MUHAMMED KALAÇ’IN BİFYAR VE BENGAL FETİHLERİ

Yıl 1985, Sayı: 13, 285 - 292, 27.02.2024

Enver Konukçu

Öz

XII. yy. sonları, Hindistan Orta Çağ Tarihinin en hareketli devresini ihtiva
etmektedir. 1192 yılında, Kuzey Hindistanın kaderi müttefik racalar ile Gurlular
arasında yapılan, Lahor bölgesini Dehli düzlüklerine bağlayan geçid noktası Tarain
(Triorî) köyündeki meydan savaşı ile belli olmuştur (1). Bu tarihten itibaren,
duraklamış gibi görünen İslâm-Türk akınları tekrar canlanmıştır. Bu defa, Gazne
atanlarının nüfuz sahası (2) aşılmış ve Gur sultanının emri ile, fetihler Bengal
Körfezine kadar uzanmıştır. Afganistan’da Gaznelilcrin yerini alan Gurlular (3),
1197 yılma kadar geçen dört yıl zarfında, Rajputlar dışında savaşçı bir kuvvete
sahip olmayan Hindû Racahkları ve hatta güçlü maharacalıkları arka arkaya
mağlup etmişlerdir. Sultan Mu’îzz ed-dîn Muhammed (1173-12C6)’in (4) meliklerinden
olan Kutbeddin Aybeg, efendisi adına, Ganj ile Cemne Nehirleri arasındaki
şehirlerle, bunlara komşu yerlerdeki kaleleri arka arkaya fethetmeye başlamış,
Hindû nüfuzunun kırılmasında Baha ed-dîn Tuğrul, Hizber ed-dîn Hasan-ı Edib,
Hüsâmeddîn Oğulbeg ve Kalaçh Muhammed isimlerindeki kumandanlarda kendisine
yardımcı olmuşlardır. Kutb ed-dîn Aybeg ve arkadaşlarının Hindularla olan
savaşları, hemen aynı yüzyıl içinde, Dehli sarayına mensub tarihçilerce tesbit edilmiştir.
Nişapurlu bir aileden gelen Haşan Nizâmî’nin ”Tâc cl-Me’âsîr fî Ahvâl-i
Mülûk cl-Hind” ve Kadı Minhac ed-dîn Ebû 'Ömer 'Osman b. Sirac ed-dîn
Cüzcânî’nin "Tabakât-ı Nâsıri” sinde, Kutb ed-dîn Aybeg ve devri Türk yayılışına
ait hadiseler tafsilatlı olarak anlatılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muhammed Kalaç, Bifyar, Bengal

Kaynakça

• V.D. Mahajan, The Sultanate of Delhi, N. Delhi 1970 s. 61-63.