The Relationship Between Science and Politics in Karl Popper: The Effects of his Views on the Logic/Process of Scientific Discovery on his Social and Political Philosophy

Yıl 2025, Sayı: 119, 1 - 22, 25.09.2025

Ferhat Akdemir

https://doi.org/10.36484/liberal.1619115

Öz

This article explores the relation between Karl Popper’s philosophy of scientific discovery and his views on social and political philosophy. Popper is widely recognized as a key advocate of falsificationism and critical rationalism in science, while in political philosophy he emerges as a strong critic of collectivist social models and a committed defender of liberal democracy. Much of the philosophical literature treats these two dimensions of his thought separately, either without connecting them or by interpreting his political views mainly as conjunctural reactions to the authoritarian regimes of his time. However, there is a deeper causal link and structural similarity between Popper’s logic of scientific inquiry and his political philosophy. His liberal outlook can even be seen as a natural consequence of a scientific philosophy grounded in falsification and critical rationalism. This article aims to demonstrate these connections and argue that his political philosophy is an inherent extension of his epistemology.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Science , Political Philosophy , Falsificationism , Critical Rationalism , Liberal Democracy

Proje Numarası

Desteklenen bir proje değildir.

Karl Popper’da Bilim-Siyaset İlişkisi: Bilimsel Araştırma Sürecine/Mantığına İlişkin Görüşlerinin Toplumsal Ve Siyasal Felsefesi Üzerindeki Etkileri

Öz

Bu makalede Karl Popper’ın bilimsel araştırma sürecine dair görüşleri ile toplum tasarımına ve siyasal öğretisine dair düşünceleri arasındaki ilişki irdelenmektedir. Popper bilim felsefesinde yanlışlamacılığın ve eleştirel akılcılığın önemli temsilcilerinden birisidir. Siyaset felsefesinde ise her türden kolektivist toplum tasarımının ateşli eleştirmenleri ve liberal demokrasinin güçlü savunucuları arasındadır. Felsefi literatüre bakıldığında Popper’ın siyaset felsefesine ve liberal demokrasiye dair görüşlerinin ya diğer alanlara dair görüşleri ile bağlantı kurulmaksızın, ilintisiz bir şekilde ele alındığı ya da bu konudaki görüşlerinin yaşadığı dönem ve coğrafyada yükselişte olan baskıcı ve totaliter yönetimlere bir tepki olarak konjonktürel bir bağlamda yorumlandığı görülmektedir. Ancak onun bilimsel araştırmanın mantığına dair görüşleri ile toplum ve siyaset felsefesine dair düşünceleri arasında nedensel bir bağ ve yapısal bir benzerlik mevcuttur. Hatta Popper’ın liberal devlet ve toplum felsefesinin yanlışlamacı ve eleştirel akılcı bilimsel tasarımının doğal bir sonucu olduğu söylenebilir. Bu makalede söz konusu bu ilişkiler ve bağlantılar göz önüne serilmeye ve
Popper’ın siyasal felsefesinin bilimsel araştırmanın mantığına dair görüşlerinin doğal ve mantıksal bir uzantısı olduğu gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilim Felsefesi , Siyaset Felsefesi , Yanlışlamacılık , Eleştirel akılcılık , Liberal demokrasi

Etik Beyan

Etik Kurul kararı gerekmemektedir.

Proje Numarası

Desteklenen bir proje değildir.

Kaynakça

• Akgün, S. (2009). Karl Popper’ın tarih, toplum ve siyaset felsefesi üzerine görüşleri. FLSF:Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 59-76.
• Bal, H. (2015). Bilgi sosyolojisi. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Baodouin, J. (2003). Karl Popper. (çev. Bülent Gözkan). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bozkurt, N. (2004). 20. Yüzyıl düşünce adamları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Corvi, R. (2005). An ıntroduction to the thought of Karl Popper. London& New York: Routledge.
• Delacampagne, C. (2020). 20. yüzyıl felsefe tarihi. (çev. Devrim Çetinkasap). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Demir, Ö. (1997). Bilim felsefesi. Ankara: Vadi Yayınları.
• Erdem, E. (2019). Karl Popper’in Platon eleştirisinin epistemolojik ve politik kökenleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (3). 423-436.
• Gattei, S. (2009). Karl Popper’s philosophy of science: rationality without foundations. New York & London: Routledge
• Gorton, W. A. (2006). Karl Popper and the social sciences. New York: State University of New York Press.
• Gray, J. N. (1976). The liberalism of Karl Popper, Government and Opposition, 11(3), 337-355.
• Güzel, C. (2010). Bilim felsefesi. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Hegel, G. W. (2011). Seçme parçalar. (çev. Hüseyin Demirhan). Ankara: Onur Yayınları.
• Irzık, G. (2017). Karl Raimond Popper. Ahu Tuncel ve Kurtuluş Dinçer (Ed.) Siyaset Felsefesi Tarihi: Platon’dan Zizek’e içinde (ss. 596-609). Ankara: Doğubatı Yayınları.
• Kroner, R. (2010). Tarih ve tarihsicilik. (çev. Mustafa Alican). Tarih İncelemeleri Dergisi, XXV(2), 637-643.
• Kuhn, T. (2021). Bilimsel devrimlerin yapısı. (çev. Nilüfer Kuyaş). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Locke, J. (1998). Hoşgörü üstüne bir mektup. (çev. Melih Yürüşen). Ankara: Liberte Yayınları.
• Magee, B. (1990). Karl Popper’ın bilim felsefesi ve siyaset kuramı. (çev. Mete Tunçay). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Merkit, N. (2021). Karl Popper ve yanlışlanabilirlik ilkesi. Birey ve Toplum: Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1). 129-143.
• Mill, J. S. (2017). Demokratik yönetim üzerine düşünceler. (çev. Özgüç Orhan). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Musgrave, A. (1997). Sağduyu, bilim ve kuşkuculuk: Bilgi Kuramına Tarihsel Bir Giriş, (çev. Pelin Uzay). İstanbul: Göçebe Yayınları.
• Özlem, D. (2010). Tarih felsefesi. İstanbul: Notos Kitap.
• Parvin, P. (2010). Major conservative and libertarian thinkers: Karl Popper. New York & London: Continuum.
• Pinkard, T. (2023). Hegel, (çev. Mehmet Barış Albayrak). İstanbul: Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
• Popper, K. (1950). Indeterminism quantum physics and classical physics. The British Journal for the Philosophy of Science, 1(2). 117-133.
• Popper, K. (1985). Tarihselciliğin sefaleti. (çev. Sabri Orman). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Popper, K. (1990). Toplum bilimlerinde öndeyi ve kehanet. (çev. R. Alpay, Magee). Karl Popper’ın Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı içinde (ss. 135-149). (çev. Mete Tunçay). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Popper, K. (2002). Conjectures and refutations. London and New York: Routledge.
• Popper, K. (2007). All life is problem solving. (İng. çev. Patrick Camiller). London & New York: Routledge.
• Popper, K. (2008a). Açık toplum ve düşmanları I, (çev. Mete Tunçay). Ankara: Liberte Yayınları.
• Popper, K. (2008b). Açık toplum ve düşmanları II, (çev. Harun Rızatepe). Ankara: Liberte Yayınları.
• Popper, K. (2008c). Tarihsiciliğin sefaleti. (çev. Sabri Orman). İstanbul: Plato Yayınları.
• Popper, K. (2012). Bilimsel araştırmanın mantığı. (çev. İlknur Ata ve İbrahim Turan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Popper, K. (2015). Hayat problem çözmektir: Bilgi, Tarih ve Politika Üzerine. (çev. Ali Nalbant). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Popper, K. (2024). Bu yüzyılın dersi: özgürlük ve demokratik devlet üzerine iki konuşmayla birlikte, (söyleşi: Giancarlo Bosetti). (çev. Ceyhan Aksoy). Ankara: Serbest Kitaplar.
• Sağduyu Filozofu Popper, (1996). (der. ve çev. Cemal Güzel). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Shearmur, J. (2016). Popper’s politics and political thought. Jeremy Shearmur, Geoffery Stokes (Ed.). The Cambridge Companion to Popper içinde (352-376). Cambridge: Cambridge University Press.
• Taşkın, A. (2011). Platon’un demokrasi paradoksu, Popper’ın yorumları ve Türkiye’de demokrasi tartışmaları. Kaygı, (16), 61-73.
• Woolgar, S. (1999). Bilim: bilim idesi üzerine sosyolojik bir deneme, (Çev. Hüsamettin Arslan). İstanbul: Paradigma Yayınları.