Examination of Law Proposals Given by Women Parliamentarians in TGNA via Content Analysis Method

Yıl 2023, Sayı: 111, 215 - 239, 25.09.2023

Şeyda Işık , Senem Kurt Topuz

https://doi.org/10.36484/liberal.1256173

Öz

Women had to fight for long years to achieve their political rights. This struggle involves a multi-dimensional process from democracy to women’s movements. In this process, although the political gains of women increased, the masculine structure of politics has not changed. Especially in parliaments, which are the cornerstones of democracy, the participation of women is very low. This, therefore, causes women’s issues and issues associated with women to be less discussed. In this study, especially women parliamentarians in the Turkish Grand National Assembly (TGNA), which is the legislative body of the State of the Republic of Turkey, between the 21st and 26th parliamentary terms; the content analysis of the law proposals they gave regarding women, and the areas associated with women and social issues was made. In this research where it is important for understanding the qualitative and quantitative expressions of the representation of women, the reflection of the numeral increase of the female parliamentarians between the related terms of the parliament was studied through the given law proposals on related topics. Accordingly, it is aimed to comprehend whether women, the subject of many studies, have produced policies that will make a difference compared to
their male counterparts.

Anahtar Kelimeler

Woman Representation, Political Participation, Democracy, Women Parliamentarians, Law Proposal.

TBMM’de Kadın Parlamenterlerin Verdikleri Kanun Tekliflerinin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi

Öz

Kadınların siyasal haklarını elde etmeleri için uzun yıllar süren bir mücadele vermeleri gerekmiştir. Bu mücadele demokrasiden kadın hareketlerine kadar uzanan çok boyutlu bir süreci içermektedir. Bu süreçte kadınların siyasal kazanımları artsa da siyasetin eril yapısı değişmemiştir. Özellikle demokrasinin temel taşlarından olan parlamentolarda kadınların görünürlüğü çok düşük seviyelerdedir. Bu da kadın meselesinin ve kadınla ilişkilendirilen konuların yeterince gündeme gelememesine neden olmaktadır. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yasama organı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki bilhassa kadın parlamenterlerin, 21. ve 26. meclis dönemleri arasında; kadınla, kadınla ilişkilendirilen alanlarla ve sosyal konularla ilgili olarak verdikleri kanun tekliflerinin içerik analizi yapılmıştır. Kadın temsilinin niceliksel ve niteliksel ifadelerinin anlaşılması için önemli olan bu araştırmada; kadın vekillerin ilgili dönemler arasındaki sayısal artışlarının, ilgili konularda verilen kanun teklifleri üzerinden, parlamentoya yansıması incelenmiştir. Böylece, birçok yazına konu olan, kadın siyasetçilerin erkek meslektaşlarına göre fark yaratacak politikalar üretip üretmediği meselesinin anlaşılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadın Temsili, Siyasal katılım, Demokrasi, Kadın Parlamenterler, Kanun Teklifi

Kaynakça

• Alkan, A. (2004). Yerel Siyaset Kadınlar İçin Neden Önemli. Birikim Dergisi, 179, 71-77.
• Atasü Topçuoğlu, R. (2016). Kadın Hareketleri ve Feminist Bilgi Birikiminin Sosyal Hizmetlere ve Sosyal Çalışmaya Getirdiği Açılımlar Üstüne Düşünceler. Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri. Drl. D. Şaman Kaylı ve F. Şahin. Ankara: Nika Yayınevi, 9-26.
• Ayata, G. A. (1995). Türkiye’de Kadının Siyasete Katılım. 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. Drl. Ş. Tekeli. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ayata, G. A. ve Tütüncü, F. (2008). Critical Acts Without A Critical Mass: The Substantive Representation of Women in The Turkish Parliment. Parlimentary Affairs, 3 (61), 461-475.
• Aydın Yılmaz, E. S. (2015). Cinsiyet Eşitliği ve Adalet Perspektifinden Türkiye’de Kadının Siyasal Alanlara Katılımı. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), 9-12.
• Bolzendahl, C. ve Brooks, C. (2007). Women’s Political Representation and Welfare State Spending in 12 Capitalist Democracies. Social Forces, 4 (85), 1509-1534.
• Clark, C. ve Clark, J. (1993). The Cender Gap 1988: Compassion, Pacifism and Indirect Feminism, Women in Politics: Outsiders or Insiders. Drl. L. L. Duke, New Jersay: Prentice Hall.
• Coşar, H. S. (2011). Eril Siyasetle Kadınlık Halleri Arasında: Türkiye’de 23. Dönem Kadın Milletvekilleri. 2. Baskı. Ankara: Kadın Adayları Destekleme Derneği.
• Çakır, S. (2010). Feminizm: Ataerkil İktidarın Eleştirisi. 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler. 4. Baskı. Drl. H. B. Örs, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 413-475.
• Çakır, S. (2013). Erkek Kulübünde Siyaset: Kadın Parlamenterlerle Sözlü Tarih. İstanbul: Versus Kitap. Demir, Z. (2015). Türkiye’de Kadın ve Siyaset. Ankara: Kadim Yayınları.
• Demirgöz Bal, M. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Genel Bakış. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 15-28.
• Derdiyok, B. (2014). Yerel Seçimlerde Kadın Adayların Görünmezliği Sorunu. http://turksam.org/yerel-secimlerde-kadin-adaylarin-gorunmezligi-sorunu, (10 Nisan 2019’da erişildi).
• Dominelli, L. (2002). Feminist Social Work Theory and Practice. New York: Palgrave.
• Dursun, D. (2016). Siyaset Bilimi. 8. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Dündar Sezer, T. (2022). Parlamento Seçimlerinde Cinsiyet Kotaları. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 159, 51-122.
• Flora, P ve Heidenhemir, A . (1990). The Historical Core and Changing Boundaries of the Welfare State. The Development of Welfare States in Europe and America, Drl. P. Flora ve A. J. Heidenheimer. London: Transaction.
• Gökçe, B. (2012). Toplumsal Bilimlerde Araştırma. 6.Baskı. Ankara: Savaş Yayınevi.
• Heywood, A. (2007). Siyaset. (Çev. B. B. Özipek vd.). Ankara: Adres Yayınları.
• Hughes, M. M. (2009). Armed Conflict, International Linkages, and Women’s Parliamentary Representation in Developing Nations. Social Problems, 1(56), 174-204.
• Inter-Parliamentary Union (IPU) (2002). Women in Parliament in 2021. 1-22. https://data.ipu.org/historical-women. (10 Kasım 2022’de erişildi).
• Inter-Parliamentary Union (IPU) (2023). Global and Regional Averages of Women in National Parliaments. https://data.ipu.org/women-averages?month=7&year=2023&op=Show+averages&form_build_id=form-cyHTE_2FwOvZCOWe_sk_XxD9TGsVpXEaUGPCCRZ6H_M&form_id=ipu__women_averages_filter_form. (05 Ağustos 2023’te erişildi).
• Kalra S ve Joshi D. K. (2020). Gender and Parliamentary Representation in India: The Case of Violence Against Women and Children. Women’s Studies International Forum 82, 1-10.
• Kenworthy, L ve Malami, M. (1999). Gender Inequality in Political Representation: A Worldwide Comparative Analysis. Social Forces, 78(1), 235-268.
• Keser, A. Çelik, M. Ercan, E. (2021). Türkiye’de Kadınların Siyasal Temsili ve Toplumsal Cinsiyet. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 76 (1), 191-229.
• Koray, M. (2008). Sosyal Politika. 3. Baskı. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Krippendorff, K. (1980). Content Analysis: An Introduction to is Methodology. Beverly Hills: Sage Publications. Mutlu, A. (2017). Niteliksel Bağlamda Kadının Siyasetteki Yeri ve Anlamı. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 24-46.
• Örtlek, M. ve Tekelioğlu, S. (2013). Türkiye’de Siyaset ve Kadın. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(5), 278-287. Özdemir, E ve Atılgan, G. (2014) Siyasal Partiler. Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler. 4. Basım. Drl. G. Atılgan ve E. A. Aytekin, İstanbul: Yordam Kitap. 239-252.
• Paxton, P. (1997). Women in National Legislatures: A Cross- National Analysis. Social Science Research, 26, 442-464.
• Paxton, P. ve Kunovich, S. (2003). Women’s Political Representation: The Importance of Ideology. Social Forces, 82 (1), 87-113.
• Ruggie, M. (1984). The State and Working Women: A Comparative Study of Britain and Sweden. Princeton. N J: Princeton University Press.
• Sanbonmatsu, K. (2002). Political Parties and the Recruitment of Women to State Legislatures. The Journal of Politics, 64(3), 791–809.
• Sayın, A.(2007). Parlamentoya Girmek İçin Erkek Olmak Şart!. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 1(1), 153-160.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2007). Kadınların Siyasal Hayata Etkin Katılımının Bir Aracı Olarak Kota Uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (1), 13-36.
• Stone, P. J., Dunphy, D. C., Marshall, S. S., Ogilvie, D. M. (1966). The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis. Massachusetts: The M.I.T. Press.
• Şahin Mencütek, Z. (2013). Kadın, Siyaset ve Demokrasi. Kadına Yönelik Söylem Çalışması. İstanbul: Kadın ve Demokrasi Derneği.
• Talaslı, G. (1996). Siyaset Çıkmazında Kadın. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Toksabay Esen, A. ve Memişoğlu, O. (2007). Siyasetin Cinsiyeti: Politika Notu. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırmaları Vakfı, 1-18.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). 21. Dönem Milletvekilleri Arama Formu. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.sorgu_donem?p_donem_kodu=21,(1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). 22. Dönem Milletvekilleri Arama Formu. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.sorgu_donem?p_donem_kodu=22,(1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). 23. Dönem Milletvekilleri Arama Formu, (2019), https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.sorgu_donem?p_donem_kodu=23, (1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). 24. Dönem Milletvekilleri Arama Formu. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.sorgu_donem?p_donem_kodu=24,(1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). 25. Dönem Milletvekilleri Arama Formu. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.sorgu_donem?p_donem_kodu=25,(1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). 26. Dönem Milletvekilleri Arama Formu. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.sorgu_donem?p_donem_kodu=26,(1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). Bakanlar Kurulu Üyelerinin Genel Kurul Konuşmaları Bakan Adı Sıralı. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/ tutanak_ erisim.bakanlarkuruluad, (1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). Geçmiş Dönem Kanun Tasarı ve Teklifleri Sorgu Formu. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tasari_teklif_gd.sorgu_ baslangic, (1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). Kanun Teklifleri Sorgu Formu. https://www. tbmm.gov.tr/develop/owa/tasari_teklif_sd.sorgu_baslangici, (1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). TBMM Albümü. https://www.tbmm.gov.tr/ tbmm_album.htm, (1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. Dönem 1. Yasama Yılı Gelen Kağıtlar. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/gelen_ kagit.liste?pdonem=24&pyil=1, (1 Şubat 2019’da erişildi).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). Türkiye Büyük Millet Meclisi 21. Dönem. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tutanak_dergisi_pdfler.yasama_yillari?v_meclis=1&v_donem=21, (1 Şubat 2019’da erişildi).
• Ugan, A. A. (2017). Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Kadınların Temsiliyet Oranı Ve Siyasi Partilerdeki Yeri. Kesit Akademi Dergisi 9, 389-404.
• Ünal Erzen, M. (2019). Siyasette Cinsiyet Eşitsizliği. Asya Studies-Academic Social Studies/Akademik Sosyal Araştırmalar 8, 21-32.
• Vergin, N. (2019). Siyasetin Sosyolojisi: Kavramlar, Tanımlar, Yaklaşımlar. 7. Baskı. İstanbul: Doğan Kitap. Weber, R. P. (1989). Basic Content Analysis. London: Sage Publications.
• Wedel, H. (2013). Siyaset ve Cinsiyet: İstanbul Gecekondularında Kadınların Siyasal Katılımı. 2. Baskı. (Çev. C. Kurultay). İstanbul: Metis Yayınları.
• Yaraman, A. (2015). Türkiye’de Kadınların Siyasal Temsili: Dişiliksiz Siyaset. 2. Baskı. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Yavaşgel, E. (Drl). (2014). Giriş. Siyasal Modernleşme: Türk Siyasetinde Kadının Temsil Sorunu. İstanbul: Derin Yayınları. IX-XV.
• Yıldırım, S. ve Uçaray Mangıtlı, B. (2023). Parlamento, Temsil ve Kurumsal Maskülenizm: Kadın Milletvekillerinin TBMM İhtisas Komisyonlarındaki Rolleri. Mülkiye Dergisi, 47 (1), 222-259.