Human, Natural Rights and the State: Reconsidering Classical Liberal Values in the Postmodern Age

Yıl 2024, Sayı: 113, 55 - 74, 20.03.2024

Melih Demirtaş

https://doi.org/10.36484/liberal.1296914

Öz

In this article, it will be emphasized that the basic values of classical liberalism are still guiding for the benefit of ‘human’ in the ‘postmodern’ new era, where the concept of “modern” has become a state-monopoly in many aspects, and the components of modernist society are becoming more questionable. In this context, are the ideas of the State and statism a utilitarian natural product of a Machiavellian community of individuals acting to protect their unilateral interests? Likewise, is it a Hobbesian Leviathan that comes to life in this way? Or, in its more acceptable form today, is State a machine that is free from emotions and makes the best rational calculation of benefit-interest in order not to disrupt the mechanism, as can be predicted by the Weberian doctrine, the source of the modern state? With an interdisciplinary approach around this main problematic, claiming that State may have
taken a little bit of all of these in the modern era, it is argued that all actions carried out on behalf of the state, which force people to a pessimistic evolution behind the artificial sanctities created by human-hands, can be brought to a more acceptable level not by ‘destructive’ effects of the new age, but by the combination of liberal natural rights from a Lockean perspective and new postmodern individualism.

Anahtar Kelimeler

State, Rational Utilitarianism, Classical Liberalism, Natural Rights, Postmodernism

İnsan, Doğal Hakları ve Devlet: Postmodern Çağda Klasik Liberal Değerleri Yeniden Anlamak

Öz

Bu makalede, günümüzde çoğu yönüyle devlet tekeline girmiş “modern” kavramının ve modernist toplum sahalarının daha fazla sorgulanır hale geldiği “postmodern” yeni çağda, klasik liberalizmin temel değerlerinin, ‘insan’ yararına hâlen yol gösterici olduğu vurgulanacaktır. Bu bağlamda, devlet ve devletçilik ideaları, tek taraflı çıkarlarını koruyacak şekilde hareket eden Makyavelist bireyler topluluğunun faydacı bir doğal ürünü müdür? Keza, bu surette hayat bulan Hobezyen bir Leviathan mıdır? Yoksa günümüzde daha kabul edilebilir şekliyle, modern devletin kaynağı sayılan Weberyan öğretinin öngörebileceği üzere, mekanizmayı bozmamak adına duygulardan arındırılmış rasyonel fayda ve çıkar hesabını en iyi yapan bir makine midir? Bu ana sorunsal etrafında disiplinler-arası bir yaklaşımla Devlet’in, modern dönemde tüm bu belirtilenlerden bir nebze almış olabileceği iddia edilecek, insan eliyle yaratılan yapay kutsiyetler arkasında, yine insanı karamsar bir evrime zorlayan devlet adına yapılan tüm eylemlerin ise, yeni çağın ‘yıkıcı’ olabilecek etkileriyle değil, Locke’cu perspektiften liberal doğal haklar ve yeni postmodern bireyciliğin birleşiminde, daha kabul edilebilir bir ölçüye çekilebileceği savunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

devlet, devletçilik, doğal haklar, rasyonel faydacılık, postmodernizm, klasik liberalizm

Teşekkür

Bu çalışma, Liberal Düşünce Topluluğu tarafından düzenlenen “2023 Kâzım Berzeg Makale Yarışması”nda Birinciliğe layık görülen makalenin, yazar tarafından, Dergi kurallarına göre gözden geçirilmiş ve güncel eklemelerle yeniden düzenlenmiş halidir. Tüm değerlendirme ve Editöryel Kurul ile Hakem Hocalarımıza teşekkürü bir borç biliyorum.

Kaynakça

• Ashley, D. (1991). Introduction: Postmodernism and the Social Sciences. The Social Science Journal, 28 (3), 279-287.
• Bayram, Y. (2014). J.S. Mill’in Liberal Düşünce Geleneği İçindeki Yeri Üzerine Bir Değerlendirme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 49(1), 1-17.
• Berzeg, K. (1996). Neden Liberalim? Liberal Düşünce Dergisi, Sayı 1, 15-27.
• Berzeg, K. (1999). Liberalizm Üzerine Çeşitlemeler. Yeni Türkiye Dergisi, 5/25, 595-624.
• Bobbio, N. (1990). Liberalism and Democracy. New York, London: Verso.
• Butler. C. (2002). Post-Modernism: A Very Short Introduction. Oxford, New York: Oxford University Press.
• Cremin, C. ve Roberts, M. (2011). Postmodern Left-Liberalism: Hardt and Negri and the Disavowal of Critique. Critical Sociology, 37(2), 179–197.
• Çabuklu, Y. (2004). Postmodern Toplumda Kriz ve Siyaset. İstanbul: Pusula Yayınları.
• Çalkıvık, Aslı. (2017). Poststructuralism and Postmodernism in International Relations (Encyclopedia Chapter), Oxford Research Encyclopedia of International Studies, 11/2017 Erişim adresi: https://oxfordre.com/internationalstudies/view/10.1093/acrefore/9780190846626.001.0001 /acrefore-9780190846626-e-10.
• Dahl, R. (1989). Democracy and Its Critics. New Haven, London: Yale University Press.
• Demirel, T. (2017). Anayasa Değişiklik Teklifi Üzerine. Liberal Düşünce Dergisi, Sayı 85, 137-155.
• Demirel, T. (2005). Lessons of Military Regimes and Democracy: The Turkish Case in a Comparative Perspective. Armed Forces & Society, 31/2. 245-271.
• Demirtaş, M. (2023). Fear or No Need to Fear in The New Era? The Unfinished Discussion on Majority Rule. HABITUS Journal of Sociology, 4, 31-50.
• Der Derian, J. (2009). Critical Practices in International Theory: Selected Essays. Abingdon, Oxo: Routledge. Gane, N. (2004). Max Weber and Postmodern Theory: Rationalization versus Re-enchantment. New York: Palgrave Macmillan.
• Gellner, E. (2003). Postmodernism, Reason and Religion. London: Routledge.
• Gray, J. (1995). Liberalism. Berkshire: Open University Press.
• Hayek, F.v. (2001). The Political Order of a Free People. Ronald J. Terchek ve Thomas C. Conte (Ed.). Theories of Democracy: A Reader içinde (s. 92-112). Maryland: Rowman&Littlefield.
• Held, D. (2006). Models of Democracy. Cambridge, Malden: Polity.
• Hobbes, T. (1996). Leviathan (Authoritative Text, Backgrounds, Interpretations). New York: W.W.Norton.
• Holden, B. (1993). Understanding Liberal Democracy. Hertfordshire: Harvester Wheatsheaf.
• Huntington, S. P. (1993). The Clash of Civilizations? Foreign Affairs. 72/3. 22-49.
• Jameson. F. (2001). Modernism and Imperialism. T. Eagleton, F. Jameson and E. W. Said (Ed.). Nationalism, Colonialism, and Literature içinde (s. 43-68). Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Kahraman, H. B. (2002). Modernite ile Postmodernite Arasında Türkiye: 1980 Sonrası Zihinsel, Toplumsal, Siyasal Dönüşüm. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kuznar, L. A. (2008) Reclaiming a Scientific Anthropology. Lanham, MD: Altamira.
• Lee, C. (1968). Western Political Theory (Part 3: Nineteenth and Twentieth Centuries). New York: Harcourt Brace. Lemert, C. (2015). Postmodernism is not what you think. London: Routledge.
• Locke, J. (1773) [1689]. Second Treatise of Government. Boston: Edes and Gill. Erişim adresi: https://books.google.com/books/
• Locke, J. (1817) [1689]. An Essay Concerning Human Understanding. Londra: Rivington. Erişim adresi: https://books.google.com/books/
• Lyotard, J.F. (2014). Postmodern Durum. (çev. İsmet Birkan). Ankara: Bilge Su Yay.
• Mara, G. M. ve Dovi, S. L. (1995). Mill, Nietzsche, and the Identity of Postmodern Liberalism. The Journal of Politics. 57/1, 1-23.
• Mill, J.S. (1965). Principles of Political Economy. J. M. Robson (ed.). Collected Works of John Stuart Mill. Toronto: University of Toronto Press.
• Mill, J.S. ve Bentham, J. (1987). Utilitarianism and Other Essays. (Derleyen: Alan Ryan). Harmondsworth: Penguin Mommsen, W.J. (1965). Max Weber’s Political Sociology and His Philosophy of World History. International Social Science Journal, XVII, 1, 23-45.
• Morgenthau, H. J. (1946). Scientific Man vs. Power Politics. Chicago: University of Chicago Press.
• Nietzsche, Friedrich (1954) [1873] On Truth and Lie in an Extra-Moral Sense. W. Kaufmann (ed.), The Portable Nietzsche içinde (s. 42-47). New York: Penguin.
• Ookerjee, S. (2007). Human reason and its enemies: a rigorous critique of postmodernism. 2007 - New Delhi: Promilla & Co.
• Rawls, J. (1993). Political Liberalism. New York: Columbia Uni.Press.
• Ringer, F. (2004). Max Weber: An Intellectual Biography. Chicago: University of Chicago Press.
• Ryan, A. (2007). Liberalism. Robert Goodin ve Philip Pettit (Ed.) A Companion to Contemporary Political Philosophy içinde (s. 360-383). Oxford: Blackwell Publishers.
• Said, E. (1978). Orientalism. New York: Routledge.
• Salberg, D., Stewart, R., Wesley K. ve Weiss S. (2014). “Postmodernism and Its Critics”, University of Alabama, Department of Anthropology. Erişim adresi: https://anthropology.ua.edu/theory/postmodernism-and-its-critics/.
• Saward, M. (1998). The Terms of Democracy. Malden: Polity.
• Schofield, P. (2003). Jeremy Bentham’s ‘Nonsense upon stilts’.” Utilitas, 15.1. 1-26.
• Seth, J. (1912). English Philosophers and Schools of Philosophy. New York: Ams Press.
• Smith, A. (2022). Milletlerin Zenginliği Doğası ve Nedenleri Üzerine Bir İnceleme. (çev. Mustafa Acar). Istanbul: Liberus Yayınevi.
• Spinoza, B. (2002). Spinoza: complete works. Indianapolis: Hackett Publishing.
• Szahaj, A. (2005). Postmodern Liberalism as A New Humanism. Diogenes, 52(2), 63-70.
• Tate Museum. (2023). Definitions [Tanımlamalar]. Erişim adresi: https://www.tate.org.uk/art/art-terms/p/postmodernism.
• Thompson, W. (2017). Postmodernism and history. Londra: Bloomsbury Publishing, Yayla, A. (2008). Liberalizm. Ankara: Liberte Yayınları.
• Yılmaz, A. (2018). Adalet ve Sosyal Düzen Arayışında Özgürlük ve Eşitlik Çatışması. Liberal Düşünce Dergisi, Yıl: 23, Sayı: 89, Kış 2018, 65-76.
• Yurdusev, A.N. (2012). Ulus-Devlet: İnsanlığın En Tehlikeli İcadı. Tayyar Arı (Ed.). Uluslararası İlişkilerde Post Modern Analizler–1: Kimlik, Kültür, Güvenlik ve Dış Politika içinde (s. 59-69). Bursa: MKM.