anlayışı ideale dönüştürmeye çalışmaktadır. Demokrasi bilimsel olarak ampirik düzeye indirgenerek kavramın kendisine yeni bir gerçeklik kazandırılmaktadır. Bu sayede demokrasi kavramı siyaset felsefesinden siyaset teorisine geri döndürülerek tutarlı ve biçimsellik açısından geçerli bir şekle sokulmaktadır. Sartori’nin “demokrasi teorisine geri dönüş” olarak tanımladığı bu süreç bir bakıma demokrasinin idealleri ile toplumsal gerçeklikler arasında mantıksal bir bağ kurma girişimidir.