ŞUKÛHÎ’NİN MÜNÂZARA-İ AKL U AŞK MESNEVÎSİ

Yıl 2022, , 1790 - 1823, 30.04.2022

İhsan Şehitoğlu

https://doi.org/10.20322/littera.1038916

Öz

Din, mitoloji ve gelenek üçgeninde divan şairinin duygu, düşünce ve hayalleriyle birçok edebî tür farklı nazım şekilleriyle yazılmıştır. Münazaralar da divan şiirinde sıkça görülen edebî türler arasındadır. Kökeni Sümerce ve Akadca metinlere kadar dayanan münazaralar farklı ulusların edebiyatlarında da karşımıza çıkar. Diyaloğun esas alındığı münazaralarda somut-soyut tüm varlıkların karşılaştırılması mümkündür. Karşılaştırma üzerinden kurgulanan tartışma bir sonuca bağlanır. Varlıkların bu karşılaştırılması şairlerce yapıldığında mukayese şiir diliyle ifadesini bulur. Şairlerin duygu, düşünce ile hayallerinin yanı sıra sosyal hayatın da yansımasını görebildiğimiz münazaralar divan şiirinde önemli bir yer tutar.
Hacı Mirza Mehdi, 19. yüzyılın divan sahibi şairlerindendir. Tebriz'de doğmuş ve Şukûhî mahlasıyla şiirler yazmıştır. Şukûhî de divan şiir geleneği içerisinde münazara yazmıştır. Şairin “Münâzara-ı Akl u Aşk” adlı mesnevisi akıl ve aşk gibi iki önemli soyut varlığın mukayesesini barındırması açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada bu eserin ilk kez Latin harfleriyle transkripsiyonu yapılmıştır. Makalede transkripsiyonlu metnin yanı sıra eserin şekil ve muhteva özellikleri de incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Divan şiiri, Şukûhî, mesnevî, Münazara-i Akl u Aşk.

Kaynakça

• Azad, Ağaoğlu (2014) “Şukûhî”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ahmet Yesevi Üniversitesi, Ankara (Çevrimiçi) http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sukuhi-haci-mehdi, 13 Aralık 2021. Benli, Şeyma (2019). Klasik Türk Edebiyatında Münazara. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. Çapraz, Erhan (2018). Mücadele’den Münazara’ya: Türk Edebiyatında Münazaranın Kaynağına Dair İçtimai Bir Bakış. İstanbul: Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt: 58, Sayı: 1.